Ochrona praw

człowiekaLaura Olewnik kl. ID

Prawa człowiekaPrawa człowieka – koncepcja, według której każdemu człowiekowi przysługują pewne prawa, których źródłem obowiązywania jest przyrodzona godność ludzka. Prawa te mają charakter:powszechny – obowiązują na całym świecie i przysługują każdemu człowiekowiprzyrodzony – przysługują każdemu od chwili urodzenianiezbywalny – nie można się ich zrzecnienaruszalny – istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią dowolnie regulowanenaturalny – obowiązują niezależnie od ich potwierdzenia przez władzę państwowąniepodzielny – wszystkie stanowią integralną i współzależną całość

Geneza praw człowiekaGenezy praw człowieka należy się dopatrywać w rozwoju idei praw jednostki obecnej w Dekalogu, rzymskim prawie cywilnym, gwarancjach królewskich w średniowieczu i renesansie, aż po jej rozkwit w okresie oświecenia podczas rewolucji amerykańskiej i francuskiej. Znalazła ona odzwierciedlenie w konstytucjach: amerykańskiej z 1787 roku (wcześniej w Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych), francuskiej z 1791 roku (wcześniej w Deklaracji Praw Człowieka

i Obywatela) i polskiej – 3 maja 1791 roku.Rozpowszechnienie idei praw człowieka na całym świecie nastąpiło za sprawą ONZ w II połowie XX wieku.Aktualnie rozwój tej idei polega na tym, że oprócz jednego systemu ogólnoświatowego powstały też systemy regionalne.

Genezy praw człowieka należy się dopatrywać w rozwoju idei praw jednostki obecnej w Dekalogu, rzymskim prawie cywilnym, gwarancjach królewskich w średniowieczu i renesansie, aż po jej rozkwit w okresie oświecenia podczas rewolucji amerykańskiej i francuskiej. Znalazła ona odzwierciedlenie w konstytucjach: amerykańskiej z 1787 roku (wcześniej w Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych), francuskiej z 1791 roku (wcześniej w Deklaracji Praw Człowieka

i Obywatela) i polskiej – 3 maja 1791 roku.Rozpowszechnienie idei praw człowieka na całym świecie nastąpiło za sprawą ONZ w II połowie XX wieku.Aktualnie rozwój tej idei polega na tym, że oprócz jednego systemu ogólnoświatowego powstały też systemy regionalne.

Generacja praw człowieka

•prawo do życia•prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania•prawo do głoszenia swoich poglądów i opinii bez względu na ich treść i formę•prawo każdego człowieka do uznawania wszędzie jego podmiotowości prawnej•zakaz stosowania tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania•zakaz trzymania człowieka w niewolnictwie lub poddaństwie•zakaz skazywania człowieka za czyn, który nie stanowił przestępstwa w chwili jego popełnienia•zakaz pozbawiania wolności jedynie z powodu niemożności wywiązania się ze zobowiązań umownych

Prawa i wolności polityczne

•prawo do obywatelstwa•możliwość uczestniczenia w życiu publicznym•czynne prawo wyborcze – możliwość uczestnictwa w wyborach•bierne prawo wyborcze – możliwość kandydowania w wyborach•wolność zrzeszania się•prawo do uczestniczenia i organizowania pokojowych manifestacji•prawo do składania wniosków, petycji, skarg•dostęp do informacji o działaniach władz i osób publicznych•równy dostęp do służby publicznej.

Prawa osobiste

prawa do:•dobrego życia•rzetelnego sądu (patrz "gwarancje formalne" poniżej)•decydowania o swoim życiu•prawo jednego człowieka kończy się tam gdzie zaczyna się prawo innego człowieka•szczęścia

prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne

• prawo do pracy i wynagrodzenia,• prawo do nauki,• prawo do wypoczynku,• prawo do ochrony zdrowia,• prawo do zabezpieczenia społecznego,• prawo do uczestniczenia w życiu kulturalnym,• prawo do korzystania z osiągnięć cywilizacyjnych (postępu naukowego).

Organy ONZ odpowiedzialne za ochronę

praw człowiekaRada Praw Człowieka z siedzibą w Genewie jest organem pomocniczym Zgromadzenia Ogólnego ONZ, odpowiedzialnym za ochronę praw człowieka. Składa się z 47 członków wybieranych na trzy letnią kadencję przez Zgromadzenie Ogólne. Radę powołano w czerwcu 2006 roku w miejsce działającej od 1946 roku Komisji Praw Człowieka. Rada przyjęła wszystkie jej zadania, a dodatkowo została wyposażona w narzędzia mające zwiększyć efektywność jej działań.

Głównym zadaniem Rady Praw Człowieka jest wspieranie powszechnego poszanowania oraz ochrona praw człowieka i podstawowych wolności. Do jej szczegółowych zadań należy:- przedstawianie zaleceń Zgromadzeniu Ogólnemu, by zapewnić dalszy rozwój prawa międzynarodowego chroniącego prawa człowieka,- wspieranie realizacji zobowiązań podjętych przez państwa w kwestii przestrzegania praw człowieka,- dokonywanie okresowych przeglądów dotyczących wypełniania przez każde państwo zobowiązań w dziedzinie praw człowieka,

-opracowywanie rekomendacji na podstawie dokonywanych przeglądów,- szybkie reagowanie na poważne i masowe naruszanie praw człowieka,- rozwijanie dialogu i współpracy mającej na celu zapobieganie naruszaniu praw człowieka,- bliska współpraca z rządami, organizacjami regionalnymi i instytucjami zajmującymi się prawami człowieka i społeczeństwem obywatelskim,- składanie corocznych raportów na forum Zgromadzenia Ogólnego.

Komitety traktatowe to Komitet Praw Człowieka, Komitet Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych, Komitet przeciwko Torturom, Komitet do spraw Dyskryminacji Rasowej, Komitet do spraw Likwidacji Dyskryminacji Kobiet, Komitet Praw Dziecka oraz Komitet do spraw Ochrony Praw Wszystkich Pracowników – Migrantów i Członków ich Rodzin.Te organy zostały powołane na mocy konwencji uchwalonych przez ONZ, a ich celem jest nadzorowanie wykonywania przez państwa postanowień poszczególnych konwencji.

Konwencje genewskie

szereg umów dotyczących prawa międzynarodowego i pomocy humanitarnej podpisany w Genewie w Szwajcarii; jest on częścią międzynarodowego prawa humanitarnego. Konwencje były rezultatem działalności i zabiegów politycznych Henriego Dunanta.

Konwencja genewska z 22 sierpnia 1864 roku

personel sanitarny jest neutralny w konflikcie, nie może być atakowany i nie bierze udziału w walkach

cywile, którzy pomagają rannym i chorym żołnierzom powinni być szanowani, nie można ich atakować

ranni w wyniku konfliktu powinni być traktowani jednakowo bez względu na ich narodowość

powołano znak czerwonego krzyża, którym podczas konfliktu oznaczane są formacje medyczne i ich personel

Konwencja genewska z 6 lipca 1906 roku

zwiększa zakres ochrony rannych i chorych żołnierzy wprowadzała zasady ewidencji osób poszkodowanych w konfliktach ustalała system wymiany informacji na temat osób poszkodowanych w konfliktach

Konwencje genewskie z 12 sierpnia 1949 roku

I Konwencja genewska, dotyczyła polepszenia losu rannych i chorych w armiach czynnych na lądzie II Konwencja genewska, dotyczyła polepszenia losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu III Konwencja genewska, dotyczyła traktowania jeńców IV Konwencja genewska, dotyczyła ochrony osób cywilnych podczas wojny

Ciekawostki• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

uchwalona została przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 10 grudnia 1948 roku w Paryżu, prace nad nią trwały od roku 1947.

• Rozpoczyna się Preambułą, po niej następuje 30 artykułów. Pierwsze trzy artykuły poświęcone są Wolności, Równości i Braterstwu – zasadom uznanym już przez Wielką Rewolucję Francuską.

• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona została przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 10 grudnia 1948 roku w Paryżu, prace nad nią trwały od roku 1947.

• Rozpoczyna się Preambułą, po niej następuje 30 artykułów. Pierwsze trzy artykuły poświęcone są Wolności, Równości i Braterstwu – zasadom uznanym już przez Wielką Rewolucję Francuską.

Źródła:Arkadiusz Janicki; „W centrum uwagi”, wyd. Nowa Era, Warszawa 2011Internet (www.wikipedia.org