Post on 11-Jan-2017
Polacy w Sankt Petersburgu
2016
Numer specjalny 183
Autor idei: Teresa KonopielkoCzęść historyczna i siatka: Jadwiga Anders
Przygotowanie do druku: Stanisław KarpionokZdjęcia: arhiwum Gazety PetersburskiejOprawa plastyczna: Olga Owiczinnikowa
Отпечатано в типографии «Группа М»197022, Санкт-Петербург, ул. Профессора Попова, д. 4а, стр. 3
Подписано в печать: 25.12.2015 г.Напечатано: 30.12.2015 г.
Тираж 100 экз. ISSN 2219-9470№ заказа 5779
Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Mieczysława, Mieszka
Nowy RokŚwiatowy Dzień Pokoju
Świętej Bożej Rodzicielki
2Izydora, Makarego
3Danuty, Genowefy
4Anieli, Eugeniusza
5 Edwarda, Szymona
6Kacpra, Melchiora, Baltazara
Trzech Króli(Objawienei Pańskie)Początek karnawału
7Juliana, Lucjana
8Seweryna, Teofila
9Weroniki, Juliana
10 Jana, Wilhelma
11 Matyldy, Honoraty
12Benedykta, Arkadiusza
13Weroniki, Bogumiły
14Feliksa, Hilarego
15Pawła, Izydora
16Marcelego, Włodzimierza
17Antoniego, Rościsława
18 Piotra, Małgorzaty
19 Henryka, Mariusza
20 Fabiana, Sebastiana
21Agnieszki, Jarosława
Dzień Babci
22Anastazego
Dzień Dziadka
23Idefonsa, Rajmunda
24Felicji, Tymoteusza
25 Pawła, Miłosza
26 Pauliny, Seweryna
27Jana, Przybysława
28 Walerego, Radomira
29 Zdzisława, Franciszka
30 Macieja, Martyny
31 Jana, Marceliny
STYCZEŃBronisława niżyńska
Numer specjalny 183
Bronisława niżyńska (1891–1972)Rosyjska tancerka i choreograf pochodzenia polskiego. Sio-stra słynnego tancerza rosyjskiego Wacława Niżyńskiego. W 1902 roku rozpoczęła naukę w Cesarskiej Szkole Teatral-nej w Petersburgu, gdzie kształciła cię pod kierunkiem Enrico Cecchettiego. Po ukończeniu szkoły baletowej w 1908 r. tań-czyła w Teatrze Maryjskim, w 1910 uczestniczyła wraz z bra-tem w zorganizowanym przez S. Diagilewa sezonie w paryskim Théâtre du Châtelet. Była solistką i choreografem w zespole S. Diagilewa, prowadziła własną szkołę baletową w Kijowie, w latach 1925–1927 współpracowała jako choreograf z Operą Paryską i Teatro Colon w Buenos Aires. Od 1937 baletmistrz i choreograf Polskiego Baletu Reprezentacyjnego. Za program występów przygotowanych na Wystawę Paryską (1937) zdo-była Grand Prix w dziedzinie sztuki tanecznej.
CyBulski napoleon nikodem
Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Brygidy, Ignacego
2Marii, Mirosława
Ofiarowanie Pańskie (Matki Boskiej Gromnicznej)
3Błażeja, Hipolita
4Andrzeja, Weroniki
Tłusty czwartek
5Agaty, Adelajdy
6Doroty, Tytusa
Ostatnia sobota karnawału
7Ryszarda, Romualda
8Jana, Piotra
9Cyryla, Apolonii
Ostatki
10Jacka, Scholasty
Popielec
11Łazarza, Marii
12Eulalii, Modesta
13Grzegorza, Katarzyny
14Walentego, MetodegoDzień Zakochanych
(Walentynki)
15Faustyna, Józefa
16Danuty, Juliany
17Donata, Łukasza
18Symeona, Konstancjii
19Konrada, Arnolda
20Leona, Ludomiła
21Eleonory, Feliksa
Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego
22Marty, Małgorzaty
23Romany, Damiana
24Macieja, Bogusza
25Wiktora, Cezarego
26Mirosława, Aleksandra
27Gabriela, Anastazjii
28Teofila, Makarego
29Rufina, Hilarego
LUTY
Numer specjalny 183
CyBulski napoleon nikodem (1854–1919)Polski fizjolog, założyciel krakowskiej szkoły fizjologii, współ-odkrywca adrenaliny – hormonu 3xF i prądów czynnościowych mózgu (1890), jako jeden z pierwszych na świecie otrzymał za-pis EEG kory mózgowej, jeden z twórców endokrynologii i elek-troencefalografii, publicysta. Studiował medycynę w Akademii Wojskowo-Medycznej w Petersburgu. Zaprzyjaźnił się tam ze studiującym w tym samym czasie Iwanem Pawłowem. Dyplom lekarza otrzymał w 1880 roku cum eximia laude. W 1890 r. wy-nalazł przyrząd do mierzenia ilości ciepła wytwarzanego przez mięśnie – mikrokalorymetr i przyrząd mierzący szybkość prze-pływu krwi mający też zdolność rejestracji fotograficznej (fo-tohemotachometr). Wyprzedzając idee Freuda badał hipnozę (od strony naukowej). Uważany na świecie za jednego z naj-większych fizjologów. Autor około 100 prac naukowych w tym podręcznika „Fizjologia człowieka”. Jako publicysta zajmował się losem wiejskiej ludności w Galicji. Grał na wiolonczeli w kwartetach smyczkowych. W roku 1918 otrzymał Nagrodę Fundacji Erazma i Anny Jerzmanowskich przyznaną przez Pol-ską Akademię Umiejętności. Odznaczony pośmiertnie Krzy-żem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.
Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Antoniny, Radosława
2Heleny, Pawła
3Tycjana, Kunegundy
4Kazimierza, Łucji
5Fryderyka, Wacława
6Róży, Wiktora
7Pawła, Tomasza
8Beaty
MiędzynarodowyDzień Kobiet
9Katarzyny, Franciszka
10Marcelego, Cypriana
Dzień Mężczyzn
11Konstantego, Benedykta
12Grzegorza, Bernarda
13Bożeny, Krystyny
14Leona, Matyldy
15Ludwiki, Klemensa
16Izabeli, Hilarego
17Zbigniewa, Patryka
18Cyryla, Edwarda
19Józefa, Bogdana
Uroczystość św.Józefa
20Eufemii, Klaudii
Niedziela PalmowaPoczątek astronomicznej
wiosny
21Benedykta, Lubomira
22Bogusława, Katarzyny
23Feliksa, Pelagii
24Marka, Gabriela
Wielki Czwartek
25Marii, Wieńczysława
Wielki Piątek
26Teodora, Emanueli
Wielka Sobota
27Lidii, ErnestaWielkanoc
Międzynarodowy Dzień Teatru
28Anieli, Sykstusa
Poniedziałek Wielkanocny
29Wiktora, Eustachego
30Amelii, Jana
31Balbiny, Gwidona
karol Józef lipiński
MARZEC
Numer specjalny 183
karol Józef lipiński (1790–1861)Genialny polski wirtuoz skrzypiec pierwszej połowy XIX wie-ku. Był nie tylko muzykiem orkiestrowym i kompozytorem, lecz również kameralistą, dyrygentem, pedagogiem i solistą. Na przełomie 1827–28 wystąpił z koncertami w Warszawie, po których otrzymał nominację na pierwszego skrzypka Dworu Królestwa Polskiego, a w 1831 Dworu Carskiego. W Warsza-wie ponownie koncertował w maju 1829 podczas uroczystości koronacji cara Mikołaja I gdzie zagrał z Paganinim. Karol Li-piński był jednym z największych wirtuozów skrzypiec co po-twierdziła i opinia samego Paganiniego, który na pytanie od-nośnie pierwszego skrzypka Europy odpowiedział: „Kto jest pierwszym – nie wiem, ale drugim jest z pewnością Lipiński”. W 1837 podjął starania o stanowisko pierwszego koncertmi-strza kapeli królewskiej oraz dyrektora muzyki kościelnej w Dreźnie, gdzie ponad 20 lat kierował jedną z najznakomitszych orkiestr ówczesnej Europy. Do historii muzyki wszedł jako naj-genialniejszy przed Henrykiem Wieniawskim skrzypek polski i jeden z największych wirtuozów pierwszej połowy XIX stule-cia. Może być także uważany za twórcę polskiej szkoły wioli-nistycznej. Podczas podróży koncertowych zawsze podkreślał swoje polskie pochodzenie. Swoją działalnością przyczynił się do spopularyzowania kultury polskiej, kultury narodu, które-go państwa nie było wówczas na mapie politycznej Europy. Zajmował się pracą pedagogiczną. Po przejściu na emerytu-rę w 1861 przeniósł się do swojego majątku Urłów koło Lwo-wa. Tu zorganizował szkołę muzyczną dla uzdolnionych dzieci chłopskich. W 1854, za wybitne zasługi dla dworu królewskiego, został od-znaczony Rycerskim Orderem księcia Alberta.
Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Zbigniewa, Grażyny
Prima Aprilis
2Franciszka, Władysława
3Ryszarda, Pankracego
Swięto Bożego Miłosierdzia
4Wacława, Izydora
Zwiastowanie Pańskie
5Ireny, Wincentego
6Celestyna, Wilhelma
7Donata, Rufina
8Dionizego, Januarego
9Marii, Marcelego
10Michała, Makarego
11Leona, Filipa
12Juliusza, Wiktora
13Przemysława, Hermenegildy
14Justyny, Waleriana
15Anastazji, Bazylego
16Julii, Benedykta
17Roberta, Patrycego
18Bogusławy, Bogumiły
19Adolfa, Tymona
20Czesława, Agnieszki
21Feliksa, Anzelma
22Leona, Łukasza
23Jerzego, Wojciecha
24Grzegorza, Aleksandra
24Marka, Jarosława
26Marii, Marcelego
27Zyty, Teofila
28Pawła, Walerii
29Piotra, Pawła
30Mariana, Katarzyny
stanisław ChleBowski
KWIECIEŃ
Numer specjalny 183
stanisław ChleBowski (1835–1884)Polski malarz, orientalista i podróżnik. Urodził się w 1835 roku w Odessie. W latach 1853–1859 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Za obraz „Poselstwo kozackie u Kata-rzyny II” otrzymał rządowe stypendium, które umożliwiło studia malarskie w Paryżu u J. L. Gerome’a. W latach 1864–1876 był nadwornym malarzem sułtana Abd-ul-Aziza w Konstantynopo-lu. Malował obrazy historyczno-batalistyczne z dziejów Turcji, orientalne sceny rodzajowe, krajobrazy, portrety sułtana. Waż-ne jego dzieła to: Wjazd Mehmeda II do Konstantynopola, Przy bramie miejskiej, Turecki wartownik, Grajek przed meczetem w Konstantynopolu, Czas modlitwy, Sułtan Bajazyt w niewoli. W latach 1876–1881 przebywał w Paryżu. W 1881 roku powrócił na stałe do Polski i osiadł w Krakowie. Ponieważ przez więk-szość życia przebywał z dala od ojczyzny, jego twórczość jest w Polsce mało znana, a stworzone przez artystę obrazy znajdu-ją się głównie w muzeach i galeriach zagranicznych. Jednym z nielicznych wyjątków jest obraz Wjazd Mehmeda II do Konstan-tynopola, który wraz z kilkoma innymi dziełami artysty znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Józefa, Filipa
Międzynarodowe Swięto Pracy
2Anatola, Zygmunta
Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej
3Marii, Aleksandra
Święto KonstytucjiTrzeciego Maja
NMP Królowej Polski
4Moniki, Floriana
5Ireny, Waldemara
6Jana, Judyty
7Ludmiły, Gizeli
8Stanisława, DezyderiiWniebowstąpienieDzień Zwycięstwa
9Bożydara, Grzegorz
Dzień Europy (Swięto Unii Europejskiej)
10Izydora, Antoniny
11Franciszka, Jakuba
12Dominika, Pankracego
13Roberta, Serwacego
14Bonifacego, Dobiesława
15Zofii, Jana
Zesłanie Ducha Swiętego(Zielone Swiątki)
16Andrzeja, WieńczysławaNMP Matki Kościoła
17Weroniki, Sławomira
18Feliksa, Aleksandry
Międzynarodowy Dzień Muzeów
19Piotra, Mikołaja
20Bernarda, Bazylego
21Wiktora, Tymoteusza
22Julii, Heleny
23Iwony, Dezyderego
24Joanny, Zuzanny
25Urbana, Grzegorza
26Filipa, PaulinyBoże Ciało, Dzień Matki
27Jana, Juliusza
28Augustyna, Jeromira
29Teodozjii, Magdaleny
30Feliksa, Ferdynanda
31Anieli, Petroneli
stefan drzewieCki
MAJ
Numer specjalny 183
stefan drzewieCki (1844–1938)Inżynier i najwybitniejszy z polskich wynalazców, słynny kon-struktor urządzeń stosowanych na ziemi, pod wodą i w powie-trzu. W 1867 r. zaprojektował pierwszy licznik kilometryczny (drogomierz). Jego dwa kolejne wynalazki: cyrkiel do prze-krojów stożkowych i regulator paraboliczny dla maszyn paro-wych zostały w 1872 r. nagrodzone na Powszechnej Wystawie Wiedeńskiej. Drzewiecki zaprezentował na wystawie jeszcze automatyczny sprzęg do wagonów własnej konstrukcji, reje-strator prędkości pociągów i dromograf – urządzenie samo-czynnie wykreślające na mapie kurs statku. Zaproszony został do Petersburga przez byłego namiestnika Królestwa Polskie-go, wielkiego księcia Konstantego Nikołajewicza. Przez 15 lat konstruktor pracował dla potrzeb rosyjskiej marynarki wojen-nej. W 1877 r. skonstruował jednoosobowy okręt podwodny. W marcu 1881 r. Aleksander III wyraził chęć obejrzenia wy-nalazku. Dnia 23 czerwca na Srebrnym Jeziorze w Gatczynie odbył się pokaz okrętu, po zakończeniu którego Drzewiecki wysiadł z „aparatu” i wręczył cesarzowej bukiet kwiatów ze słowami: „oto dar Neptuna dla Waszej Wysokości”. Za swe wynalazki otrzymał m.in. tytuł „the Naval Architect of Great Britain” (1913). Jego matematyczna metoda obliczania kształ-tu i wymiaru optymalnej śruby napędowej stosowana jest do dziś. Już w czasie pobytu w Petersburgu Drzewiecki zaintere-sował się aeronautyką i przyczynił się też znacznie do rozwo-ju lotnictwa. Opracował konstrukcję śmigła, według którego bracia Wright obliczali napęd do swojego pierwszego samolo-tu. W tym też czasie przyczynił się Drzewiecki do otwarcia w Saint Cyr pod Wersalem Instytutu Aerodynamicznego. Teoria napędów śmigłowych Drzewieckiego została ogólnie przyję-ta w nauce i nagrodzona przez francuską Akademię Nauki w 1920 roku. Stefan Drzewiecki, nazywany jest jeszcze polskim Edisonem jest twórcą przełomowych wynalazków, które są po dziś dzień stosowane na całym świecie. Przez całe życie pod-kreślał swe związki z polskością. W 2007 roku w parku cesar-skiej rezydencji w Gatczynie został wzniesiony pomnik „Łódki Drzewiecki”.
Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Jakuba, Konrada
Międzynarodowy Dzień Dziecka
2Erazma, Marianny
3Klotyldy, Leszka
4Karola, Franciszka
5Walerii, Bonifacego
6Pauliny, Laury
7Wiesława, Roberta
8Maksyma, Medarda
9Pelagii, Felicjana
10Bogumiła, Małgorzaty
11Barnaby, Feliksa
12Jana, Onufrego
13Lucjana, Antoniego
14Walerego, Bazylego
15Wita, Jolanty
16Aliny, Justyny
17Laury, Adolfa
18Marka, Elżbiety
19Gewazego, Protazego
20Bogny, Florentyny
Pierwszy Dzień Lata – najdłuższy dzień roku
21Alicji, Alojzego
22Pauliny, Flawiusza
23Wandy, Zenona
Dzień OjcaNoc Swiętojańska
24Jana, Danuty
25Łucji, Wilhelma
26Jana, Pawła
27Marii, Władysława
28Leona, Ireneusza
29Piotra, PawłaUroczystość
św. Piotra i Pawła
30Lucyny, Emilii
andrzeJ pszeniCki
CZERWIEC
Numer specjalny 183
andrzeJ pszeniCki (1869–1941)Polski inżynier budowlany i konstruktor, autor konstrukcji wielu mostów i innych budowli stalowych. Studia odbył w Peters-burgu na wydziale fizyczno-matematycznym oraz w Instytu-cie Inżynierów Komunikacji. W latach 1898–1919 pracował w służbie mostowej zarządu Miejskiego Petersburga, w którym znajdowało się kilkaset mostów. Brał udział w budowie mo-stu Troickiego przez Newę (1903). W 1908 r. wygrał konkurs międzynarodowy na projekt zwodzonego mostu Pałacowego przez Newę w Petersburgu. Projektant większości konstrukcji mostowych w Petersburgu. Swoją karierę inżynierską związał z Rosją i Petersburgiem przez ponad 20 lat. Opiekował się kil-kuset mostami miasta i uczestniczył w projektowaniu aż 43 różnych mostów (w tym 27 stalowych). Pracował jednocześnie jako konstruktor mostów na całym terytorium Rosji. Uczestni-czył aktywnie w życiu Polonii, działając m.in. w radzie parafial-nej przy katolickiej parafii Św. Katarzyny w Petersburgu. Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta oraz Orderem Korony Belgijskiej III klasy.
feliks antoni miChał Jasiński. Автор: Félix Vallotton, 1887
LIPIECPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Haliny, Mariana
2Marii, Urbana
Dzień Dziennikarza
3Jacka, Anatola
4Teodora, Innocentego
5Karoliny, Antoniego
6Łucji, Dominika
7Cyryla, Metodego
8Elżbiety, Prokopa
9Zenona, Weroniki
10Filipa, Amelii
11Olgi, Pelagii
12Jana, Gwalberta
13Ernesta, Małgorzaty
14Marceliny, Bonawentury
15Henryka, Włodzimierza
16Marii, Benedykta
17Bogdana, Aleksego
18Kamila, Szymona
19Wincentego, Wodzisława
20Czesława, Hieronima
21Daniela, Andrzeja
22Magdaleny, Bolesława
23Bogny, Apolinarego
24Kingi, Krystyny
25Jakuba, Krzysztofa
26Anny, Mirosławy
27Julii, Natalii
28Wiktora, Innocentego
29Marty, Olafa
30Julity, Ludmiły
31Ignacego, Heleny
Numer specjalny 183
feliks antoni miChał Jasiński (1856–1899)Polski inżynier kolejnictwa, budowniczy kolei Petersburg-Mo-skwa, konstruktor mostów, profesor Instytutu Inżynierów Ko-munikacji w Petersburgu. W roku 1872 wyjechał do Petersbur-ga, gdzie zdał egzaminy do Instytutu Dróg Komunikacji (Institut Putiej Soobszczenija). Edukację zakończył w roku 1877 w wie-ku 21 lat, objął stanowisko technika dystansu pskowskiego petersbursko-warszawskiej linii kolejowej i przeprowadził mo-dernizację tej linii. W 1889 roku zbudował na peronach stacji Gatczyna pierwsze w Rosji trójprzegubowe stalowe łuki krato-we, a także zaprojektował oryginalne pilaste przykrycie dacho-we, którego model w 1900 r. prezentowano na wystawie świa-towej w Paryżu. Od 1892 roku Jasiński zajmował się głównie pracą naukową. Był autorem prac z teorii sztywności prętów ściskanych w tym pracy naukowej pt. Badania nad sztywno-ścią prętów ściskanych, która przyniosła mu światowy rozgłos. Wzory i zestawione przez Jasińskiego tablice obliczeń są do dziś stosowane w praktyce inżynierskiej na całym świecie. Pu-blikacja została nagrodzona w 1894 roku rosyjską nagrodą im. P. Andriejewa, przyznawaną co 10 lat najlepszemu inżynierowi. Podczas pracy nad teorią sprężystości udoskonalił stosowane wówczas urządzenie służące do pomiaru odkształceń – tenso-metr. W 1896 roku został profesorem Instytutu Inżynierów Ko-munikacji, gdzie prowadził wykłady na temat statyki budowli i teorii sprężystości. Równocześnie wykładał także w Instytucie Inżynierów Cywilnych oraz Instytucie Górniczym. Ogłosił dru-kiem około 50 prac na tematy inżynierii lądowej.
stanisław kierBedź
SIERPIEŃPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Piotra, Justyny
Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego
2Gustawa, Alfonsa
3Lidii, Augusta
4Dominika, Protazego
5Marii, Stanisława
6Sławy, Jakuba
Przemienienie Pańskie
7Doroty, Kajetana
8Emila, Cyryla
9Romana, Romualda
10Borysa, Wawrzyńca
11Zuzanny, Filomeny
12Klary, Hilarego
13Hipolita, Diany
14Alfreda, Euzebiusza
15Marii, Napoleona
Dzień Wojska PolskiegoWniebowzięcie Najżwiętszej
Maryi Panny
16Rocha, Joachima
17Jacka, Mirona
18Heleny, Bronisławy
19Bolesława, Juliana
20Bernarda, Sobiesława
21Joanny, Franciszka
22Cezarego, Tymoteusza
23Filipa, Apolinarego
24Jerzego, Bartłomieja
25Ludwika, Luizy
26Marii, Zefiryny
27Józefa, Moniki
28Augustyna, Patrycjii
29Sabiny, Jana
30Róży, Szczęsnego
31Bogdana, RajmundaDzień Solidarnoóci i
Wolności
Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Piotra, Justyny
Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego
2Gustawa, Alfonsa
3Lidii, Augusta
4Dominika, Protazego
5Marii, Stanisława
6Sławy, Jakuba
Przemienienie Pańskie
7Doroty, Kajetana
8Emila, Cyryla
9Romana, Romualda
10Borysa, Wawrzyńca
11Zuzanny, Filomeny
12Klary, Hilarego
13Hipolita, Diany
14Alfreda, Euzebiusza
15Marii, Napoleona
Dzień Wojska PolskiegoWniebowzięcie Najżwiętszej
Maryi Panny
16Rocha, Joachima
17Jacka, Mirona
18Heleny, Bronisławy
19Bolesława, Juliana
20Bernarda, Sobiesława
21Joanny, Franciszka
22Cezarego, Tymoteusza
23Filipa, Apolinarego
24Jerzego, Bartłomieja
25Ludwika, Luizy
26Marii, Zefiryny
27Józefa, Moniki
28Augustyna, Patrycjii
29Sabiny, Jana
30Róży, Szczęsnego
31Bogdana, RajmundaDzień Solidarnoóci
i Wolności
Numer specjalny 183
stanisław kierBedź (1810–1899)Polski inżynier komunikacji, budowniczy żelaznych mostów kratownicowych. W 1831 roku ukończył Instytut Korpusu Inży-nierów Komunikacji, w którym później wykładał budownictwo i mechanikę praktyczną. Od 1834 roku prowadził w Petersbur-gu działalność wykładowczą na kursach oficerskich Głównej Szkoły Inżynieryjnej, w Instytucie Górniczym, w Szkole Głów-nej Inżynierów Polowych, w Szkole Korpusu Morskiego i na Uniwersytecie. Postawił pierwszy, słynny, z żelaza lanego most Błagowiesz-czeński (potem Mikołajewski), o siedmiu przęsłach stałych, a jednym zwodzonym, 342 m długi, a 20 m szeroki. W czasie bu-dowy wykazał też K. wybitne zdolności administracyjne i han-dlowe w zawieraniu korzystnych umów o dostawy i w ich eg-zekwowaniu; w tych też sprawach jeździł w r. 1848 ponownie do Anglii. Na zakończenie prac Mikołaj I polecił wybić okolicz-nościowy medal, a w dniu otwarcia mostu (18 XI 1850) Kier-bedź otrzymał nominację z majora na generał-majora. Równo-cześnie Petersburska Akademia Nauk powołała go w r. 1850 na członka korespondenta (w dziale fizyki i matematyki), a w r. 1858 na członka honorowego. Kiedy rząd przystąpił do projektowania Kolei Petersbursko--Warszawskiej, dyrektorem robót mianowano gen. K. Gerstfel-da, zastępcą Kierbedzia, a głównym inżynierem Polaka W. Bo-gusławskiego. Linia ta wymagała zbudowania większej ilości mostów, dział ten złożono w ręce Kierbedzia i delegowano go w r. 1852 za granicę dla zbadania nowoczesnego budownictwa mostów żelaznych. Kierbedź zaznajomił się przede wszystkim z nowymi mostami belkowymi, kratowymi w Anglii. W latach 1853–7 zbudował pierwszy w Rosji most kratowy na rzece Łudze (o rozpiętości przęsła 55 m) i zaprojektował pierwsze w Rosji mosty o dźwigarach parabolicznych na Dźwinie zachod-niej i rzece Wielikaja. W związku z prowadzonymi budowami w l. 1853–4 Kierbedź wyjeżdżał do Niemiec, Anglii, Austrii i Belgii. W latach 1856–9 kierował budową kolei żelaznej z Pe-tersburga do Peterhofu (dziś Pietrodworiec), z odnogą do Kra-snego Sioła. W historię Polski Kierbedź wpisał się jako konstruktor i budow-niczy pierwszej stałej żelaznej przeprawy przez Wisłę – mostu Aleksandryjskiego (od cara Aleksandra II), choć warszawiacy woleli nazywać przeprawę nazwiskiem inżyniera. Otwarcie mo-stu zbiegło się w czasie z upadkiem powstania styczniowego.
maria matylda krzesińska
WRZESIEŃPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Bronisława, Idziego
Rocznica Wybuchu II Wojny Swiatowej
Pierwszy Dzień SzkołyDzień Weterana
2Stefana, Juliana
3Izabeli, Szymona
4Rozali, Róży
5Doroty, Wawrzyńca
6Beaty, Eugeniusza
7Reginy, Melchiora
8Marii, Ariadny
9Piotra, Mikołaja
10Bernarda, Sobiesława
11Jacka, Piotra
12Marii, Gwidona
13Filipa, Eugenii
14Cypriana, Bernarda
15Albina, Nikodema, Filipa,
Eugenii
16Edyty, Kornela
17Justyna, Franciszki
18Ireny, Józefa
19Januarego, Konstancji
20Filipiny, Eustachego
21Hipolita, Mateusza
Międzynarodowy Dzień Pokoju
22Tomasza, Maurycego
Początek Astronomicznej Jesieni
23Tekli, Bogusława
24Gerarda, Teodora
25Aurelii, Ładysława
26Justyny, Cypriana
27Kosmy, Damiana
28Marka, Wacława
29Michała, Michaliny
30Zofii, HieronimaDzień Chłopaka
Międzynarodowy Dzień Tłumacza
Numer specjalny 183
maria matylda krzesińska (1872–1971)Cała jej rodzina związana była z baletem. Jej dziadek, Jan Chrzciciel Felicjan Krzesiński był tenorem Opery Warszawskiej, którego Stanisław August Poniatowski nazywał: „mój słowik”, a ojciec Feliks – utalentowanym tancerzem, cenionym wyko-nawcą polskich tańców narodowych. Matylda kontynuowała artystyczne tradycje rodziny. W wieku 8 lat przyjęta została do Cesarskiej Szkoły Teatralnej i już po roku nauki, będąc jesz-cze uczennicą, zatańczyła na scenie Teatru Wielkiego. Matyl-da wyróżniała się nie tylko nieprzeciętnym talentem i wielką urodą. ale była również niezwykle ambitną osobą. Rozkocha-ła w sobie trzech Romanowów: carewicza Mikołaja i dwóch wielkich książąt Sergiusza i Andrzeja. Jako siedemnastolatka została metresą carewicza, „Niki”, przyszłego Mikołaja II. Od tej pory kariera ambitnej Matyldy rozwijała się w zawrotnym tempie. Jest primabaleriną Cesarskiego Teatru Maryjskiego, tańczy m.in. w „Dziadku do orzechów”, „Esmeraldzie”, „Śpią-cej królewnie”, występuje też w zespołach Michaiła Fokina i Siergieja Diagilewa, partneruje Wacławowi Niżyńskiemu, bywa częstym gościem Szalapina, przyjaźni się z Isadorą Duncan, występuje podczas uroczystości koronacyjnych Mikołaja II. A sam maestro Piotr Czajkowski akompaniuje jej podczas prób, obiecując, że kolejny balet napisze z myślą o Polsce. Świeciła triumfy w Warszawie, Paryżu, Monte Carlo, na scenie londyńskiego Covent Garden. W ciągu 5 lat uzyskała najwyż-szy tytuł, jaki może uzyskać baletnica carskiego teatru, Prima Ballerina Assoluta. Była osypywana podarkami, klejnotami od Fabergé i Cartiera, Sergiusz sprezentował jej daczę w Strielnie pod Petersburgiem, Andrzej kupił dom na Lazurowym Wybrze-żu – willę Alam (anagram od jej zdrobniałego imienia Mala), a w Petersburgu zbudował jej pałacyk „osobniak Krzesinskoj”. Matylda pozostała wierna Cesarskiemu Teatrowi Maryjskiemu chociaż miała wiele ciekawych propozycji ze strony znanych teatrów. Otworzyła swoją szkołę baletową. Na emigracji Ma-tylda i Andrzej pobrali się, głównie ze względu na syna Władi-mira. Po ślubie młoda para otrzymała gratulacje od cesarzowej Marii, matki zamordowanego Mikołaja II, co oznaczało, że Ro-manowowie przyjęli ją jako nowego członka rodziny. Zmarła w 1971 roku w Paryżu w wieku 99 lat. Spoczywa na pa-ryskim cmentarzu komunalnym Sainte-Geneviève-des-Bois – najsłynniejszym cmentarzu rosyjskim poza granicami Rosji, gdzie chowano elitę porewolucyjnej emigracji.
maliszewski witold
PAŹDZIERNIKPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Danuty, Remigiusza
2Teofila, Dionizego
3Gerarda, Teresy
4Rozalii, Franciszka
5Apolinarego, Placyda
Światowy Dzień Nauczyciela
6Artura, Brunona
7Marii, Marka
8Brygidy, Pelagii
9Ludwika, Dionizego
10Pauliny, Franciszka
11Emila, Aldony
12Eustachego, Maksymiliana
13Edwarda, Teofila
14Bernarda, FortunatyDzień Nauczyciela
(Dzień Edukacji Narodowej)
15Jadwigi, Teresy
16Gawła, Ambrożego
Dzień Papieża Jana Pawła II
17Wiktora, Małgorzyty
18Łukasza, Juliana
19Piotra, Ziemowita
20Ireny, Kleopatry
21Urszuli, Hilarego
22Filipa, Kordulii
23Teodora, Seweryna
24Rafała, Marcina
Dzień Organizacji Narodów Zjednoczonych
25Kryspina, Ingi
26Lucjana, Ewarysta
27Sabiny, Iwony
28Szymona, Tadeusza
29Euzebii, Narcyza
30Zenobii, Przemysława
Zmiana czasu z letniego na zimowy
31Urbana, Augusta
Numer specjalny 183
maliszewski witold (1873–1939)Kompozytor, pedagog i dyrygent. W latach 1898–1902 podjął studia muzyczne w petersburskim konserwatorium u A. Bern-hardta (teoria) i N. Rimskiego-Korsakowa (kompozycja) a form muzycznych uczył go A. Głazunow. Jako student dorabiał so-bie korepetycjami z matematyki i był wychowawcą w insty-tucie dla sierot w Gatczynie gdzie pracował i po ukończeniu Konserwatorium. Na koncercie dyplomowym wykonano jego „Wielką kantatę biblijną”. Maliszewski współpracował z najwy-bitniejszymi artystami ówczesnej epoki. Był ściśle związany z tzw. „Kółkiem Bielajewa”, nieformalną organizacją muzycz-ną, mającą na celu propagowanie wykonawstwa kameralne-go i twórczości kompozytorów rosyjskich. W swoim lipskim wydawnictwie Bielajew wydał drukiem utwory Maliszewskiego w tym „Sonatę na skrzypce i fortepian”. Pobyt w Petersburgu wpłynął na rozwój talentu kompozytorskiego Maliszewskiego, ukształtował też jego postawę ideową, opartą na przekonaniu o wysokim posłannictwie sztuki muzycznej i odpowiedzialno-ści artysty wobec społeczeństwa. Maliszewski stale podtrzy-mywał związki z Polską, śledził wydarzenia muzyczne, intere-sował się osiągnięciami M. Karłowicza i K. Szymanowskiego. W 1921 r. powrócił do Polski. Dostał posadę profesorską w Konserwatorium warszawskim. Jednym z jego uczniów był Witold Lutosławski. Był dyrektorem Warszawskiego Towarzy-stwa Muzycznego, współorganizatorem i jurorem I Konkursu Chopinowskiego (1927), współzałożycielem Instytutu im. Fry-deryka Chopina. Za swoją działalność na rzecz rozwoju pol-skiej kultury muzycznej otrzymał w r. 1931 Państwową Nagro-dę Muzyczną.
adelaJda (adela) Bolska
LISTOPADPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Seweryna, Wiktoryny
Wszystkich Świętych
2Bohdana, BożydaraDzień Zaduszny
(Zaduszki)
3Sylwii, Huberta
4Karola, Olgierda
5Sławomira, Elżbiety
6Feliksa, Leonarda
7Antoniego, Ernesta
8Sewera, Gotfryda
9Ursyna, Teodora
10Andrzeja, Ludomira
11Bartłomieja, MarcinaNarodowe Święto
Niepodległości
12Renaty, Witolda
13Stanisława, Mikołaja
14Serafina, Rogera
15Alberta, Leopolda
16Gertrudy, Edmunda
17Grzegorza, Salomei
Międzynarodowy Dzień Studenta
18Anieli, Romana
19Elżbiety, Seweryna
20Feliksa, Anatola
21Janusza, Konrada
22Marka, Cecylii
23Klemensa, Amelii
24Jana, Flory
25Konrada, Sylwestra
26Waleriana, Maksymiliana
27Grzegorza, Zdzisława
28Błażeja, Saturnina
30Andrzeja, Konstantego
Andrzejki
Numer specjalny 183
adelaJda (adela) Bolska (1863–1930)Z domu Skąpska – polska śpiewaczka operowa i pedagog. W latach 1883–1888 studiowała w konserwatorium moskiew-skim u Giacomo Galvaniego i Fiodora Komisarżewskiego. W okresie studiów występowała na koncertach Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego, także pod dyrekcją Piotra Czaj-kowskiego. Po powrocie z Włoch do Rosji i z rekomendacji Czajkowskiego rozpoczęła występy w moskiewskim Teatrze Wielkim pod nazwiskiem Skąpskiej. W Paryżu doskonaliła umiejętności u Caroline Miolan-Carvalho. Jules Massenet do-radził jej przybranie pseudonimu scenicznego. Adela wybra-ła pseudonim Adela Bolska nawiązujący do powieści Victora Cherbulieza L’aventure de Ladislas Bolski (1869). W roku 1896 za namową przyjaciół powróciła do występów koncertowych. Z wielu propozycji wybrała zaproszenie Teatru Maryjskiego w Petersburgu. W Teatrze Maryjskim występowała do roku 1918. W roku 1901 gdy car Mikołaj II zapragnął nagrodzić ją za wy-stępy w Rosji, Adela Bolska poprosiła go o zgodę na wzniesie-nie w Warszawie pomnika Chopina. Wraz z mężem utworzyła komitet budowy pomnika i przeznaczyła na ten cel dochody z koncertów. W roku 1923 wyjechała do Warszawy, gdzie rozpo-częła pracę dydaktyczną w Konserwatorium.
Józef kozłowski
GRUDZIEŃPoniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela
1Natalii, Eligiusza
2Rafała, Balbiny
3Franciszka, Ksawerego
4Krystiana, Barbary
Barbórka(Dzień Górnika, Naftowca
i Gazownika)
5Kryspina, Saby
Międzynarodowy Dzień Wolontariusza
6Mikołaja, Emiliana
Dzień św.Mikołaja(Mikołajki)
Dzień Anioła
7Ambrożego, Marcina
8Marii, Wirgiliusza
Uroczystość Niepokolanego Poczęcia Najświętszej
Maryi Panny
9Wiesława, Wiesławy, Leokadii
10Julii, Daniela
11Damazego, Waldemara
12Adelajdy, Aleksandra
13Łucjii. Otylii
14Alfreda, Izydora
15Celiny, Waleriana
16Euzebiusza, Zdzisławy
17Olimpii, Łazarza
18Gracjana, Bogusława
19Urbana, Dariusza
20Bogumiła, Dominika
21Tomasza, Tomisława
Początek astronomicznej zimy – najkrótszy dzień
w roku
22Zenona, Honoraty
23Wiktorii, Sławomiry
24Adama i Ewy
Wigilia Bożego Narodzenia
25Eugenii, AnastazjiBoże Narodzenie(pierwszy dzień)
26Dionizego, Szczepana
Boże Narodzenie(drugi dzień)
27Kosmy, Damiana
28Cezarego, Teofila
Międzynarodowy Dzień Pocałunku
29Dawida, Tomasza
30Eugeniusza, Sabiny
31Sylwestra, Sebastiana
Sylwester
Numer specjalny 183
Józef kozłowski (1757–1831)Muzyk, pianista i kompozytor. Kozłowski spopularyzował polo-neza na dworze carskim, był autorem jednego z hymnów Rosji „Niech rozgrzmiewa pieśń zwycięstwa” oraz twórcą rosyjskie-go romansu jako gatunku muzycznego. Pochodził z polskiej rodziny ziemiańskiej. W Warszawie otrzymał podstawowe wy-kształcenie muzyczne. Około 1773 roku został nauczycielem muzyki u ks. Michała Kleofasa Ogińskiego późniejszego pol-skiego kompozytora, senatora rosyjskiego, działacza emigra-cyjnego i kawalera maltańskiego. W 1780 roku wyjechał do Ro-sji, gdzie w latach 1786–96 służył w wojsku rosyjskim w randze oficera i brał udział w wojnie z Turcją. Od 1791 roku przebywał w Petersburgu. Dzięki protekcji Potiomkina został dyrektorem teatrów carskich w Petersburgu. Od 1799 roku piastował sta-nowisko inspektora muzyki, zaś w latach 1803–1819 dyrek-tora muzycznego w dyrekcji carskich teatrów. W roku 1819 Kozłowski przeszedł na emeryturę jako radca dworu. W latach 1822–1823 przebywał w Polsce a w 1824 roku powrócił do Rosji i zamieszkał w Petersburgu. Pisał polonezy na orkiestrę, liczne msze, był autorem muzyki do kilku dramatów i sławne-go „Requiem Esmoll op. 14” na śmierć Stanisława Augusta Poniatowskiego, a jego uwertura do tragedii „Finga” uważana jest w polskiej literaturze muzycznej za najcenniejsze dzieło tego rodzaju.