Post on 07-Jan-2020
KRZYSZTOF MAŁECKI,
MARTA SZARAFI�SKA
Politechnika Szczeci�ska
MODELOWANIE PROCESÓW LOGISTYCZNYCH W PRZEDSI�BIORSTWIE WIRTUALNYM
Streszczenie
Modelowanie procesów jest obecnie najskuteczniejszym narz�dziem słu��cym
poznaniu i obrazowaniu zjawisk gospodarczych. Nowe kierunki w zarz�dzaniu na-
kierowane obecnie s� na zarz�dzanie logistyczne, które to stało si� najlepsz� form�
zarz�dzania procesowego. Wła�ciwe zrozumienie znaczenia procesów logistycznych
oraz ich modelowanie słu�y maksymalnemu wykorzystaniu dotychczasowych teorii
zarz�dzania, których obecnym trendem jest zwi�kszanie stopnia satysfakcji klienta.
Artykuł traktuje o logistyce w aspekcie wirtualizacji jej procesów. Przedstawiony
zostanie równie� autorski model Wirtualnego Centrum Logistycznego (WCL). Kon-
sekwencj� analizy metod modelowania b�dzie budowa modelu procesów gospodar-
czych dla WCL.
Słowa kluczowe: Wirtualna Organizacja, wirtualna logistyka, technologie informatyczne stosowa-
ne w obsłudze logistyki, Wirtualne Centrum Logistyczne (WCL), modelowanie
procesów gospodarczych
1. Wprowadzenie
Obecnie to nie firmy konkuruj� pomi�dzy sob� w dost�pie do rynków zbytu. Przy ci�gle
zmieniaj�cych si� wymaganiach klientów, dotycz�cych skracaniu terminów dostaw
i oczekiwaniach najwy�szej jako�ci produktów, firmy zmuszone s� by coraz bardziej efektywne
na swoich rynkach. Zjawisko to powoduje, �e konkurencja przenosi si� na ła�cuchy logistyczne.
Ich efektywno� umo�liwia nie tylko produkcj� Just in Time, ale równie� mo�liwo� lepszego,
ta�szego i szybszego zaspokajaj� rosn�cych wymaga� rynku.
Sukces współczesnych przedsi�biorstw nie zale�y w tak du�ym stopniu od innych czynników
jak od sprawnej logistyki przedsi�biorstwa. W czasach, kiedy wszystkie produkty s� zbli�one do
siebie jako�ciowo i cenowo, liczy si� czas i szybko� reagowania na popyt zgłaszany przez rynek.
Popularno� terminu logistyki, staj� si� by coraz bardziej po��dana nie tylko w teorii, ale przede
wszystkim w praktyce. Obecnie logistyk� traktuj� si� jako nieodzown� cz�� strategii firmy. Aby
sprawnie realizowa polityk� logistyczn� w przedsi�biorstwie a efektywno� ła�cuchów
logistycznych rzeczywi�cie dawała warto� nie tylko dla klientów, ale równie� dla
przedsi�biorstwa i jego partnerów konieczna jest sprawna komunikacja. Tylko stosowanie
wydajnych systemów informacyjnych umo�liwia realizacj� strategii logistycznej, która to prowadzi
do lepszej komunikacji w całym ła�cuchu dostaw. Obecnie najbardziej popularnym no�nikiem
przekazu sprawnej informacji s� komputery a w szczególno�ci Internet i Intranet. Owe media s�wyznacznikami przenoszenia działalno�ci do przestrzeni wirtualnej. Wirtualizacja usług
logistycznych za po�rednictwem technologii takich jak Internet nie tylko usprawnia komunikacj�,
Krzysztof Małecki, Marta Szarafi�ska
Modelowanie procesów logistycznych w przedsi�biorstwie wirtualnym
102
ale równie� tworzy sieci powi�za� i wi�zi pomi�dzy dostawcami, partnerami a klientami, czyli
jednostkami najbardziej zaanga�owanymi w tworzenie warto�ci dla organizacji. Funkcjonowanie
przedsi�biorstw w przestrzeni wirtualnej poci�ga za sob� stosowanie si� do �ci�le okre�lonych
wymogów i metod działania zakładaj�c przy tym pełn� elastyczno� w stosunku do otoczenia
i wymaga� klientów. Rozwój koncepcji logistyki oraz zarz�dzania procesowego obecnie stanowi
okre�lone wymagania jakim musz� sprosta nowoczesne organizacje w warunkach gospodarki
rynkowej.
2. Analiza i zarz�dzanie przedsi�biorstwem w aspekcie wirtualizacji procesów logistycznych
W literaturze przedmiotu spotyka si� wiele odmiennych spojrze� na t� form� działalno�ci
przedsi�biorstw. Pod��aj�c w kierunku zdefiniowania organizacji wirtualnej W. Grudzewski
twierdzi, �e organizacja wirtualna jest dynamicznym narz�dziem zarz�dzania. Opiera si� na
sieciach komputerowych i mo�liwo�ci korzystania z banków informacyjnych takich jak Internet,
który jest idealnym �rodkiem ułatwiaj�cym osi�gniecie przewagi konkurencyjnej na rynku
globalnym. [2]
Zmiany w funkcjonowaniu przedsi�biorstw post�puj�ca globalizacja, były bodcem do
zainteresowania si� mened�erów szeroko poj�t� logistyk�. Nowoczesna logistyka jest coraz
cz��ciej obecna w wi�kszo�ci przedsi�biorstw. Według J.K. Grabary obecnie bacznie zwraca si�uwag� na logistyk�, jako funkcj� przekrojow�, a tak�e przejaw procesów dostosowawczych,
wymaganych do zrealizowania w przedsi�biorstwach chc�cych podj� wyzwania
mi�dzynarodowe.[3] Identyfikacja zintegrowanych systemów logistycznych w przedsi�biorstwach
na tle globalizacji całej gospodarki zdaniem Cz. Skowronka i Z. Sarjusza-Wolskiego jest
koncepcj� systemowego, zintegrowanego zarz�dzania procesami fizycznego przepływu produktów,
zorientowan� na odbiorc� - klienta, a przez to umo�liwiaj�cego umocnienie pozycji
przedsi�biorstwa na rynku, dzi�ki zwi�kszaniu jego sprawno�ci, redukcji kosztów i wzrostowi
produktywno�ci. [6]
Bez w�tpienia organizacja wirtualna jest jedn� z najwa�niejszych i najbardziej nowatorskich
form działalno�ci przedsi�biorstw, która pojawiła si� na przestrzeniu ostatnich kilku lat. Jej
najwa�niejsze aspekty mo�na zawdzi�cza rozwojowi nowych technologii informacyjnych, w tym
przede wszystkim Internetowi. Jednocze�nie M. Chaberek podkre�la, �e koncepcja zarz�dzania
logistycznego, nie tylko, �e nie neguje wcze�niejszych paradygmatów, takich jak zarz�dzanie
marketingowe czy te� zarz�dzanie przez jako�, lecz tak�e je wzmacnia, nadaj�c pełniejszy
wymiar, zarówno w sferze skuteczno�ci, gospodarno�ci jak i efektywno�ci funkcjonowania
podmiotów gospodarczych globalizuj�cej si� gospodarki. [5]
3. Stosowane technologie informatyczne w obsłudze logistyki
Ogromy przepływ ró�nych ilo�ci danych m.in. o produktach, niezb�dnych surowcach,
dostawcach, producentach, klientach i zamówieniach cz�sto jest du�ym wyzwaniem dla działów
logistyki. Według wielu ekspertów z bran�y systemów IT to wła�nie aplikacje magazynowe
i logistyczne s� jedn� z najszybciej rozwijaj�cych si� dziedzin informatyzacji w biznesie. Według
specjalistów z bran�y logistycznej w praktyce do najbardziej znanych i stosowanych systemów
wspomagania zarz�dzania logistycznego zalicza si�:
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ�DZANIA WIEDZ�
Seria: Studia i Materiały, nr 17, 2008
103
System planowania potrzeb materiałowych (MRP - Material Requirement Planning);
1. System planowania zasobów produkcyjnych (MRP II - Manufacturing Resources
Planning);
2. System sterowania produkcj� KANBAN;
3. System Just-in-Time (J i T);
4. System efektywnej obsługi konsumenta (ECR - Efficient Consumer Resource);
5. System komputerowo zintegrowanej produkcji (CIM - Computer Integrated Manufac-
turing);
6. System planowania zasobów dystrybucji (DRP - Distribution Resource Planning);
7. System planowania zasobów logistycznych (LRP - Logistics Resources Planning);
8. System zarz�dzania zasobami przedsi�biorstwa (ERP - Enterprise Resources Plan-
ning);
9. System zarz�dzania ła�cuchem dostaw (SCM - Supply Chain Management);
10. System zarz�dzania procesami magazynowymi (WMS - Warehouse Management Sys-
tem);
11. System partnerskiego marketingu (PRM - Partner Relationship Management). [4]
Logistyka jest dziedzin�, która stwarza olbrzymie mo�liwo�ci dla wprowadzania nowych
technologii z zakresu systemów informacyjnych. W tej bran�y nic nie liczy si� tak bardzo jak
u�yteczno� czasu i miejsca, a za pomoc� odpowiedniego oprogramowania informatycznego oraz
wła�ciwych systemów mo�liwe jest usprawnienie dotychczasowych działa� w całym ła�cuchu
logistycznym. Je�li rozpatruje si� firm� w uj�ciu wirtualnym wraz z szeregiem powi�za�partnerskich tradycyjne metody zarz�dzania wydaj� si� by nieefektywne. W takiej sytuacji
wdro�enie systemów informatycznych wspomagaj�cych niemal wszystkie procesy jest si�konieczno�ci�.
4. Analiza porównawcza i wybór metody modelowania procesów gospodarczych
Analizuj�c procesy gospodarcze, które za maj� za zadanie przetworzenie odpowiednich
czynno�ci wej�cia w odpowiednie rezultaty na wyj�ciu tworz�c w ten sposób warto� dla klienta
nale�y wspomnie o metodach zapisu i przedstawienia owych procesów. W zwi�zku z tym, �e
istnieje szereg ró�norodnych rozwi�za� i metod modelowania procesów biznesowych, poni�ej
została zaprezentowana analiza SWOT jako metoda stosowana do porz�dkowania informacji na
podstawie istniej�cej wiedzy na temat danego zjawiska. Liczne opracowania wskazuj� na
wykształcenie si� trzech kierunków w zakresie modelowania procesów gospodarczych, a
mianowicie: rodzina technik modelowania funkcji i informacji IDEF (ang. Integration Definition
for Function Modeling), metody EPC bazuj�ce na ła�cuchach procesów sterowanych zdarzeniami
(ang. Event-driven Process Chains), a w tym eEPC (ang. Extended Event-driven Process Chains)
oraz modelowanie przy u�yciu otwartego formatu UML (ang. Unified Modeling Language).
Krzysztof Małecki, Marta Szarafi�ska
Modelowanie procesów logistycznych w przedsi�biorstwie wirtualnym
104
Tabela 1. Analiza SWOT dla metod modelowania procesów gospodarczych – EPC, UML, IDEF
ANALIZA SWOT
EPC UML IDEF
MOCNE STRONY
− łatwo� i intuicyjno� metody,
− mo�liwo� rozpatrzenia modelowa-
nia z 4 perspektyw (funkcji, organiza-
cji, procesów, danych),
− zachowana �cisła hierarchia czyn-
no�ci,
− logiczne powi�zania pomi�dzy
czynno�ciami w modelowanym proce-
sie,
− eliminuje powtarzaj�ce si� czynno-
�ci,
− sekwencyjno� zdarze� i funkcji
umo�liwia intuicyjne i zrozumiałe
modelowanie,
− dokładne okre�lenie, co jest przed-
miotem modelowania, co powinno bywykonane w jego trakcie, kto jest
odpowiedzialny i jakie warunki infor-
macje s� niezb�dne w procesie mode-
lowania,
− w ramach narz�dzia istnieje jego
rozbudowana wersja eEPC posiadaj�ca
wiele dodatków funkcjonalnych,
− umo�liwia graficzne przedstawienia
takich procesów jak: produkcyjne,
administracyjne, biurowe, przemysło-
we po skomplikowane procesy bizne-
sowe,
− mo�liwo� okre�lenia warunków
wst�pnych i ko�cowych,
− mo�liwo� modelowania w kolum-
nach z przyporz�dkowaniem odpo-
wiedniej jednostki organizacyjnej
odpowiedzialnej za realizacj� odpo-
wiedniej funkcji,
− du�a liczba ró�norodnych diagra-
mów i rozbudowana grafika umo�li-wiaj�ca przedstawienie ró�norodnych
zasobów organizacyjnych takich jak
zasoby ludzkie, techniczne, sprz�t, oprogramowanie, komputery, materia-
ły itp.,
− przyjazna metoda umo�liwiaj�ca
wizualizacj�, − wiele poziomów modelowania – od
bardzo ogólnych po bardzo szczegó-
łowe,
− mo�liwo� ł�czenia i rozł�czania
subprocesów
− uszczegółowienie procesu nast�puje
poprzez diagram alokacji funkcji,
− charakter dynamiczny modelowania
− graficzna notacja,
− diagramy logicznie powi�-zane ze sob� tworz� spójna
cało�, − modelowanie od ogółu do
szczegółu,
− zachowana �cisła hierarchia
czynno�ci,
− słu�y do wspomagania
procesu tworzenia oprogra-
mowania systemowego,
− słu�y do modelowania
procesów biznesowych nie
zwi�zanych z oprogramowa-
niem,
− w obr�bie narz�dzia istnieje
du�a ilo� diagramów- 13
diagramów umo�liwiaj�ca
ró�ne podej�cia do modelowa-
nych procesów oraz mo�liwo�zamodelowanie tych samych
procesów z ró�nej perspekty-
wy,
− istnieje du�a ilo� narz�dzi
wspomagaj�cy funkcjonalno�uml (enterprise architect
(sparx systems), magicdraw
(no magic), rational software
modeler ( ibm rational softwa-
re), tau g2 (telelogic), rhapsody
(telelogic), poseidon for uml
(gentleware),
− umo�liwia generacj� kodu
ródłowego html,
− argo uml jest narz�dziem
typu open source i obsługuje
c/c++, java, visual basic,
delphi, jscript,
− podział na instancje –
pojedyncze, wielokrotne,
− dynamiczno� narz�dzia,
− jest wyrazisty i jednoznacz-
ny - pozwala na uwzgl�dnie-
nie wielu punktów widzenia
jednego systemu, procesu,
− jest j�zykiem znormalizo-
wanym,
− graficzna notacja- przedstawie-
nie procesów w postaci diagra-
mów,
− przejrzyste ukazanie procesów
przepływu pracy,
− zachowana �cisła hierarchia
czynno�ci,
− wyszukuje i eliminuje powta-
rzaj�ce si� czynno�ci,
− eliminuje niepotrzebne działa-
nia i procesy
− jest narz�dziem pomocnym
programistom w tworzeniu opro-
gramowania komputerowego,
− posiada standard SUA - fed-
eral information processing
standards,
− umo�liwia modelowanie z
perspektywy funkcji - idef0 (fips
publication 183) oraz z perspek-
tywy informacji -idef1x (fips
publication 184),
− w modelowaniu logistycznym
uwzgl�dnia i rozdziela przepływy
materiałowe i informacyjne,
− umo�liwia dokładno i nieza-
kłócona komunikacj� pomi�dzy
modelatorem a analitykiem
procesu,
− umo�liwia okre�lenie zakresu
modelowanego procesu dla
dalszej przyszło�ciowej analizy
− mo�liwo� ustalenia ogranicze�przed rozpocz�ciem modelowa-
nia,
− opracowanie map procesów
przy wykorzystaniu narz�dzia
serii IDEF pozwala na zwi�ksze-
nie dokładno�ci i wiarygodno�ci
informacji o przebiegu pracy,
− mapy procesów przekazuj�konkretne informacje jak w
rzeczywisto�ci funkcjonuje
przedsi�biorstwo,
− diagramy IDEF opracowamo�na w edytorze tekstu wyko-
rzystuj�c czysty formularz, który
udost�pniony jest na stronach
internetowych dotycz�cych IDEF.
Obecnie oferowane s� tak�e
narz�dzia programowe, wspoma-
gaj�ce wykorzystywanie technik:
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ�DZANIA WIEDZ�
Seria: Studia i Materiały, nr 17, 2008
105
ANALIZA SWOT
EPC UML IDEF
procesów,
− jedna funkcja mo�e by wykonana
przez wiele ró�nych podmiotów, bez
ograniczenia przejrzysto�ci modelu,
− notacje graficzne dla modelowania
procesów biurowych i przemysłowych,
− mo�liwo� modelowania wiedzy,
− mo�liwo� zamodelowania struktu-
ry organizacyjnej za pomoc� organi-
gramu,
IDEF0, IDEF1X, IDEF3.
SŁABE
STRONY
− brak ustalenia warunków poprze-
dzaj�cych dany proces,
− brak okre�lenia priorytetów w
modelowanym procesie,
− brak okre�lenia harmonogramowa-
nia procesu,
− zbyt du�a liczba diagramów
– 13, wi�kszo�ci z nich nie
u�ywa si� w praktyce,
− niewystarczaj�ce rozró�nie-
nie pomi�dzy przepływem
danych a sterowaniem prze-
pływem danych w diagramach
aktywno�ci,
− w diagramie aktywno�ci
brak operatorów obsługuj�cych
zdarzenia, nast�pnie niedobór
obiektów dla modelowania
zasobów oraz ich relacji z
czynno�ciami.
− poszczególne wersje uml
nie s� ze sob� zgodne, co
powodowa mo�e niepotrzeb-
ne problemy wynikaj�ce np. z
powtarzania si� czynno�ci,
− brak mo�liwo�ci modelo-
wanie interfejsów u�ytkowni-
ków,
− brak okre�lenia warunków
wst�pnych w modelowanym
procesie,
− brak okre�lenia priorytetów
w modelowanym procesie,
− niekiedy wyst�puje powta-
rzalno� czynno�ci,
− mał� liczba diagramów i nie
efektowna grafiki nie umo�li-wiaj�ca przedstawienia zaso-
bów organizacyjnych takich
jak zasoby ludzkie, techniczne,
sprz�t, oprogramowanie,
komputery, materiału itp.,
− brak bezpo�redniego wyod-
r�bnienia jednostek organiza-
cyjnych w postaci graficznej,
− mała przejrzysto� modelo-
wanych procesów za du�o
elementów, strzałek, powi�za�
itp. aby w pełni odda sens i
funkcjonalno� modelowanego
procesu,
− podstawowe elementy graficz-
ne to prostok�t i strzałki, które
nie oddaj� funkcjonalno�ci wielu
modelowanych procesów,
− stosowane s� do prostych
schematów, przekształcaj�cych
podstawowe dane wej�ciowe w
wyj�ciowe rezultaty,
− dwuznaczno�, przykładowo
nie jest mo�liwe dokładne okre-
�lenie semantyki podziałów lub
zł�cze� przepływów oraz sprecy-
zowanie logicznych relacji po-
mi�dzy wej�ciami / wyj�ciami
czynno�ci,
− zauwa�alny brak logicznych
zwi�zków pomi�dzy modelowa-
nymi podczynno�ciami,
− brak okre�lenia warunków
uprzednich i ko�cowych dla
modelowanego systemu czy
procesu,
− brak okre�lenie i zdefiniowania
czasu i harmonogramowania,
− brak okre�lenia priorytetów w
modelowanym procesie,
− jeden diagram i przedstawienia
zasobów organizacyjnych takich
jak zasoby ludzkie, techniczne,
sprz�t, oprogramowanie, kompu-
tery, materiału itp.,
− istnieje ograniczona ilo�ci
funkcji w obr�bie szczegółowego
modelu – nie mo�e by ich wi�cej
ni� sze�, − brak zdefiniowania jednostek
organizacyjnych i odpowiedzial-
no�ci (kto jest za co odpowie-
dzialny),
− brak sekwencyjno�ci modelo-
wanych czynno�ci - nie wiadomo
w jakiej kolejno�ci dane czynno-
�ci powinny po sobie nast�powa, − niew�tpliw� wad� IDEF jest
jego statyczny charakter,
Krzysztof Małecki, Marta Szarafi�ska
Modelowanie procesów logistycznych w przedsi�biorstwie wirtualnym
106
ANALIZA
SWOT EPC UML IDEF
− brak mo�liwo�ci modelo-
wania interfejsów u�ytkowni-
ka,
− nie nadaje si� do systemów
rozproszonych: m.in. nie ma
mo�liwo�ci opisania serializa-
cji obiektów,
− nieprecyzyjna semantyka
modelu prowadzi to do mno-
�enia uwag do diagramów,
− dwuznaczno�, przykładowo
nie jest mo�liwe dokładne okre-
�lenie semantyki podziałów lub
zł�cze� przepływów oraz sprecy-
zowanie logicznych relacji po-
mi�dzy wej�ciami / wyj�ciami
czynno�ci,
SZANSE
− na metodyce EPC opiera si� kon-
cepcja modelowania procesów bizne-
sowych firmy SAP R/3,
− ze wzgl�du bogata grafik� i du��liczb� diagramów, jest ch�tnie stoso-
wana do przedstawiania i opisów
procesów biznesowych w formie
wizualizacji i prezentacji,
− metodyka bardzo efektowna ze
wzgl�du na przyjazn� dla oka grafik�, − ze wzgl�du na intuicyjno� i ela-
styczno� metody ma szanse by jedn�z najcz��ciej stosowanych sposobów
prezentacji i projektowania procesów
dla biznesu,
− metoda modelowania procesów
biznesowych uznana za najlepsz� w
1997 przez Gartner Group,
− ci�gł� ewolucja tego narz�-dzia pozwala stwierdzi, �e
mo�e on nadawa si� do
rozwi�zywania i modelowania
wielu procesów,
− du�a popularno� tego
narz�dzia zapowiada jeszcze
wi�ksze jego wykorzystanie
funkcjonalne,
− wykorzystuj� go programi-
�ci, wdro�eniowcy, analitycy,
mened�erowie i zwykli komer-
cyjni u�ytkownicy - w przy-
szło�ci ma szanse na stosowa-
nie go przez specjalistów
niemal wszystkich bran�, − specjali�ci oceniaj�, �e ok.
80% zada� da si� wykonau�ywaj�c 20% UML,
− podstawie diagnozy procesów
za pomoc� IDEF mo�liwa jest
dalsza praca nad usprawnieniem
systemu logistycznego, tak by
przedsi�biorstwo mogło koncen-
trowa si� na istotnych i dodaj�-cych warto� działaniach,
− IDEF zapewnia dodatkowo
eliminacj� niepotrzebnych nakła-
dów np. personel, zapasy, czas,
kapitał,
ZAGRO-
ENIA
− Jako metoda modelowania proce-
sów gospodarczych przedstawia
jedynie sekwencyjno� czynno�ci nie
jest metod� stosowan� do szczegóło-
wych zachowa� procesów bizneso-
wych w modelowaniu,
− Jej ogólny charakter sprawia, �e nie
jest wykorzystywana do modelowania
skomplikowanych procesów,
− Do� prymitywny i nieskompliko-
wany charakter metody, która polega
na przemiennym przeplataniu si�zdarze� i funkcji nie jest wyszukanym
i profesjonalnym narz�dziem,
− Brak zdefiniowania wymaga�dotycz�cych modelowanego systemu
sprawia, �e osoba postronna nie wiem
jaki jest sens modelowanego procesu,
− jezyk uml za mocno oparty
jest na orientacji graficznej
przez co nie jest odpowiedni w
sytuacjach, gdzie modeluj�cy
pod��aj� za bardziej tradycyj-
nym podej�ciem do modelo-
wania,
− zagro�enia wynikaj�ce z
głównych zało�e� twórców
narz�dzia, którzy zakładali ze
narz�dzie to b�dzie przede
wszystkim narz�dziem pomoc-
nym programistom z tworzeniu
oprogramowania, a nie jako
narz�dzie modelowania skom-
plikowanych modeli bizneso-
wych w celu reorganizacyj-
nym,
− Jest głównie j�zykiem
modelowania na potrzeby
systemów informatycznych,
− ich głównym celem nie jest
modelowanie szczegółowych
procesów gospodarczych Techni-
ki IDEF słu�� przede wszystkim
do usystematyzowania wiedzy na
temat przepływu pracy w przed-
si�biorstwie dostarczaj�c metod
wyszukiwania i eliminacji działa�niepotrzebnych czy dubluj�cych
si�, − metoda prosta i nieskompliko-
wana nawet dla pocz�tkuj�cych;
jej powszechno� u�ytkowa
raczej nie b�dzie si� poszerzaw�ród specjalistów z zakresu
modelownia procesów bizneso-
wych.
�ródło: Opracowanie własne.
Powy�sza analiza SWOT jako metoda heurystyczna stosowana do porz�dkowania informacji
jednoznacznie wskazała na metod� EPC – jako najbardziej odpowiedni� pod wzgl�dem
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ�DZANIA WIEDZ�
Seria: Studia i Materiały, nr 17, 2008
107
funkcjonalnym dla modelowania procesów w Wirtualnym Centrum Logistycznym. Jednocze�nie
analiza SWOT pozwoliła na w pełni uzasadniony wybór jednej metody odpowiedniej dla realizacji
i projektowania modelu procesów gospodarczych w przedsi�biorstwie wirtualnym.
5. Weryfikacja wybranej metody modelowania procesów gospodarczych poprzez budow�modelu dla wirtualnego Centrum Logistycznego
Obecne powszechnie przyjmuje si�, �e to nie poszczególne podmioty gospodarcze konkuruj�pomi�dzy sob�, ale zaostrzaj�ca konkurencja coraz bardziej przenosi si� na konkurowanie
pomi�dzy ła�cuchami dostaw. W globalizuj�cym si� rynku centra logistyczne s� spoiwem, który na
zasadzie efektów synergicznych realizuje wszelkie funkcje maj�ce na celu maksymalizacj�zadowolenia klienta. Owe działania centrów logistycznych realizuj� wielokierunkow� wizj�logistyczn� opart� o współprac� z partnerami i kooperantami. Rys. 1 przedstawia model
Wirtualnego Centrum Logistycznego. Głównym celem modelowanego WCL jest koordynacja
obsługi logistycznej, monitorowanie oraz nadzór w całym ła�cuchu dostaw oraz tworzenie
sprawnego systemu informatycznego wpieranego technologiami informatycznymi.
�
�
DOSTAWCY/ PARNERZY
KLIENCI
��������������� ��������
SER
WE
R G
ŁÓW
NY
BAZ
A D
AN
YC
H
DO
STAW
CÓ
W/
PAR
TN
ER
ÓW
BAZ
A D
AN
YC
H
KLI
EN
TÓ
W
DROG
A PR
ZEPŁ
YWU
MAT
ERIA
ŁOW
EGO
(PRO
DUKT
ÓW/U
SŁUG
)
PR
OC
ES
ZA
OP
AT
RZ
EN
IA I
RE
ALI
ZA
CJI
ZA
MÓ
WIE
PR
OC
ES
Y W
EW
NE
TR
ZN
E
PLA
NO
WA
NIA
RE
ALI
ZA
CJI
KO
OR
DY
NA
CJI
PR
OC
ES
FIZ
YC
ZN
EJ
DY
ST
RY
BU
CJI
I O
BS
ŁUG
A
KLI
EN
TA
TA
NS
PO
RT
SP
ED
YC
JA
MA
RK
ET
ING
KS
IG
OW
O��
OB
SŁU
GA
KLI
EN
TA
KO
NT
RO
LIN
G
TE
CH
NIC
ZN
Y
INN
E U
SŁU
GI
OU
TS
OU
RC
ING
OW
E
OTOC
ZENI
E ZW
N�TR
ZNE
OTOC
ZENI
E ZE
WNE
TRZN
EOT
OCZE
NIE
WEW
NETR
ZNE
WY
KO
RZ
YS
TY
WA
NE
TE
CH
NO
LOG
IE
INF
OR
MA
TY
CZ
NE
DROG
A RE
ALIZ
ACJI
ZAM
ÓWIE
NIA
ERP
MRP
MRP
II
E-BI
ZNES
SCM
ERP
JiT
CRM
WYS
ŁAN
IE Z
APYT
AN
IA O
FER
TO
WE
GO
BAZA DANYCH ZGŁASZANYCH PRZETAGRÓW NA REALIZACJE KONKTETNEGO ZLECENIA
ZG
ŁOSZ
ENIE
ZA
PYTA
NIA
OF
ERT
OW
EG
O D
O
PRZ
ETAR
GU
WY
SŁAN
IE Z
APYA
TA
DO
T. Z
LEC
EN
IA D
O
POTE
NC
JAN
YCH
DO
STA
WC
ÓW
ZGŁO
SZEN
IA D
OS
TAW
CÓ
W N
A
REA
LIZ
ACJ
OKR
E�LO
NEG
O Z
LEC
ENIA
WY
BÓR
NAJ
LEP
SZE
J
OFE
RTY
RE
ALIZ
AC
JA Z
AM
ÓW
IEN
IA
EDI
EDI
EDI
EDI
EDI
EDI
PŁA
TN
O�C
IP
ŁAT
NO�C
I
Stro
na in
tern
etow
a
INTR
ANET
RE
ALI
ZO
WA
NE
PR
OC
ES
Y
POT
WIE
RD
ZE
NIE
MO�L
IWO�C
I RE
ALIZ
ACJI
ZA
MÓ
WIE
NIA
ZŁO�E
NIE
ZAM
ÓW
IEN
IA
EDI
EDI
12
3 45
6 7 8
DZ
IAŁ
ZA
MÓ
WIE
�
Rys. 1. Schemat koncepcji wirtualnego centrum logistycznego.
�ródło: Opracowanie własne.
Krzysztof Małecki, Marta Szarafi�ska
Modelowanie procesów logistycznych w przedsi�biorstwie wirtualnym
108
Powy�szy schemat jest zarysem obrazuj�cym funkcjonowanie wirtualnego centrum
logistycznego. Trzonem jest baza danych klientów i dostawców oraz technologie informatyczne
i komunikacyjne. Tak zaprojektowane WCL Podstawowe wyposa�enie to wysokiej klasy sprz�t komputerowy i wydajne serwery przechowuj�ce olbrzymie ilo�ci danych. Wyposa�eniem
technicznym s� równie� sieci telefoniczne i satelitarne (obsługuj�ce GPS) faksy, skanery i inne
urz�dzenia biurowe. Cech� charakterystyczn� wirtualizacji usług logistycznych jest szybko�reagowania na ��danie klienta. System szybkiego reagowania na otoczenie i zmieniaj�cy si� popyt
oznacza w praktyce skrócenie czasu i kosztów w całym ła�cuchu dostaw do minimum.
6. Model procesu zapytanie – odpowied� – zamówienie (ZOZ) w WCL
Dla lepszego zobrazowania procesów wyst�puj�cych w wirtualnym centrum logistycznym
na rysunku 2 A oraz 2 B został zamodelowany proces drogi realizacji zamówienia od klienta z
wykorzystaniem notacji eEPC.
Proces ZOZ, czyli zapytanie ofertowe - odpowied (oferta) - zamówienie jest procesem
zewn�trznym. Zainicjowany jest przez klienta a odbywa si� pomi�dzy wirtualnym CL
a dostawcami/partnerami. W procesie wyboru dostawcy brane s� pod uwag� takie elementy jak
zdolno�ci produkcyjne, rzetelno� dostawcy, terminowo� dostaw, lojalno� (cz�sto wsparta
programem lojalno�ciowym) oraz cena. Proces ZOZ ko�czy si� na przekazaniu/wysłaniu klientowi
potwierdzenia gotowo�ci do realizacji zgłoszonego zamówienia. Proces ten wsparty jest
technologicznie poprzez takie technologie jak ERP, MRP, MRPII, SCM, JiT.
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ�DZANIA WIEDZ�
Seria: Studia i Materiały, nr 17, 2008
109
�
Rys. 2 A. Proces ZOZ zapytanie – odpowied� – zamówienie
�ródło: Opracowanie własne.
Krzysztof Małecki, Marta Szarafi�ska
Modelowanie procesów logistycznych w przedsi�biorstwie wirtualnym
110
�
Rys. 2 B. Proces ZOZ zapytanie – odpowied� – zamówienie
�ródło: Opracowanie własne.
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ�DZANIA WIEDZ�
Seria: Studia i Materiały, nr 17, 2008
111
6. Uwagi ko�cowe
Naprzeciw rosn�cym wymaganiom rynku i problemom jakie niesie za sob� funkcjonowanie
w obliczu globalizuj�cej si� gospodarki jest zarz�dzanie procesowe i szeroko rozumiany
reengineering procesów biznesowych. Modelowanie procesów biznesowych słu�y analizie
i wiernemu zobrazowanie rzeczywistych problemów, które maj� za zadanie by tematem analiz,
usprawnie� i optymalizacji owych procesów.
Liczba dost�pnych na rynku metod i narz�dzi modelowania procesów biznesowych jest
znaczna. Do modelowania powy�szych procesów dla WCL została wykorzystana metoda eEPC.
Metoda ze wzgl�du na du�a funkcjonalno� oraz przejrzysto� jest odpowiednia do modelowania
wieloaspektowych procesów gospodarczych. W uj�ciu procesowym za pomoc� metodyki eEPC
zostały przedstawione takie elementy jak zdarzenia, funkcje, operatory logiczne oraz elementy
dodatkowe takie jak jednostki/działy odpowiedzialne za realizacj� odpowiednich funkcji, no�niki
informacji (np. telefon, fax, EDI, Internet), typy aplikacji i symbole wiedzy. eEPC jako technika
modelowania procesów gospodarczych umo�liwia stworzenie szczegółowego
modelu, a sekwencyjno� i naprzemienno� zdarze� i funkcji sprawia, �e model jest przejrzysty
i zrozumiały. Analiza SWOT wskazała u�yt� notacj� EPC i eEPC jako odpowiedni� do prezentacji
modelowanego procesu gospodarczego, co zweryfikowano empirycznie tworz�c model procesów
gospodarczych ZOZ dla Wirtualnego Centrum Logistycznego.
Bibliografia
1. Brzezi�ski M. „ Logistyka w przedsi�biorstwie”, Dom Wydawniczy „Bellona”, Warszawa
2007, s.11.
2. Grudzewski W. M., Hejduk I. K., „Przedsi�biorstwo wirtualne, Difin, Warszawa 2002,
s.40.
3. „Informatyczne wspomaganie procesów logistycznych”, pod red. J.K. Grabary, Wydaw-
nictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004, s.63.
4. Józefowska J., „Elastyczne systemy produkcyjne”, Logistyka, nr 4, 1994.
5. „Modelowanie procesów i systemów logistycznych”, pod red. M. Chaberka, Wydawnic-
two Uniwersytetu Gda�skiego, Gda�sk 2001, s.8.
6. Skowronek Cz., Sarjusz– Wolski Z., „Logistyka w przedsi�biorstwie”, PWE, Warszawa
2008, s. 337.
Krzysztof Małecki, Marta Szarafi�ska
Modelowanie procesów logistycznych w przedsi�biorstwie wirtualnym
112
MODELING OF LOGISTICAL PROCESS IN VIRTUAL ENTERPRISE
Summary
Business processes modelling is the most forceful instrument knowledge for pic-
turing of economic phenomenon. New directions are strictly directed into a logistical
management, which presently has become fairest form of process management.
Proper and suitable apprehension of meaning of logistical process and modelling
serve a maximum utilization of theory of hitherto existing management, which esca-
late of degree of satisfaction of client is a present trend. In this article logistics will
be presented in a virtual aspect. The structure of model of economic process will be
consequence of analysis of method of modelling for model of Virtual Logistical Cen-
ter – (WCL).
Keywords: Virtual organization, virtual logistics, information technologies in logistics applicable,
Virtual Logistical Center - WCL, business process modeling
Krzysztof Małecki
Marta Szarafi�ska
Wydział Informatyki
Politechnika Szczeci�ska
Szczecin, ul. �ołnierska 49
e-mail: kmalecki@wi.ps.pl
e-mail:martasz.sz@wp.pl