ศนยการเรยนร ชมชนตลาดลาดชะโด

Latchado Community learning center

ธนกร โพธนช

Thanakorn Phonuch

วทยานพนธทางสถาปตยกรรม

หลกสตรสถาปตกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาสถาปตยกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร

มหาวทยาลยศรปทม

ปการศกษา 2560

หวขอวทยานพนธ ศนยการเรยนรชมชนตลาดลาดชะโด

ชอนกศกษา นายธนกร โพธนช

อาจารยทปรกษา ผศ.ดร.ณฐวฒ อศวโกวทวงศ

หลกสตร สถาปตยกรรมศาสตรบณฑต

คณะ สถาปตยกรรมศาสตร

ปการศกษา 2560

บทคดยอ

ตลาดชะโด ตงอยทรมคลองลาดชะโด อ าเภอผกไห จงหวดพระนครศรอยธยา

ประกอบดวยเรองแถวทใชในการคาขายแบบพนถนทมความสมพนธกบวถชวต สภาพแวดลอม

ระบบนเวศวทยาของของถนเปนส าคญ และยงมประเพณและวฒนธรรมมากมาย ทมการสบ

ทอดตอๆกนมา

การศกษามวตถประสงคจะอนรกษและฟนฟในตลาดและชมชนมการพงพาอาศยกน

เพอท าใหตลาดทมการซบเซาลงจากแตกอนทมความเจรญรงเรองเปนอยางมากใหกลบมาม

ความเจรญรงเรองอกครง โดยการพฒนาเชงอนรกษเพอใหเกดความยงยนในตวชมชนเอง จาก

การทส ารวจนนพบวาตลาดลาดชะโดมองคประกอบหลายๆอยางทมคาควรยงทจะอนรกษไว

อาท เชน สถาปตยกรรมเกาแก ประเพณทมเฉพาะทชมชนน ซงผศกษามแนวคดวา จะเพม

ศนยการเรยนรเชงอนรกษ ใหแกชมชนเพอเปนการ แนะน า ชมชน ในดานตางๆ เชน วถการ

ด ารงชวต อาชพ วฒนธรรมประเพณ ตางๆ ทชมชนชาวลาดชะโดนม รวมทงสถาปตยกรรมท

เกาแก ทงน โครงการจะเสมอนเปนสหกรณชมชนกอใหเกดรายไดพฒนาชมชนสบตอไป

กตกรรมประกาศ

ความส าเรจของการศกษาวทยานพนธในครงน ขาพเจาไดรบการสนบสนนและความชวยเหลอในการด าเนนงานวชาวทยานพนธทงในสวนภาคการศกษาขอมลและภาคออกแบบจากบคคลและหนวยงานตางๆทเกยวของ ซงขาพเจาขอขอบคณในความเมตตากรณา ความเสยสละทมตอขาพเจาตลอดเวลาในการศกษาออกแบบวทยานพนธทางสถาปตยกรรม จนส าเรจลลวง เปนผลงานวทยานพนธการออกแบบทางสถาปตยกรรมทสมบรณไดแก

ผชวยศาสตราจารยณฐวฒ อศวดกวทวงศ (อาจารยทปรกษา)

อาจารยปยะ ไลหลกพาล (คณะกรรมการใน)

อาจารยผศ.ธราดล เสาณชย (คณะกรรมการใน)

อาจารยจรรยา ผลประเสรฐ (คณะกรรมการใน)

อาจารยทนงศกด รตนสคนธ (คณะกรรมการใน)

นางอ าพรรตน ปนทบทม

นายวโรจน โพธนช

นางสาววชรพร โพธนช

นางสาวอดาวลย ใหญเสมอ

นางสาวพสตราภรณ แกนสาร

สารบญ

หนา

บทคดยอ.............................................................................................................................ง

กตตกรรมประกาศ..............................................................................................................จ

สารบญ...............................................................................................................................ฉ

สารบญรป..........................................................................................................................ญ

สารบญตาราง……………………………………………………………………………………..ฒ

สารบญแผนภม..................................................................................................................ณ

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาโครงการ........................................................................................1

1.2 วตถประสงคของศนยสงเสรมตลาด ชมชนลาดชะโด...........................................3

1.3 วตถประสงคของการศกษา................................................................................3

1.4 ขอบเขตของการศกษา......................................................................................3

บทท 2 การศกษาบรบท 2.1 การอภปรายบรบทพนท………………………...............…………….……..…….4 2.1.1 วตถประสงคและขอบเขตการศกษา…………………..……….……..…4 2.1.2 ความหมายของตลาด……..………………………………….……..…...5 2.1.3 ความสมพนธกบสภาพแวดลอมของทตง…….…………………………6 2.1.4 ความสมพนธระหวางตลาดกบเวลา…….………………………….……8 2.1.5 ความสมพนธระหวางตลาดกบพนท…………………………………….9

2.1.6 ความสมพนธระหวางตลาดกบสนคา……………………….…….……,,9 2.1.7 ความสมพนธระหวางตลาดกบผคน…….…..…………………….……..9 2.1.8 การอนรกษสถาปตยกรรมและพนทส าคญทางวฒนธรรม..….………..10 2.1.9 การอนรกษเมองและชมชนทางประวตศาสตร..……..………………...10

สารบญ (ตอ) หนา

2.1.10 หลกการและวตถประสงค…...……………………….……………….11 2.1.11 ปฏบตการอนรกษสถาปตยกรรม….………………………….……...13 2.1.12 การประเมนความส าคญ……………………….……………….…….14 2.1.13 การวางแผนการจดการ………...………………………….…...…….14 2.1.14 การก าหนดรายการการจดการ…..…………….…………………….14

2.1.15 การอนรกษกายภาพสถาปตยกรรม………………………………….14 2.1.16 รปแบบของการบนทกสภาพอาคาร………………………………….15 2.1.17 การบรรยายสภาพอาคาร………………………………………….….16 2.2 การเลอกและวเคราะหทต ง……………………………………..…………………16 2.2.1 การวเคราะหทต งโครงการ……………………………..…..………….16 2.2.2 สรปเลอกโครงการทต ง………………………………………………...16 2.2.3 การวเคราะหทต งศนยการเรยนร……………………………………...21 2.2.4 สรปผลการเลอกพนทต งโครงการ……………………….…………….29 2.2.5 การเขาถง………………………………………………………………32 2.2.6 บรบททส าคญรอบโครงการ………………………………………...…33 2.3 กรณศกษา…………………….…………………………………………………..34 2.3.1 โรงแร ศาลา อยธยา (Sala Ayutthaya)……………………...……….34

บทท 3 การวเคราะหเนอหาโครงการ

3.1 การพฒนาประเดนและโจทยการออกแบบ………………………………..………40 3.1.1 นเวศนสงแวดลอม……………………………………………………...40

3.1.2 นเวศนวฒนธรรม……………………………………………………….41 3.2 สรปองคประกอบของความยงยนทน าไปใชกบโครงการ……………..……...…..41 บทท 4 การน าไปใช

4.1 การก าหนดโปรแกรม………………………………………………………………42 4.1.1 การก าหนโปรแกรม…….………………………………………………42

4.1.2 การก าหนดองคประกอบโครงการ……………………………..………42

สารบญ (ตอ) หนา

4.1.3 การวเคราะหผใชสอย………………………..…………………………43

4.1.4 การวเคราะหพนทใชสอย………………………..……………………..44 4.1.5 วเคราะหพฤตกรรมผใชสอย…………………..……………………….48 4.1.6 วเคราะหพนทใชสอยของโครงการ……………..……………………...51 4.1.7 องคประกอบอนๆ…………………………..…………………………..64 4.2 การน าไปใชในองคประกอบทางสถาปตยกรรม…………………………………..66 4.2.1 การใชวสด………………………………………………………………66 4.2.2 การก าหนดโครงสรางและการกอสราง……………………………...…67

บทท 5 การออกแบบ

5.1 แนวความคดในการออกแบบ………………..…………………………………….69 5.2 แนวคดในการออกแบบลกษณะความเปนลาดชะโด………………….………….69 5.3 การวเคราะหการวางผง...................................................................................71

5.4 การวเคราะหทต งโครงการ……………………..………………………………….71 5.5 การวเคราะหพนทใชสอย……………………………….………….……………...72

5.6 การพฒนาแบบ…………………………………………………..………………...73 5.7 ผลงานออกแบบขนสดทาย…………………………………………….….……....76 บรรณานกรม………………………………………………………………………………….....95 ประวตผเขยนวทยานพนธ………………………………………………………………………96

สารบญรป รปท หนา 2.1 แสดงท าเลทต งของตลาดลาดชะโด………………………………………………..….…16 2.2 แสดงบรเวณตวเลอกทต งโครงการ…………………………………………….….…….17 2.3 แสดงตวเลอกทต งโครงการ Site 1……………………………………………….……..18 2.4 แสดงตวเลอกทต งโครงการ Site 2………………………………………………….…..19 2.5 แสดงตวเลอกทต งโครงการ Site 3………………………………………………….…..19 2.6 แสดงทตงโครงการ Site 1………………………………………………………….……20 2.7 แสดงมมมอง Site 1……………………………………………………………….……..21 2.8 แสดงมมมอง Site 1………………………………………………………………….…..21 2.9 แสดงขอบเขตทตงโครงการ……………………………………………….………………………….21 2.10 แสดงขอบเขตทตงโครงการ Site 1 และมมมองเขาโครงการ…………………………22 2.11 แสดงมมมองท 1 เขาหา Site 1……………………………………………………..…22 2.12 แสดงมมมองท 2 เขาหา Site 1……………………………………………………..…22 2.13 แสดงขอบเขตโครงการของ Site 1 และมมมองออกนอกโครงการ………………..…23 2.14 แสดงมมมองท 1 ออกจาก Site 1…………………………………………………..…23 2.15 แสดงมมมองท 2 ออกจาก Site 1…………………………………………………..…23 2.16 แสดงขอบเขตพนทโครงการทพก Site 2…………………………………………..…24 2.17 แสดงขอบเขตและเสนทางของ Site 2…………………………………………………25 2.18 แสดงบรบทโดยรอบ Site 2…………………………………………………………….25 2.19 แสดงบรบทโดยรอบ Site 2…………………………………………………………….25 2.20 แสดงขอบเขตโครงการของ Site 2 และมมมองออกนอกโครงการ……………..……26 2.21 แสดงมมมองท 1 ออกจาก Site 2………………………………………………..……26 2.22 แสดงมมมองท 2 ออกจาก Site 2…………………………………………………..…26 2.23 แสดงขอบเขตทตงโครงการ Site 2 และมมมองเขาโครงการ…………………….….27 2.24 แสดงมมมองท 1 เขาหา Site 2………………………………………………….……27 2.25 แสดงมมมองท 2 เขาหา Site 2………………………………………………….……27 2.26 แสดงขอบเขตพนทศนยหตถกรรม Site 3……………………………………………28 2.27 แสดงสรปพนทต งโครงการ………………………………………………………...….29

สารบญรป(ตอ)

รปท หนา 2.28 แสดงทศทางแดดลม……………………………………………………………………30 2.29 แสดงปรมาณน ารมคลอง……………………………………………………...……….30 2.30 แสดงระดบน าเมอป 2548 น าทวมถงระดบ 2.00 เมตร………………………………31 2.31 แสดงต าแหนงตนไมบน Site…………………………………………………………..31 2.32 แสดงเสนทางการเขาถงชมชนตลาดลาดชะโด………………………………………..32 2.33 แสดงบรบทโดยรอบเสนทางการเขาถงชมชนตลาดลาดชะโด………………………………34

2.34 แสดงบรบทโดยรอบเสนทางการเขาถงชมชนตลาดลาดชะโด……………………….34 2.35 แสดงสถานทส าคญโดยรอบ…………………………………………………………..33 2.36 แสดงบรบทโดยรอบของวดลาดชะโด…………………………………………………33 2.37 แสดงบรบทโรงเรยนวดลาดชะโด……………………………………………………..33 2.38 โรงแรม ศาลา อยธยา………………………………………………………………….34 2.39 หอง Bedroom Duplex River View Suite………………………………….………..35 2.40 หอง Bedroom Pool Suite……………………………………………………………35 2.41 หอง Deluke River View Terrace……………………………………………………36 2.42 หอง Deluke River View Suite………………………………………………………36 2.43 หอง Supenior…………………………………………………………………………37 2.44 หองอาหารภายนอก……………………………………………………………….…..37 2.45 หองอาหารภายใน……………………………………………………………………..38 2.46 แปลนอาคารชน 1……………………………………………………………………..38 2.47 แปลนอาคารชน 2……………………………………………………………………..39 3.1 รปดานตกแถวตลาดลาดชะโด………………………………………………………….40 3.2 รปวสดไม………………………………………………………………………………..40 3.3 รปวสดคอนกรตหลอส าเรจ……………………………………………………………..40 3.4 รปส………………………………………………………………………………………41 4.1 ประเภทบอรด A 1.60 x 1.00 = 1.60………………………………………………….52 4.2 ประเภทบอรด B 4.10 x 4.00 = 16.40………………………………………………..53 4.3 ประเภทบอรด C 10.00 x 9.60 = 96.0………………………………………………..53

สารบญรป(ตอ)

รปท หนา 4.4 ประเภท Electronic Board A 3.40 x 1.20 x 0.90 = 4.08…………...………………..54 4.5 ประเภท Electronic Board B 3.47 x 1.83 = 6.35……………….…………..………..54 4.6 ประเภท Diorama A 4.30 x 2.00 = 8.60………………………………………………55 4.7 ประเภท Model A 23.78 x 25.25 = 600.45…………………………………………...55 4.8 ประเภท Model B 18.29 x 17.30 = 316.41……………………………………………56 4.9 ภาพแสดงพนทครว……………………………………………………………………….60 4.10 ภาพแสดงพนทสวนกจกรรมท าเรอจ าลอง..……………………………………………61 4.11 ภาพแสดงพนทสวนกจกรรมท าดอกไมประดษฐ………………………………………61 4.12 ภาพแสดงพนทสวนกจกรรมท าผาหรด………………………………………………..62 4.13 ภาพแสดงระบบการท างานของระบบปรบอากาศ…………………………………………………..64

4.14 ภาพแสดงระบบการท างานของระบบบ าบดน าเสยแบบบงประดษฐ…………………66 4.15 รปแบบสถาปตยกรรมทองถน………………………………………………………….66 4.16 วสดไม…………………………………………………………………………………...67 4.17 ส…………………………………………………………………………………………67 4.18 แสดงตวอยางโครงสรางแบบเสา-คาน…………………………………………………67 4.19 แสดงตวอยางโครงสรางแบบแผนคอนกรตส าเรจ……………………………………….……..68 5.1 ภาพแสดงแนวคดของโครงการ………………………………………………………….69 5.2 ภาพแสดงการวเคราะหการเดนภายในตลาด…………………………………………...70 5.3 ภาพแสดงลกษณะของอาคารในตลาดลาดชะโด………………………………………..70 5.4 ภาพแสดงระดบน าและผลการออกแบบสวนทพกเพอรองรบน าทวม………………….70 5.5 แสดง zoning บรเวณทงหมดของ Site…………………………………………………71 5.6 แสดงเสนทางเดนเชอมเขาหา Site……………………………………………………..72 5.7 แสดงฟงกชน Diagram………………………………………………………………….72 5.8 แสดงวเคราะหเสนทางรอบ Site………………………………………………………..73 5.9 แสดงวเคราะหเสนทางจกรยาน…………………………………………………………73 5.10 แสดงวเคราะหสงกอสรางในตลาด…………………………………………………….74 5.11 แสดงวเคราะหพนทสวนกลาง…………………………………………………………74

สารบญรป(ตอ)

รปท หนา 5.12 แสดงวเคราะหพนทน าทวมถง…………………………………………………………75 5.13 แสดง Plan …………………………………………………………………………….75 5.14 แสดง Plan ออกแบบใหเขากบบรบทเดมทมตนไม…………………………………..76 5.15 แสดง Master Plan ……………………………………………………………………76 5.16 GROUND FLOOR PLAN…………………………………………………………….77 5.17 2nd FLOOR PLAN……………………………………………………………………78 5.18 3nd FLOOR PLAN……………………………………………………………………79 5.19 ROOF FLOOR PLAN……………………………………………………………….80 5.20 A – 1 FLOOR PLAN………………………………………………………………..81 5.21 A – 2 FLOOR PLAN………………………………………………………………..81 5.22 B – 1 FLOOR PLAN………………………………………………………………..82 5.23 B – 2 FLOOR PLAN………………………………………………………………..82 5.24 C – 1 FLOOR PLAN………………………………………………………………..83 5.25 D – 1 FLOOR PLAN………………………………………………………………..83 5.26 SECTION 01………………………………………………………………………......84 5.27 SECTION 02…………………………………………………………………………..84 5.28 ELEVATION 01……………………………………………………………………….85 5.29 ELEVATION 02……………………………………………………………………….85 5.30 PERSPECTIVE……………………………………………………………………….86 5.31 PERSPECTIVE……………………………………………………………………….86 5.32 PERSPECTIVE……………………………………………………………………….87 5.33 PERSPECTIVE……………………………………………………………………….87 5.34 PERSPECTIVE……………………………………………………………………….88 5.35 PERSPECTIVE……………………………………………………………………….88 5.36 PERSPECTIVE……………………………………………………………………….89 5.37 PERSPECTIVE……………………………………………………………………….89 5.38 PERSPECTIVE……………………………………………………………………….90

สารบญรป(ตอ)

รปท หนา 5.39 PERSPECTIVE……………………………………………………………….….……90 5.40 หนจ าลอง………………………………………………………………………..………91 5.41 หนจ าลอง………………………………………………………………………..………91 5.42 หนจ าลอง…………………………………………………………………………..……92 5.43 หนจ าลอง…………………………………………………………………………..……92 5.44 หนจ าลอง………………………………………………………………………...……...93 5.45 หนจ าลอง………………………………………………………………………...……...93 5.46 หนจ าลอง……………………………………………………………………...………...94 5.47 หนจ าลอง……………………………………………………………………...………...94

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 สรปคะแนนการเลอกทตงโครงการ (ศนยการเรยนร)…………………………….…….20 2.2 สรปคะแนนการเลอกทตงโครงการ (ทพก)……………………………………………..24 4.1 แสดงบคลากรภายในโครงการ………………………………………………………….45 4.2 แสดงขนาดพนทสวนบรหาร…………………………………………………………….51 4.3 แสดงสวนบรการและประชาสมพนธ……………………………………………………53 4.4 แสดงนทรรศการ…………………………………………………………………………56 4.5 แสดงสวนจดเตรยมนทรรศการ…………………………………………………………57 4.6 แสดงสวนบรการอาคาร ……...…………………………………………………………58 4.7 แสดงสวนทพก…………………………………………………………………………..59 4.8 แสดงสวนสนบสนนโครงการ……………………………………………………………62 4.9 พนทจอดรถ……………………………………………………………………………..63

สารบญ แผนภม

แผนภมท หนา 4.1 แสดงความสมพนธองคประกอบโครงการ…………………………………………….47 4.2 แสดงพฤตกรรมของผเกยวของกบการจดนทรรศการ………………………………..48 4.3 แสดงพฤตกรรมของผมาตดตอ………………………………………………………..48 4.4 แสดงพฤตกรรมของผมาเขาพก……………………………………………………….49 4.5 แสดงพฤตกรรมของนกเรยน / นกศกษา……………………………………………..49 4.6 แสดงพฤตกรรมของนกวชาการ……………………………………………………….50 4.7 แสดงพฤตกรรมของเจาหนาทท วไป…………………………………………………..50

บทท 1

บทน า

1.1. ความเปนมาโครงการ

ตลาดน าและตลาดบกรมน า เปนปรากฏการณของสงคมไทยภาคกลาง ซงแตเดมผคนนยมตงบานเรอนอยรมน า ใชการสญจรทางน าเปนเสนทางคมนาคมสายหลก สะทอนใหเหนถงความส าคญของสายน าในวถชวตคนไทย โดยสถาปตยกรรมตลาดและเรอนแถวคาขายแบบพนถนนนเปนองคประกอบทางกายภาพทส าคญบงบอกถงความเปนตลาด รปแบบทางสถาปตยกรรมของเรอนแถวคาขายแบบพนถนนนมไดก าเนดตามแนวทางของวงจรธรกจ ดงเชนตลาดและศนยการคาทเกดขนในปจจบน แตมจดก าเนดมาจากชวตและความสมพนธของการด ารงชวตสภาพแวดลอมและระบบนเวศวทยาทองถนเปนส าคญ ปจจบนตลาดน าและตลาดบกรมน า ลดความส าคญลงไปมากนบตงแตมการตดถนนซงเปนระบบคมนาคมใหมทเขามาแทนทการสญจรทางน า ท าใหเกดการขยายตวของชมชนไปตามเสนถนนทสรางขนใหม การกระจายตวของตลาดจงเปนไปในรปของตลาดสดรมถนนมากขน จนกระทงในปจจบนรปแบบของการซอขายไมไดยดตดกบตลาดเพยงอยางเดยว แตมรานคาหางสรรพสนคา รานสะดวกซอ จ านวนมาก ตลาดน าและตลาดบกรมน าจงลดความส าคญไปตามกาลเวลา ภายใตกระแสการทองเทยว ซงเปนกระแสหลกของการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยในชวง ๒๐-๓๐ ปมาน เกดแนวคดการทองเทยวทางวฒนธรรม โดยใชทรพยากรทางวฒนธรรมเปนสนคาขายการทองเทยว ตลาดน าและตลาดบกรมน าหลายแหงถกพลกฟนและประชาสมพนธในรปแบบของ ตลาดเกา หรอ ตลาดโบราณ เพอตอบสนองตอการเปนสถานททองเทยวอยางแพรหลาย แตในขณะเดยวกนกระแสการทองเทยวกท าใหเกดการเปลยนแปลงของตลาดเพอรองรบสถานการณการทองเทยว มการปรบปรงรปแบบของสนคา จากเดมทเนนผลผลตและเครองมอเครองใชทางการประมงและการเกษตร มาเปนสนคาทมความหลากหลายเพอดงดดนกทองเทยวมากขน เกดบรการรปแบบใหมขนมาเพอตอบสนองกลมนกทองเทยว เชน

โฮมสเตย เปนตน รวมไปถงความเปลยนแปลงความสมพนธระหวาง ตลาด กบ ผคน พอคาแมคาท าหนาทเสมอนตวละครส าคญทเปนจดขายของการทองเทยว โดยมสถาปตยกรรมตลาดและเรอนแถวคาขายเปนฉากทแสดงถงความส าคญทางวฒนธรรมและประวตศาสตรใหนกทองเทยวไดเขามาเรยนรประสบการณระหวางการทองเทยว ถอเปนการสรางความหมายใหม รวมไปถงการเปลยนแปลงหนาทการใชสอยของสถาปตยกรรมนน ๆ เพออ านวยความสะดวกตอนกทองเทยวอกประการหนงดวย

ความส าคญของพนทศกษา ตลาดลาดชะโด อ าเภอผกไห จงหวดพระนครศรอยธยาตงอยในคลองลาดชะโด หรอ คลองบางค เปนชมชนทรชกาลท ๕ เคยเสดจมา ครงทเสดจ

ประพาสตนมาจากคลองบางยหน เพอออกแมน าเจาพระยาทชยนาท แลวไปตอรถไฟทอ าเภอบางปะอน ลกษณะของตลาดเปนแบบทาเรอศนยรวมของการคมนาคมทางน าในอดต มลกษณะเดนทางสถาปตยกรรมทกลาวไดวาเปนภมปญญาอนชาญฉลาดในการอยอาศยทพงพงกบนเวศวทยาไดอยางด ตวเรอนคาขายเปนเรอนไมสองชนมเรอนแถวคาขายราว ๙๐ หอง ลาดชะโดไดรบรางวลอนรกษศลปะสถาปตยกรรมดเดน ประจ าป ๒๕๔๙ ประเภทชมชนพนถน จากสมาคมสถาปนกสยาม ในพระบรมราชปถมภ โดยตลาดลาดชะโดมพฒนาการทนาสนใจแบงได ๔ ชวงโดยสงเขป ดงน

เรอนแพคาขาย : กอนป พ.ศ.๒๔๙๗ ตลาดลาดชะโดพฒนามาจากเรอนแพคาขายของชาวจนแตจว ทเขามาคาขายแตตงรกรากมาจนถงปจจบน ซงแตเดมเปนตลาดทพอคาชาวจนลองเรอมาคาขายสนคา และพกอาศยอยบนเรอ จนขยบขยายสรางเปนแพเปนทงทพกและทคาขาย ซงแตเดมตงอยบรเวณหนาวดลาดชะโด

กอตงตลาด : ป พ.ศ.๒๔๙๗ ในยคของจอมพล ป.พบลสงคราม การคาขายของบรรดาแพสนคาเจรญรงเรองอยางมาก ท าใหสถานทเรมคบแคบชาวจนเจาของแพสนคาไดรวมกนเพอสรางตลาดลาดชะโดขน โดยวดลาดชะโดมอบทดนใหเพอสรางตลาด

การตดถนน : ป พ.ศ.๒๕๒๖ ถง ๒๕๒๗ ชวงทมการเปลยนแปลงระบบการปกครองมาเปนแบบสขาภบาล มการตดถนนเปลยนการสญจรทางน ามาเปนทางบกมการตดถนนสายผกไห-สพรรณบร รวมถงถนนสายเอเชยซงเปนทางหลกทใหเดนทางมากรงเทพฯ ถอเปนจดเปลยนครงส าคญของตลาดลาดชะโดทคอยๆ ซบเซาลงไป

ยคพฒนาเพอการทองเทยว : ป พ.ศ.๒๕๒๑ ทางเทศบาลต าบลลาดชะโดและจงหวดพระนครศรอยธยา ไดรวมมอกบการทองเทยวแหงประเทศไทยจงหวดพระนครศรอยธยาพยายามพลกฟนตลาดลาดชะโดอกครงดวยการสงเสรมใหเปนแหลงทองเทยววถชมชนชาวตลาดน า โดยตลาดจะเปดทกวนเสาร และอาทตย ตงแต ๐๙.๐๐ ถง ๑๗.๐๐ น. ซงปจจบนกลบซบเซาลง

ซงประเดนดงกลาว น ามาสการศกษาการจดการเชงอนรกษตลาดลาดชะโด โดยท าการศกษาประวตความเปนมาและลกษณะทางสถาปตยกรรมของตลาดลาดชะโด รวมถงกระบวนการจดการเพอการทองเทยวทผานมานนเปนไปอยางไร เผชญปญหาของการจดการในเรองใดบาง เพอน าไปสการวเคราะหถงปจจยทสงผลตอการจดการ และเสนอแนะแนวทางการจดการเชงอนรกษอยางยงยนสมควรเปนอยางไร โดยใชกรอบคดของศกษาการอนรกษสถาปตยกรรมในฐานะทรพยากรทางวฒนธรรมบนฐานคดแบบองครวมทบรณาการกระบวนการความสมพนธทพงพงองอาศยท านบ ารงซงกนและกน ซงการอนรกษมไดเปนเพยงการก าหนดแนวทางจากสภาพทางกายภาพของสถาปตยกรรมทหลงเหลอใหพบเหนในปจจบนเทานน แตเปนการศกษาเรองราวอนเปนบรบททเกยวพนกบสถาปตยกรรมนน ซงด าเนนมา

เปนระยะเวลาตอเนองยาวนานตงแตประวตศาสตรจนถงปจจบน พรอมยงตองคดการเพออนาคตดวยเพอใหเกดแนวทางการจดการในรปแบบของแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม และน าไปสการพฒนาทย งยนตอไป

1.2. วตถประสงคของศนยสงเสรมตลาด ชมชนลาดชะโด

1.1.1 เพออนรกษลกษณะทางสถาปตยกรรมของ ตลาดลาดชะโดเอาไว

1.1.2 เพออนรกษตลาดลาดชะโดและอยไดดวยชมชนอยางยงยน

1.1.3 เพอพฒนารปแบบทพกอาศยใหสอดคลองกบบรบทรมน า

1.1.4 เพอเปนสถานทเรยนรวถชวต ความเปนอย ของชมชนลาดชะโดในสมยกอน

1.1.5 เพอเปนทศนยกลาง และ สรางรายได ของชมชน

1.3 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 ศกษาประวตความเปนมาและลกษณะทางสถาปตยกรรมของ ตลาดลาดชะโด

1.2.2 ศกษาปจจยทสงผลตอการจดการเชงอนรกษตลาดลาดชะโดอยางยงยน

1.2.3 เพอศกษาการพฒนารปแบบทพกอาศยใหสอดคลองกบบรบทรมน า

1.4 ขอบเขตของการศกษา

ขอบเขตดานพนทของการศกษา คอ ตลาดลาดชะโด ตงอยท อ าเภอผกไห จงหวดพระนครศรอยธยา พนทตลาดประกอบไปดวยเรอนแถวคาขายราว ๙๐ หอง หนาทใชสอยมทงการประกอบกจการ คาขาย อยอาศย พนทสวนกลาง และหองทไมมการใชงาน

บทท 2

การศกษาบรบท

2.1. การอภปรายบรบทพนท

การศกษาเรอง “การจดการเชงอนรกษตลาดลาดชะโด” มวตถประสงคในการศกษาปจจยทสงผลตอการจดการเชงอนรกษตลาดลาดชะโดอยางยงยนตลอดจนเสนอแนะแนวทางการจดการเชงอนรกษตลาดลาดชะโดอยางยงยนทเหมาะสม ดงนนผศกษาจงได ศกษา ทบทวน ท าความเขาใจ และสรปประเดนส าคญของ แนวคด ทฤษฎ รวมไปถงระเบยบปฏบตทเกยวของอย ๔ ประเดนหลก คอ การศกษาคณคาและความส าคญของตลาดและเรอนคาขายพนถน ในลกษณะของระบบความสมพนธทางวฒนธรรมและสภาพแวดลอม แนวคดและวธปฏบตในการอนรกษสถาปตยกรรม จดการทองเทยวทางวฒนธรรม และการพฒนาทย งยน เพอท าความเขาใจในหลกคดและวธปฏบตในการจดการ น าไปสการวเคราะหประเดนปญหาในการจดการตลอดจนเสนอแนะวธจดการเชงอนรกษสถาปตยกรรมตลาดเกาเพอการทองเทยวทเหมาะสมตอไป การศกษาวรรณกรรมเกยวของนน จงไดแบงประเดนการศกษาใหสอดคลอง

2.1.1วตถประสงคและขอบเขตการศกษา โดยแบงเปน ๔ สวน ดงน สวนท ๑ ตลาด เรอนคาขายพนถน ระบบความสมพนธทางวฒนธรรม ความหมายของตลาด ความสมพนธกบสภาพแวดลอมของทตง ชวตและความเชอ การอยการคา สวนท ๒ การอนรกษสถาปตยกรรมและพนทส าคญทางวฒนธรรม แนวคดและระเบยบปฏบตทเกยวของกบการอนรกษสถาปตยกรรม ปฏบตการอนรกษสถาปตยกรรม สวนท ๓ การจดการทรพยากรทางวฒนธรรมเพอการทองเทยว การทองเทยวทางวฒนธรรม การทองเทยวเชงอนรกษ สวนท ๔ ทฤษฎและแนวคดในการจดการ การพฒนาทย งยน เศรษฐกจพอเพยง

ตลาดน าและตลาดบกรมน า เปนปรากฏการณของสงคมไทยภาคกลาง ซงแตเดมผคนนยมตงบานเรอนอยรมน า ใชการสญจรทางน าเปนเสนทางคมนาคมสายหลก สะทอนใหเหนถงความส าคญของสายน าในวถชวตคนไทย โดยสถาปตยกรรมตลาดและเรอนแถวคาขายแบบพนถนนนเปนองคประกอบทางกายภาพทส าคญบงบอกถงความเปนตลาด รปแบบทางสถาปตยกรรมของเรอนแถวคาขายแบบพนถนนนมไดก าเนดตามแนวทางของวงจรธรกจ ดงเชน ตลาดและศนยการคาทเกดขนในปจจบน แตมจดก าเนดมาจากชวตและความสมพนธของการด ารงชวต สภาพแวดลอมและระบบนเวศวทยาทองถนเปนส าคญ

2.1.2 ความหมายของตลาด

ตลาด หมายถง ทชมชนเพอซอขายของตางๆ และหรอ สถานทซงปกตจดไวใหผคาใชเปนทชมนมเพอจ าหนายสนคาประเภทสตว เนอสตว ผก ผลไม หรออาหารอนมสภาพเปนของสดประกอบหรอปรงแลว หรอของเสยงาย ทงนไมวาจะมการจ าหนายสนคาประเภทอนดวยหรอไมกตาม และหมายความรวมถงบรเวณซงจดไวส าหรบใหผคาใชเปนชมนมเพอจ าหนายสนคาประเภทดงกลาวเปนประจ าหรอเปนครงคราวหรอตามวนทก าหนด (พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน,๒๕๔๒:๔๓๓)

ตลาด หมายถง สถานทซงปกตจดไวใหผคาใชเปนทชมนมเพอจ าหนายสนคาประเภทสตว เนอสตว ผกผลไม หรออาหารอนมสภาพเปนของสด ประกอบหรอปรงแลวหรอของเสยงายทงน ไมวาจะมการจ าหนายสนคาประเภทอนดวยหรอไมกตาม และหมายความรวมถงบรเวณทซงจดไวส าหรบผคาใชเปนทชมนมเพอจ าหนายสนคาประเภทดงกลาวเปนประจ าหรอเปนครงคราวหรอตามวนทก าหนด และใหหมายความรวมถงตลาดนดทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร (ส านกผงเมอง กรงเทพมหานคร,๒๕๔๙:๑๔)

ค าวา ตลาด มความหมายวา แหลงคาขายแลกเปลยน เปนการชมนมกนทางสงคมแลกเปลยนสนคา และหมายถงสถานททมนษยมาชมนมกนเพอคาขาย หรอการแลกเปลยนสนคา โดยการคาขายของไทยในสมยโบราณสวนใหญเปนการคาขายทางน า เนองจากการใชชวตผกพกอยกบการสญจรทางน าเปนส าคญ โดยมประวตศาสตรทไดกลาวถงตลาดในสมยตางๆ ดงน (อดม เชยกวงศ,๒๕๕๒)

สมยสโขทย ไดมขอความในจารกไววา “เบองตนนอนสโขทยนมตลาดปสาน มพระอจนะ มปราสาท มปาหมากพราว มปาหมากกลาง มไรนา มถนฐาน...” จารกนแสดงใหเหนวา ตลาด ไดเกดและมมาตงแตสมยสโขทย

สมยอยธยา มตลาดบกตงอยตามแหลงชมชน ชอกตงขนตามลกษณะของสนคาทวางขาย สวนตลาดน านนจะอยบรเวณคลอง ปากน าตาง ๆ เชน ปาตะกว ขายลกแห รวมตลอด

ถงสงทท ามาจากตะกว ปาผาไหม ขายผาไหม ปามะพราว ขายมะพราว ปาฟก ขายสนคาทเกยวของกบทนอน เปนตน (อดม เชยวงศ,๒๕๕๒)

ตลาด หมายถง แหลงซอขายแลกเปลยนสนคาของคนไทย ไดมการเปลยนแปลงและพฒนา ทงในดานทตง รปแบบ ตลอดจนประเภทของสนคา ตามสภาพแวดลอมทงทางกายภาพและสภาพแวดลอมทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง ตลอดจนความกาวหนาทางดานเทคโนโลย ซงเปลยนไปในแตละสมย

2.1.3 ความสมพนธกบสภาพแวดลอมของทตง

สงคมไทยภาคกลาง แตเดมผคนนยมตงบานเรอนอยรมน า เพราะล าน าคอเสนทางสญจรทส าคญ ตลาดน าและตลาดบกรมน าสะทอนใหเหนถงความส าคญของสายน าในวถชวตคนไทยทสวนใหญแลวด าเนนชวตและหาเลยงชพดวยการเปนเกษตรกร เมอเกษตรกรไดผลผลตออกมาแลว กจะน าผลผลตเหลานนมาซอขายแลกเปลยนในสถานททสะดวกเหมาะสมแกการตดตอเดนทาง ซงกคอในทองน านนเอง ดงนน สนคาทวางขายในตลาดจงเปนผลผลตทางการเกษตรและประมง โดยใชเรอแพเปนพาหนะน าสนคาไปสงยงแหลงรบซอหรอจดนดพบ ซงมกจะเกดขนตามบรเวณปากคลองหรอบรเวณจดตดของคลองซอยตางๆ ตลาดน าและตลาดบกรมน า ลดความส าคญลงไปมากนบตงแตมการตดถนนซงเปนระบบคมนาคมใหมทเขามาแทนทการสญจรทางน า ท าใหเกดการขยายตวของชมชนไปตามเสนถนนทสรางขนใหม การกระจายตวของตลาดจงเปนไปในรปของตลาดสดรมถนน จนกระทงในปจจบน รปแบบของการซอขายไมไดยดตดการตลาดเพยงอยางเดยว แตมรานคา หางสรรพสนคา รานสะดวกซอ จ านวนมา ตลาดน าและตลาดบกรมน าจงลดความส าคญไปตามกาลเวลา ตลาดทยงเหลออยปรบตวใหเขากบสถานการณการสงเสรมการทองเทยวในปจจบน มการปรบปรงรปแบบสนคาจากเดมทเนนผลผลต และเครองมอเครองใชทางการเกษตรและประมง มาเปนสนคาทมความหลากหลาย เชนของฝาก ของทระลก อาหารทหลากหลาย เพอดงดดนกทองเทยวมากขน

จดก าเนดของสถาปตยกรรมตลาดและเรอนคาขาย ซงถอเปนองคประกอบทางกายภาพของตลาดทส าคญมลกษณะเหมอนกนแทบทงหมด คอ เรมจากพนทรมแมน า ล าคลองทมเรอขนสงสนคาทงเลกและใหญขนลองอยเปนประจ าประกอบกบลกษณะการตงถนฐานของคนไทย และกลมชาตพนธไทอน ทอพยพเขามาตงหลกแหลงในประเทศไทยนน แหลงทต งแรกทเลอกคอรมน า ไมวาจะเปน แมน า ล าคลอง หนอง บง กตาม เพราะตองอาศยน าในการด ารงชวตทงอปโภค บรโภค และท าการเกษตร โดยนอกจากคนไทยและกลมชาตพนธไทอนๆ รวมทงมอญ เขมร แลวยงมกลมคนจนทเคลอนยายเขามาตงถนฐานผสมผสานอยเชนเดยวกน และสวนหนงของคนจนในอดตจะเขามารวมในฐานะพอคาเรอเร น าสนคามาขายตามหมบานและรบซอขาวเปลอกจากชาวบานและบางสวนจะเขามาอยรวมในชมชน โดย

รบจางทวไปในชวงแรก ปลกผก และคาขายเลก ๆ นอย ๆ เชน กาแฟ รานช าขายของใชทจ าเปน และเมอมทนรอนมากขนกขยายกจการโดยเฉพาะโรงสขาวและอตสาหกรรมอนๆ รมน าซงสามารถขนสงสนคาไดโดยสะดวก ซงเหนไดชดวาในความสมพนธ และความเปนอนหนงอนเดยวกนกบสภาพแวดลอมของแหลงทต งน โดยปจจยทมความส าคญตอการคาทางน าหรอตลาดน าม ๔ ปจจย คอ

1. สภาพแวดลอม ลกษณะทางภมศาสตร ลกษณะภมประเทศทเปนทลม มแมน าล าคลอง ทงทเกดขนโดยธรรมชาตและการขดโดยแรงของมนษย เปนสงก าหนดรปแบบการเปนอยของประชาชนทตงบานเรอนในบรเวณนนมาก

2.ทต งชมชน มชมชนอยในบรเวณใกลเคยงมากพอส าหรบการแลกเปลยนสนคาหรอถาตงอยในจดผานของชมชนอนๆ กจะมสวนตอของการขยายตวของตลาดน านนไดมากขน

3. เสนทางคมนาคม ตลาดน าจะเกดขนไดกหมายความวาสถานทนนตองมการเดนทางไปมาของประชาชนโดยอาศยทางน าเปนหลก หรอสมาชกในสงคมนนมวถชวตแบบทตองพงพาแมน าล าคลองตางๆ ในการด าเนนชวตประจ าวน การเดนทางกจะมเรอชนดตางๆ เปนพาหนะชวยใหไดรบความสะดวกสบายตอการเปนอยและการประกอบอาชพ

4. ลกษณะอาชพ เปนปจจยส าคญอยางหนง ถามการประกอบอาชพทแตกตางกนโดยเฉพาะในกรณทมการเพาะปลกพชทเปนอาหารหลกหรอทจ าเปนตอชวต กจะท าใหเกดการแลกเปลยนสนคากนเพอใหไดมาซงสงทไมสามารถผลตไดเองในทองถน ชวตและความเชอ การอยและการคา ชมชนทเปนชมชนคาขายสวนใหญเรมจากเรอคาขายและคนจนทอพยพเขามาอยในพนทซงแตงงานกบคนไทยในชมชน ประกอบอาชพ แตกหนอลกหลานไทยเชอสายจนซงมบทบาทอยางยงตอการขยายตวของชมชน เมอมการผสมผสานการอยระหวางคนจน คนไทยและลกหลานไทย-จน ในชมชนซงใชทงคาขายและพกอาศย คนจนทอยในชมชนยงคงรกษาวฒนธรรมดงเดมของตนไว เชน การมศาลเจา การเซนไหวบรรพบรษ เปนตน วงจรชวตของชาวบานในชมชนคาขายพนถนนน เปนชวตทไมแยกการคาขายออกจากการอยอาศยเหมอนศนยการคาและธรกจทเหนกนอยดาษดนในปจจบน แตเปนชวตทมวงจรทตอเนองตลอด ๒๔ ชวโมง นอกจากวงจรชวตการอยตามปกตแลว ชวตของผคนในตลาดและเรอนแถว ยงเคารพการใชพนทรวมกนโดยไมมปญหาการแสดงความเปนเจาของ เชน การใชทาเรอขนสงและโดยสารรวมกน ทาเรอของตลาดมทงทาเรอกงสาธารณะ และทาเรอของบานทตงอยตดน า บานทอยหางไกลสามารถใชทาเรอรวมกนไดดวยความเออเฟอ ในการศกษาวเคราะหลกษณะผคนในชมชน ตลาด

และเรอนคาขายแบบพนถน พบประเดนส าคญเกยวกบการอยทมลกษณะพเศษ ดงน คอ

1. ความใกลชด และความเอออาทรระหวางเพอนบาน

2. ความคลองตวในการใชพนทกลางรวมกน เชน เกบของ และทาเรอ เปนตน

3. การปรบเปลยนพนทใชสอยในพนทเมอมการใชงานกนตางเวลา ซงเปนการใชสอยทคลองตวและสนองความตองการคนในชมชน การคาขายของตลาดแตละแหลงทต ง เมอน ามาเปรยบเทยบกนจะพบทงความเหมอนและความแตกตาง ความเหมอน คอ ลกษณะสนคาทเปนพนฐานการด ารงชวตจะเหมอนๆ กน เชน ของใชประจ าวน ของช า และอาหาร ความตาง คอ ลกษณะการคาหรอสนคาทเปนหลก หรอสนคาทข นชอของแตละแหงจะตางกน และสงนจะเปนตวดงดดใหคนตางชมชนเขามาซอของในตลาดซงเปนของทชมชนตนเองไมม ตลาดน ามการเปลยนแปลงอยางมาก โดยมสาเหตการเปลยนแปลงอย ๒ ประการส าคญ คอ

1. การตดถนน เปนการพฒนาเสนทางคมนาคมในเมอง ซงมผลใหแมน าล าคลองลดความส าคญลง ตลาดทเคยอยในน ากยกขนบก กลายเปนตลาดสดรมถนนแทน ตลาดน าดงเดมจงคอย ๆ หายไป

2.กระแสของการทองเทยว กระแสหลกของการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไทยในชวง ๒๐-๓๐ ปมาน คอ การทองเทยวซงเปนปจจยส าคญอกประการหนงทท าใหตลาดน าเปลยนแปลง ดวยการปรบรปแบบใหมเพอตอบสนองการทองเทยว จากการเปลยนแปลงดงทกลาวมาแลวนน จงเกดความสมพนธในรปแบบใหมของตลาดน า ท าใหความสมพนธของวถชวตของผคนเปลยนแปลงตามไปดวย โดยแบงเปน ๔ ประเดน ดงน 2.1.4 ความสมพนธระหวางตลาดกบเวลา

ตลาดน าหรอตลาดบกรมน า ในอกลกษณะหนงคอ ตลาดน า เพราะไมไดมเปนประจ าทกวน ดงนน เพอใหเขาใจและจดจ ากนในหมผท เกยวของกบตลาด จงมภาษาเรยกกนในหมบาน”นด” เชน ตลาดนดทาคา ซงจะม ๖ ครงใน ๑ เดอน ไดแก วนขน ๒ ค า ๗ ค า และ ๑๒ ค า และวนแรม ๒ ค า ๗ ค า และ ๑๒ ค า เปนตน เหตผลกเพราะตองการใหสอดคลองกบวนนดของตลาดอนๆ ในบรเวณใกลเคยง ในยคทกระแสของการทองเทยวเขามามผลตอการเปลยนแปลงของตลาดนนสงผลใหเวลาในการตดตลาดแบบเดมเปลยนแปลงไป เชน ตลาดด าเนนสะดวกในปจจบนเปลยนมาตดตลาดทกวน จากเดมทขายชวงเชามด กขยายเวลาเปนตงแต ๐๗.๐๐-๑๒.๐๐ น. เพออ านวยความสะดวกแกนกทองเทยวเปนตน

2.1.5 ความสมพนธระหวางตลาดกบพนท

นอกจากเวลาทเปลยนแปลงไปแลว การทองเทยวยงสงผลตอความสมพนธในแงของพนทดวย เชน บรเวณตลาดน าด าเนนสะดวก มทงคลองใหญและคลองเลกคลองนอยสายตาง ๆ ทตดซอยออกมาและมชมชนอาศยอยหนาแนน ดงนน ตลาดน าแตเดมกระจายเปนกลม ๆ เชน นดปากคลองกอไผ นดคลองศร เปนตน แตเมอปรบรปแบบมาตอบรบการทองเทยวนดตางๆ กปรบมาเพออ านวยความสะดวกนกทองเทยว มการจดพนทส าหรบจอดรถทวร การแยงชงพนทในการใหบรการทาขน-ลงเรอ ซงถอเปนความเปลยนแปลงเชงพนทของตลาดอยางหนง อกบรการทถอเปนการใชสอยพนทแบบใหมคอ การจดบรการใหนกทองเทยวไดพกอยรวมกบคนในหมบาน หรอโฮมสเตย(Home Stay) เปนตน

2.1.6 ความสมพนธระหวางตลาดกบสนคา

สนคา เปนสงหนงทมการเปลยนแปลงอยางเหนไดชด จากเดมสนคาทวางขายในตลาดน าจะเปนผลผลตทางการเกษตรและการท าประมง ตลอดจนเครองมอเครองใชทเกยวของกบการท าการเกษตรและประมงเปนสวนใหญ ปรบเปลยนมาเปนของฝาก ของทระลก ส าหรบนกทองเทยว รวมไปถงการปรบชนดของอาหารใหมความหลากหลายมากขนเปนตน

2.1.7 ความสมพนธระหวางตลาดกบผคน

1. พอคา แมคา แตเดมเปนผทท าหนาทเชอมระหวางผผลตกบผบรโภค ไมวาจะเปนภายในชมชนหรอระหวางชมชน ในปจจบนพอคาแมคายงท าหนาทเสมอนตวละครส าคญทเปนจดขายทางการทองเทยว

2. ชาวบานในชมชน มการปรบบทบาทดวยเชนกน จากเดมทเปนผมบทบาทในดานการผลตเพยงอยางเดยว แตในปจจบนการผลตของชาวบาน เชน การเกษตร การประมง ถอไดวาเปนสนคาใหนกทองเทยวไดเขาเทยวชมไดโดยตรง

3. ผประกอบการตาง ๆ ทเขามามบทบาทอนเนองมาจากกระแสการทองเทยว เชน กลมลกจางทเขามาท างานใหกบเจาของธรกจ โดยไดรบเงนเดอนเปนคาตอบแทน เชน ลกจางขายของทระลก หรอลกจางทท าหนาทพายเรอรบนกทองเทยว เปนตน

4. หนวยงานราชการ ปจจบนหนวยงานราชการเขามาเกยวของกบตลาดทเปนแหลงทองเทยวโดยตรง นบตงแตการทองเทยวแหงประเทศไทยมนโยบายในการสงเสรมการทองเทยวตลาดน าในชวงทผานมา นอกจากนนยงมหนวยงานทเกยวของอน ๆ เชน องคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนทองถน เปนตน

5. ประชาคมในทองถน กระแสการจดการอยางมสวนรวมของประชาชนในการก าหนดนโยบายการพฒนาชมชนทองถนของตนก าลงอยในกระแสนยม ประชาชนในชมชนตาง ๆ เรมมการรวมกลมกนเปนประชาคม เพอรวมในการก าหนดแผนการพฒนาชมชนของตน (กตตพร ใจบญ.๒๕๔๙:๒๐-๗๘)

2.1.8 การอนรกษสถาปตยกรรมและพนทส าคญทางวฒนธรรม

การอนรกษมไดเปนเพยงการก าหนดแนวทางจากสภาพทางกายภาพของสถาปตยกรรมทหลงเหลอใหพบเหนในปจจบนเทานน แตเปนการศกษาเรองราวอนเปนบรบททเกยวพนกบสถาปตยกรรมนน ซงด าเนนมาเปนระยะเวลาตอเนองยาวนาน ตงแตประวตศาสตรจนถงปจจบนพรอมยง ตองคดการเพออนาคตดวย (อรศร ปาณนท, ๒๕๒๘) อนถอไดวาการอนรกษเปนกระบวนการในเชงพลวตรใหเกดการด ารงอยของสถาปตยกรรมรวมกบความเปลยนแปลงของยคสมยไดอยางสงางาม โดยในการศกษาการจดการเชงอนรกษตลาดลาดชะโดในครงน ไดท าการศกษาการอนรกษเรอนคาขายแบบพนถนในฐานะทรพยากรทางวฒนธรรมบนฐานคดแบบองครวมทบรณาการกระบวนการความสมพนธทพงพงองอาศยท านบ ารงซงกนและกน (สายนต ไพรชาญจตร,๒๕๕๐:๕) ซงนอกจากจะใหความส าคญตอการอนรกษในคณคาเชงกายภายของสถาปตยกรรมแลว ยงหมายรวมถง ผคน ภมปญญา ประเพณ วฒนธรรม สงแวดลอม ระบบนเวศวทยา ทสมพนธอยกบสถาปตยกรรมนน

2.1.9 การอนรกษเมองและชมชนทางประวตศาสตร

นอกจากกฎบตรนานาชาตทไดกลาวถงแนวคดและระเบยบวธทเสนอแนะแนวทางปฏบตในการอนรกษสถาปตยกรรมในทางกายภาพ ยงมกฎบตรระหวางประเทศเพอการอนรกษเมองและชมชนเมองประวตศาสตร หรอทรจกกนในชอของวอชงตนชาเตอร ๑๙๘๗ ทไดขยายความหมายและความส าคญในการอนรกษหกวางออกไปในระดบชมชนเมอง ซงมเนอหาสาระทถกแปลและเผยแพรโดย อโคโมสไทย สามารถสรปไดใจความโดยสงเขปไดดงน

ค าน าและค าจ ากดความ

1. ชมชนเมอง ไมวาจะเปนชมชนทพฒนาอยางคอยเปนคอยไปตามกาลเวลาหรอชมชนทเจรญขนตามแผนพฒนา เปนสงแสดงถงความหลากหลายของสงคมในประวตศาสตร

2. กฎบตรฉบบนเกยวของครอบคลมพนทชมชนประวตศาสตรทงใหญและเลก ทงเมองและในกลางเมองหรอยานประวตศาสตร รวมถงสภาพแวดลอมของพนทท งทเปนธรรมชาตและมนษยสรางขน นอกเหนอจากบทบาทความส าคญทางดานประวตศาสตรแลว พนทเหลานยงเปนแหลงรวมคณคาของวฒนธรรมประเพณของชมชนดวย ทกวนนพนทเหลานหลายแหงก าลงถกคกคาม ท าใหเสอมลงทางกายภาพ

3. จากการเผชญหนากบสถานการณดงกลาวซงมกจะน าไปสความสญเสยทงทางดานวฒนธรรม สงคม และเศรษฐกจ สภาการโบราณสถานระหวางประเทศ (ICOMOS) เลงเหนความจ าเปนทตองก าหนดกฎบตรระหวางประเทศส าหรบเมองและชมชนเมองทางประวตศาสตร ทจะเสรมกฎบตรระหวางประเทศเพอการอนรกษและบรณะโบราณสถาน หรอโดยทวไปถกเรยกวา กฎบตรเวนช โดยจะอธบายเพมเตมถงหลกการ วตถประสงค และวธการทจ าเปนตอการอนรกษเมองและชมชนเมอง สงเสรมใหเกดความกลมกลนของทงวถชวตความเปนสวนตวและสงคมชมชนในพนทนน ๆ และกระตนใหเกดการอนรกษสมบตทางวฒนธรรม ซงกอใหเกดความทรงจ าแหงมนษยชาต

4. ตามทก าหนดในขอแนะน าของยเนสโก (UNESCO) วาดวยเรองการคมครองและบทบาทในปจจบนของพนทประวตศาสตร และในเอกสารระหวางประเทศอนๆ นน การอนรกษเมอง และชมชนเมองประวตศาสตร เปนทเขาใจวา หมายถง ขนตอนทจ าเปนส าหรบการปกปองการอนรกษ และการบรณะเมอง โดยพนทดงกลาว เทยบเทากบการพฒนาและปรบปรงใหสอดคลองกบวถชวตรวมสมย

2.1.10 หลกการและวตถประสงค

1. การอนรกษเมองประวตศาสตรและชมชนเมองอนๆ จะตองผสานเปนสวนหนงของนโยบายการพฒนาดานเศรษฐกจและสงคมของการวางผงเมอง ผงภมภาคในทกระดบ เพอใหมประสทธภาพสงสด

2. คณลกษณะทตองสงวนไวประกอบดวย ลกษณะทางประวตศาสตรของเมอง และชมชนเมองตลอดจนองคประกอบทางวตถและจตใจซงแสดงถงลกษณะทางประวตศาสตรนโดยเฉพาะอยางยง

2.1 รปแบบแผนผงของเมองทเหนไดจากการแบงพนทดนและโครงขายถนน

2.2 ความสมพนธระหวางอาคารและพนทสเขยวและพนทโลง

2.3 รปลกษณภายในและภายนอกของอาคารทเหนไดจากสดสวน ขนาด รปแบบ การกอสราง วสด ส และการตกแตง

2.4 ความสมพนธระหวางเมองหรอชมชนเมองและแหลงทต งทแวดลอมอยท งทเปนธรรมชาต และทมนษยสรางขน

2.5 การใชสอยทหลากหลายทมอยในเมอง หรอชมชนเมอง ตามกาลเวลา

การกระท าใด ๆ กตามตอคณลกษณะดงกลาวมาแลวนน จะตองค านงถงความเปนของดงเดมของเมองและชมชนทางประวตศาสตร

3. การเขามามสวนรวมของผอาศยในพนทมความส าคญตอความส าเรจของแผนการอนรกษ และควรไดรบการสนบสนนการอนรกษเมองและชมชนเมองประวตศาสตร จากผอยอาศยในพนทเปนอนดบแรก

4. การอนรกษเมองหรอชมชนทางประวตศาสตรตองการความรอบคอบในการเขาด าเนนอยางเปนระบบและมวนย ควรหลกเลยงความยดมนในแนวทางใดแนวทางหนง เพราะในแตละกรณเปนเอกเทศ อาจมปญหาทแตกตางกนออกไป

5. การอนรกษเมอง และชมชนทางประวตศาสตร ควรมการศกษาในหลายสาขาวชา โดยแผนการอนรกษตองใหความสนใจปจจยทกอยางทเกยวของ ประกอบดวย โบราณคด ประวตศาสตร สถาปตยกรรม เทคนคตาง ๆ สงคมศาสตร และเศรษฐศาสตร ควรระบวตถประสงคหลกของแผนการอนรกษใหชดเจน เพอใหมาตรการทางกฎหมาย ทางการบรหาร และทางการเงนบรรลตามวตถประสงคนน ๆ โดยแผนการอนรกษควรมเปาหมายในการสรางความตอเนองกลมกลนระหวางชมชนเมองประวตศาสตร กบเมองในสวนอนทงหมด ทงยงควรก าหนดวาอาคารใดตองรกษาไว อาคารใดควรรกษาไวภายใตขอแมบางประการ อาคารใดทนาจะสามารถรอถอนได ซงจะตองเปนกรณพเศษจรงๆ ซงกอนทจะท าการก าหนดเหลานน ตองมการเกบขอมลสภาพปจจบนทเปนอยโดยละเอยด

6. เมอแผนการอนรกษเปนทรบรองแลว ไมวาจะเปนกจกรรมการอนรกษทมความจ าเปนใด ๆ กตาม ควรจะตองสอดคลองกบหลกการและเปาหมายของกฎบตรน และกฎบญญต

7. การบ ารงรกษาอยางตอเนองมความส าคญมากตอการอนรกษเมองและชมชนทางประวตศาสตรทมประสทธภาพ

8. การใชสอยและกจกรรมใหมควรเขากนไดกบลกษณะของเมองและชมชนเดม การประยกตการใชสอยพนทเหลานนใหเขากบวถชวตในปจจบนตองมการด าเนนการหรอการปรบปรงสาธารณปโภค สาธารณปการดวยระมดระวงอยางยง

9. การปรบปรง การพกอาศยควรเปนวตถประสงคพนฐานขอหนงของการอนรกษ

10. เมอมความจ าเปนตองกอสรางอาคารใหม หรอตองปรบปรงอาคารทมอยแลวควรเคารพตอลกษณะขอบเขตทวางเดมของพนทโดยเฉพาะอยางยงในแงสดสวนและ ขนาดทดนไมควรปฎเสธการเพมเตมขององคประกอบตางๆ ในปจจบนทสอดคลองกลมกลนกบสงแวดลอม เนองจากสงเหลานนจะชวยสรางคณคาความสมบรณของพนท

11. ความรเกยวกบประวตศาสตรของเมองหรอชมชนทางประวตศาสตรครอบคลมถงเนอหาเรองการตรวจสอบดานโบราณคด การน าเสนอหลกฐานทางโบราณคดอยางเหมาะสม

12. ตองมการควบคมการจราจรภายในเมองหรอชมชนเมองประวตศาสตร และวางผงก าหนดพนทจอดรถ เพอไมใหสงเหลานสรางความเสยหายแกสงปลกสรางทมความส าคญทางประวตศาสตร หรอแกสภาพแวดลอมโดยรอบ

13. เมอมการวางผงเมอง หรอผงภมภาค ซงมการก าหนดแนวการกอสรางทางหลวงสายหลกจะตองไมใหทางเหลานนผานไปในพนทเมองหรอชมชนทางประวตศาสตร แตควรปรบปรงเสนทางเขาถงจากพนทเมองออกสทางหลกเหลานน

14. เมองประวตศาสตรควรไดรบการปกปองคมครองภายธรรมชาต และสงรบกวนตาง ๆ เชน มลภาวะและแรงสนสะเทอนเพอรกษามรดกทางวฒนธรรม และเพอความปลอดภยและความเปนอยทดของผอาศยเมอเกดภยธรรมชาต

15. สงเสรมการมสวนรวมของประชาชน ควรจดใหมแผนการเผยแพรขอมลแกผอยอาศยในพนทโดยเรมจากเดกวยเรยนควรสนบสนนการปฏบตการองคกรตาง ๆ เพอปกปองคมครองมรดกทางวฒนธรรม และควรมมาตรการชวยเหลอทางดานการเงนเพอการอนรกษและบรณะ

16. ควรจดใหมการฝกอบรมเฉพาะทางแกผปฏบตการอนรกษในทกสาขาอาชพ

2.1.11 ปฏบตการอนรกษสถาปตยกรรม

จากการทบทวนแนวคดและระเบยบปฏบตทเกยวของกบการอนรกษสถาปตยกรรมตามทไดกลาวมาแลวนน เพอใหเกดความเขาใจในแนวทางปฏบตการอนรกษสถาปตยกรรมและพนทส าคญทางวฒนธรรม ทงลกษณะทางกายภาพของสถาปตยกรรมและ ผคน ภมปญญา ประเพณ วฒนธรรม สงแวดลอม ระบบนเวศวทยา ทสมพนธอยกบสถาปตยกรรมอนเปนสวนหนงของทรพยากรทางวฒนธรรม จงท าใหการศกษาแนวทางปฏบตใน ๒ สวน คอ การจดการทรพยากรทางวฒนธรรม และการอนรกษกายภาพสถาปตยกรรม เพอใหเกดความเขาใจในการจดการเชงอนรกษสถาปตยกรรมบนฐานคดแบบองครวมตอไป

การจดการทรพยากรทางวฒนธรรมเพอการทองเทยว

ในการด าเนนการจดการทรพยากรวฒนธรรมใหบรรลเปาหมายนน ควรมการด าเนนการในลกษณะทเปนกระบวนการและมข นตอน แมวาการจดการทรพยากรวฒนธรรมอาจแตกตางหลากหลายกนไปขนอยกบสภาพการณและยทธวธของแตละพนท สงคม ชมชน และประเภทของทรพยากรวฒนธรรม (ธนก เลศชาญฤทธ, ๒๕๕๑) อยางไรกตามสามารถสรปหลกการโดยสงเขปไดเปน ๓ ขนตอน ดงน

2.1.12 การประเมนความส าคญ

การประเมนความส าคญในทนหมายถง การแปลความหมายความส าคญของทรพยากรวฒนธรรม โดยการแปลความหมายนนตงอยบนพนฐานจากการวเคราะหหลกฐานเกยวกบทรพยากรวฒนธรรมนน ๆ ซงในขนตอนนควรมการท างานทใกลชดกบชมชนและบคคลหลายฝายทเกยวของ เพอใหเกดความเขาใจทรพยากรวฒนธรรมภายในบรบทนนอยางถองแท และเกดประสทธภาพในการจดการตอไป ซงในขนตอนของการประเมนความส าคญนควรอาศยความรวมมอจากหลายฝาย เชน นกโบราณคด นกประวตศาสตร นกมานษยวทยา นกวชาการสาขา ตาง ๆ ตลอดจน ชาวบาน พระสงฆ คร ปราชญชาวบาน ผน าชมชน ผเฒาผแก เปนตน เพอใหการจดการทรพยากรนนอยบนฐานคดแบบองครวม

2.1.13 การวางแผนการจดการ

ในแผนการปฏบตการจดการควรมยทธวธในการจดการทรพยากรวฒนธรรมทก าหนดเปนระยะยาว และผลลพธทคาดวาจะไดรบจากการจดการ นอกจากนในการวางแผนการจดการยงควรมแผนการใหการศกษา และการแปลความหมายทเกยวของกบทรพยากรวฒนธรรมนน ๆ ดวย

2.1.14 การก าหนดรายการการจดการ

การจดการนนการท าไดหลายวธ แตหลกการเบองตนกคอการจดการตามขอเสนอแนะ และล าดบความส าคญของทรพยากรวฒนธรรมทประเมนไวในขนแรก ซงรปแบบการจดการมหลายวธขนอยกบปจจยทมความแตกตางกนออกไป เชน สภาพทางกายภาพของทรพยากร เงอนไขทางสงคม ท าเลทต ง ความส าคญ เปนตน โดยรปแบบวธการดงกลาวมตงแตการเสรมความมนคง การบรณะ การเคลอนยาย การสงวนรกษา เปนตน ซงตองค านงถงผลกระทบตอสภาพแวดลอมธรรมชาตและวฒนธรรมในพนทเปนส าคญ (ธนก เลศชาญฤทธ,๒๕๕๑)

2.1.15 การอนรกษกายภาพสถาปตยกรรม

ขนตอนการอนรกษกายภาพสถาปตยกรรม เปนขนตอนส าคญหนงของแผนการจดการเชงอนรกษสถาปตยกรรมและพนทส าคญทางวฒนธรรม ซงข นตอนโดยรวมของการอนรกษกายภาพนจะคลายคลงกบการวางแผนทว ๆ ไป โดยมกมกรอบของการปฏบตในท านองเดยวกน แตจะมรายละเอยดทแตกตางกนไปตามลกษณะเฉพาะของงานนน ๆ (ปนรชฎ กาณจนษฐต,๒๕๕๒) ซงสรปหลกปฏบต โดยสงเขป ไดดงตอไปน

2.1.16 รปแบบของการบนทกสภาพอาคาร

การบนทกสภาพอาคารสวนใหญจะประกอบไปดวยการบรรยายสภาพและการวเคราะหสภาพเปนลายลกษณอกษร ประกอบกบการบนทกสภาพอาคารดวยภาพถาย และการบรรยายประกอบภาพ ซงครอบคลมไปถงการวเคราะหทางสถาปตยกรรมและประวตศาสตรสรปหลกปฏบตโดยสงเขปดงน

1. การเกบรวบรวมขอมลสถาปตยกรรมและสภาพแวดลอม และการบนทกสภาพ

2. การวเคราะหคณคาความส าคญและสภาพปญหาอาคาร 3. การเลอกระดบของการอนรกษทเหมาะสม 4. การด าเนนงานอนรกษกายภาพ และการจดบนทกขอมลการอนรกษ 5. การประเมนผลการอนรกษ และ การดแลรกษาอยางตอเนอง การเกบรวบรวมขอมลสถาปตยกรรมและสภาพแวดลอม และการบนทกสภาพ การบนทกสภาพอาคารนนถกแบงออกเปน ๒ สวนหลก คอ สวนแรกเปนการบนทกความส าคญทางประวตศาสตร และองคประกอบตาง ๆ เพอเกดความตระหนกถงความส าคญของอาคารและองคประกอบทสมพนธกบอาคารนน สวนทสอง คอ การบนทกขนตอนและการกระท าการอนรกษทเกดขนจรงกบตวอาคาร ความส าคญของการบนทกสภาพอาคาร การบนทกสภาพอาคารมความจ าเปนในกรณ ตอไปน 1. มการซอมแซมหรอปรบปรงอาคารจากสภาพเดม ผทจะด าเนนการอนรกษควรท าความเขาใจในอาคารนนใหมากทสด ไมวาอาคารนนจะมขนาดใหญหรอเลกกตาม 2. หากอาคารนนมความส าคญ เชน เปนตวอยางประเภทอาคารประเภทใดประเภทหนง หรอรปแบบใดรปแบบหนง อาจจะมความส าคญระดบชาตเปนทรจกกนด หรอไมเปนทรจกหรอมขนาดเลกแตมความส าคญเปนหลกฐานทางประวตศาสตรในระดบชมชน 3. อาคารนน ๆ แสดงถงความคดรเรมทางดานการออกแบบสถาปตยกรรม หรอโครงสราง

4. อาคารนนมความส าคญทางประวตศาสตร เชน เปนสถานทส าคญทางประวตศาสตรทเกยวเนองกบบคคลส าคญ เปนตน และตองอนรกษใหคงสภาพไวในสภาพ ณ เวลาใดเวลาหนง ในประวตศาสตร

2.1.17 การบรรยายสภาพอาคาร

การบรรยายสภาพอาคาร นนเปนการบนทกขอมลตาง ๆ ทเกยวของกบอาคาร ตวอยางเชน ทต ง วน เดอน ป ทท าการส ารวจ ลกษณะอาคาร การใชสอย ส วสดโครงสราง ผออกแบบ เปนตน ซงขอมลตาง ๆ เหลานสามารถแบงเปนหวขอยอยเพอสะดวกแกการเกบรวบรวมขอมล แลวแตกรณไป

2.2. การเลอกและวเคราะหทตง

2.2.1 การวเคราะหทต งโครงการ

เนองจากโครงการเปนการศกษาขอมลทเกยวกบ ชมชนตลาดน าลาดชะโด ดงนนการเลอกท าเลทต งโครงการของศนยการเรยนรเชงอนรกษชมชนตลาดลาดชะโด จงตองมท าเลทต งโครงการในพนท ทใกลเคยงกบ ชมชนตลาดลาดชะโด และมบรบททเกยวของกบเนอหาการเลอกท าเลทต งโครงการ

รปท 2.1 แสดงท าเลทต งของตลาดลาดชะโด

2.2.2 สรปเลอกโครงการทต ง

ตลาดลาดชะโด, ต าบลหนองน าใหญ อ าเภอผกไห จงหวดพระนครศรอยธยา

สถานทนมตลาดรมน า ซงเปนท ทมสถาปตยกรรมตกแถวไมทควรคาแกการอนรกษไว

เกณฑในการพจารณาทตงโครงการ เพอจดตงศนยการเรยนร

- เปนพนทวางเปลา ทเชอตดกบตวตลาด สามารถเขาถงไดงาย - สะดวกตอการสญจร - ตดรมคลองลาดชะโด - อยในบรเวณชมชน กลมกลนกบการ

ด ารงชวตแบบชมชนในพนท

- มมมมองทด เมอพจารณาตามเกณฑการเลอกทต งโครงการระดบ site แลว พบวา Site ทสามารถพจารณาเปนทตงโครงการไดม 3 Site ไดแก

Site 1 ตงอยทบรเวณดานขางทางฝงทศตะวนตก

Site 2 ตงอยทบรเวณฝงตรงขามตลาด

Site 3 ตงอยทบรเวณชมชนหมบานตรงขาม site 1

รปท 2.2 แสดงบรเวณ ตวเลอกทตงโครงการ

1) การวเคราะหขอดขอเสยทต งโครงการ Site 1

ขอดขอเสย ขอด - Site มการเชอโยงกบตลาด

- ตดรมคลองลาดชะโด - ใกลชดกบบรเวณชมชน - ใกลสถานทส าคญ

ขอเสย - การเขาถงไมคอยสะดวกเทาทควร

- ววการมองเหนไมคอยด

รปท 2.3 แสดงตวเลอกทตงโครงการ Site 1

2) การวเคราะหขอดขอเสยทต งโครงการ Site 2

ขอดขอเสย ขอด - ดานหนาตดรมคลองลาดชะโด

ววในการมองด

- ใกลกบสถานทส าคญ

ขอเสย - ไมตดถนนจงมการเขาถงไดยาก

รปท 2.4 แสดงตวเลอกทต งโครงการ Site 2

3) การวเคราะหขอดขอเสยทต งโครงการ Site 3 ขอดขอเสย ขอด - อยทามกลางชมชน

- ตดรมคลองลาดชะโด

ขอเสย - ไกลจากตวตลาดไมมทางเชอมถง

รปท 2.5 แสดงตวเลอกทต งโครงการ Site 3

ตารางส าหรบการเลอกทต งศนยการเรยนร

ตารางท 2.1 สรปคะแนนการเลอกทต งโครงการ

จ านวน เกณฑการพจารณา คาน าหนก

Site 1 Site 2 Site 3

คะแนน รวม คะแนน รวม คะแนน รวม

1 ตดกบตวตลาด สามารถเขาถงไดงาย

5 A 20 B 15 C 10

2 สะดวกตอการสญจร 4 B 12 C 8 A 16

3 ตดรมคลองลาดชะโด 4 A 16 A 16 A 16

4 อยในบรเวณชมชน กลมกลนกบการ ด ารงชวตแบบชมชนในพนท

3 A 12 B 9 C 6

5 มมมมองทด 4 B 12 A 16 D 4

รวม 72 64 52

หมายเหต A=4, B=3, C=2, D=1

สรปจากการวเคราะหระดบทต งโครงการพบวา Site 1 มความเหมาะสมทสด

รปท 2.6 แสดงทต งโครงการ Site 1

2.2.3 การวเคราะหทต งศนยการเรยนร

1) รายละเอยดทตงโครงการ

ทต ง ตลาดลาดชะโด, ต าบลหนองน าใหญ อ าเภอผกไห จงหวดพระนครศรอยธยา

ทศเหนอ ตดกบชมชน

ทศใต ตดกบคลองลาดชะโด

ทศตะวนออก ตดกบชมชน

ทศตะวนตก ตดกบตลาดลาดชะโด

ขนาดทดน 5,100 ตารางเมตร

รปท 2.7 แสดงมมมอง Site 1 รปท 2.8 แสดงมมมอง Site1

รปท 2.9 แสดงขอบเขตทต งโครงการ

2) การวเคราะหมมมองของโครงการ

มมมองจากภายนอกเขามาในโครงการ

รปท 2.10 แสดงขอบเขตทต งโครงการ Site 1 และมมมองเขาโครงการ

แสดงมมมองท 1

รปท 2.11 แสดงมมมองท1 เขาหา Site 1

แสดงมมมองท2

รปท 2.12 แสดงมมมองท 2 เขาหา Site 1

มมมองท 1

มมมองท 2

มมมองภายในโครงการออกสภายนอก

รปท 2.13 แสดงขอบเขตโครงการของ Site 1 และมมมองออกนอกโครงการ

แสดงมมมองท 1

รปท 2.14 แสดงมมมองท 1 ออกจาก Site 1

แสดงมมมองท 2

สรปการเลอกทต งโครงการ

รปท 2.15 แสดงมมมองท 2 ออกจาก Site 1

มมมองท 1

มมมองท 2

เกณฑส าหรบการเลอกทต งทพกส าหรบศนยกาเรยนร

ตารางท 2.2 สรปคะแนนการเลอกทต งโครงการ (ทพก)

หมายเหต A=4, B=3, C=2, D=1

สรปจากการวเคราะหระดบทต งโครงการพบวา Site 2 มความเหมาะสมทสด เนองจากเกณฑในการเลอก Site ทจะเปนทต งส าหรบทพกนนจะค านงถงวว มมมองทดทสด

รปท 2.16 แสดงขอบเขตพนทโครงการทพก Site 2

จ านวน เกณฑการพจารณา คาน าหนก

Site 1 Site 2 Site 3

คะแนน รวม คะแนน รวม คะแนน รวม

1 อยใกลกบตลาดและมองเหนตลาด

5 A 20 B 15 C 10

2 ใกลกบสถานทอ านวยความสะดวก

3 B 9 B 9 B 9

3 ตดรมคลองลาดชะโด 4 A 16 A 16 A 16

4 อยในบรเวณชมชน กลมกลนกบการ ด ารงชวตแบบชมชนในพนท

5 B 15 A 20 B 15

5 มมมมองทด 5 B 15 A 20 C 10

รวม 75 80 60

( ส าหรบทพกอาศย)

1) รายละเอยดทตงโครงการ ทต ง ตลาดลาดชะโด, ต าบลหนองน าใหญ อ าเภอผกไห จงหวดพระนครศรอยธยา ทศเหนอ ตดกบคลองลาดชะโด ,ตลาดลาดชะโด ทศใต ตดกบบอปลา และพนทการเกษตร ทศตะวนออก ตดกบคลองยอย บางคล ทศตะวนตก ตดกบชมชน มขนาดทดน 6,200 ตารางเมตร

รปท 2.17 แสดงขอบเขตและเสนทางของ Site 2

รปท 2.18 แสดงบรบทโดยรอบ Site 2

รปท 2.19 แสดงบรบทโดยรอบ Site 2

มมมองจากภายในสภายนอกโครงการ

รปท 2.20 แสดงขอบเขตโครงการของ Site 2 และมมมองออกนอกโครงการ

รปท 2.21 แสดงมมมองท 1 ออกจาก Site 2

รปท 2.22 แสดงมมมองท 2 ออกจาก Site 2

มมมองท 1

มมมองท 2

มมมองจากภายนอกเขาสโครงการ

รปท 2.23 แสดงขอบเขตทต งโครงการ Site 2 และมมมองเขาโครงการ

รปท 2.24 แสดงมมมองท 1 เขาหา Site 2

รปท 2.25 แสดงมมมองท 2 เขาหา Site 2

มมมองท 1

มมมองท 2

Site 3 ชมรมหตถกรรม

รปท 2.26 แสดงขอบเขตพนทศนยหตถกรรม Site 3

รายละเอยดทตงโครงการ

ทต ง ตลาดลาดชะโด, ต าบลหนองน าใหญ อ าเภอผกไห จงหวดพระนครศรอยธยา ทศเหนอ ตดกบคลองลาดชะโด ,ตลาดลาดชะโด ทศใต ตดกบชมชน ทศตะวนออก ตดกบชมชน ทศตะวนตก ตดกบคลองยอย บางคล เนองจากSite 3 เปนทต งเกาของชมรมแมบานหตถกรมเกาจรงเหนสมควรแกการ

ปรบปรง Site นใหเปนพนท สอนและท ากจกรรมหตถกรรม และงานฝมออนๆ

2.2.4 สรปผลการเลอกพนทต งโครงการ

รปท 2.27 แสดงสรปพนทต ง โครงการ

รปท 2.28 แสดงทศทางแดดลม

ดานอณหภม

อณหภมสงสด ในป 2557 วนท 24 เมษายน 2557 วดได 41.8 องศาเซลเซยส

อณหภมต าสด ในป 2557 วนท 24 มกราคม 2557 วดได 17.2 องศาเซลเซยส

อณหภมอากาศเฉลยตลอดทงป 2557 เทากบ 29.5 องศาเซลเซยส

ดานปรมาณน าในคลอง

เมอป 2559 ( บรเวณหนาตลาด )

- ลดลงต าสด มความลกจากพนคลอง 1.00 ม. - เพมขนสงสด อก 1.00 ลนตลง

รปท 2.29 แสดงปรมารน ารมคลอง

ร

รปท 2.30 แสดงระดบน าเมอป 2548 น าทว ถงระดบ 2.00 ม.

รปท 2.31 แสดงต าแหนงตนไมบน Site

ตนไมสง 5 เมตรขนไป

ตนไมสงต ากวา 5 เมตร

2.2.5 การเขาถง

รปท 2.32 แสดงเสนทางการเขาถงชมชนตลาดลาดชะโด

รปท 2.33 แสดงบรบทโดยรอบเสนทางการเขาถงชมชนตลาดลาดชะโด

รปท 2.34 แสดงบรบทโดยรอบเสนทางการเขาถงชมชนตลาดลาดชะโด

2.2.6 บรบททส าคญรอบโครงการ

ทตงโครงการตงอยใกลทมความส าคญของชมชนอยางเชน วด โรงเรยน ชมชนลาดชะโดตลาดลาดชะโด สถานต ารวจจกราช เทศบาลต าบลลาดชะโด

รปท 2.35 แสดงสถานทส าคญรอบโครงการ

รปท 2.36 แสดงบรบทโดยรอบของวดลาดชะโด รปท 2.37 แสดงบรบทโรงเรยนวดลาชะโด

2.3 กรณศกษา

2.3.1 โรงแรม ศาลา อยธยา ( Sala Ayutthaya )

ทตงโครงการ ถนนอทอง ต.ประตชย อ.พระนครศรอยธยา จ.พระนครศรอยธยา

ผออกแบบ ศรยศ ชยอ านวย ,อรสรา กรตรานนท

พนทโครงการ 3,500.0 ตารางเมตร

รปท 2.38 โรงแรม ศาลา อยธยา

แนวความคดในการออกแบบ

สถาปนกไดออกแบบโดยค านงถงบรบทโดยรอบ ซงฝงตรงความเปนวดวดพทไธสวรรยซงเปนวดทมความเกาแกมาก และโดยรอบจะเปนบานเรอนทมความสง 2 ถง 3 ชน ทมลกษณะหลงคาจวเหมอนกน สถาปนกจงดงเอาวสด อฐ ทเปนวสดหลกในการสรางวดพทไธศวรรย ท ามาใชเปนวสดในการสราง เพอลดความขดแยงและสรางความกลมกลนใหกบตวโรงแรมและ สวนตวทพกทมสขาว คลายกลองแตมหลงคาจวนนเพอใหคลายและมองกลมกลนกบ บรบทของบานเรอนโดยรอบ แตใชสขาวเพอสรางจดเดนในการบบงบอกสถานท

ในสวนของโรงแรมมทงหมด 2 ชน 12 เมตร

แบงหองพกออกเปน 4 แบบ

1) Bedroom Duplex River View Suite เปนหองพกทสามารถมองววเหนวดพทไธศวรรย

รปท 2.39 หอง Bedroom Duplex River View Suite

2.) หอง Bedroom Pool Suite หองพกขนาด 13 ต.ร.ม. ซงตงอยทช น 1 ของโรงแรมพรอมสระวายน าในตว

รปท 2.40 หอง Bedroom Pool Suite

3) หอง Deluxe River View Terrace

หองพกพรอมระเบยง

รปท 2.41 หอง Deluxe River View Terrace

3) หอง Deluxe River View Suite

หองพกแบบเดอลกซทสามารถมองเหนวดพทไธศวรรย

รปท 2.42 หอง Deluxe River View Suite

4) หอง Superior

เตยงค ส าหรบ ครอบครวหรอมากนเกน 2 คนขนไป

รปท 2.43 หอง Superior

หองอาหาร

มหองอาหารเดยว บรการ เชา ถง ค า

รปท 2.44 หองอาหาร ภายนอก

รปท 2.45 หองอาหาร ภายใน

แปลนอาคาร ชน1

1. ตอนรบ

2. Gallaly

3. รบทานอาหาร

4. พนทนงเลน

5. ครว

6. หองน า

7. Office

รปท 2.46 แปลนอาคารชน 1

แปลนอาคาร ชน2

1. หองพก 2. Office 3. ซกรด 4. สปา 5. หองน า

รปท 2.47 แปลนอาคารชน 2

บทท 3 การวเคราะหเนอหาโครงการ

3.1 การพฒนาประเดนและโจทยการออกแบบ

เนองจากตลาดลาดชะโดมความเกาแกและมคณคาทางสถาปตยกรรม การด ารงชวต วถชวต ทนาแกการอนรกษไว 3.1.1.นเวศนสงแวดลอม

แนวทางการออกแบบ

เนนความกลมกลนกบสภาพแวดลอม บานเรอน ชมชน โดยใช

ขนาดและรปแบบ

ขนาดเปนตวสอสารความกลมกลนกบชมชน

รปท 3.1 รปดานตกแถวตลาดลาดชะโด

วสด

เปนไมเพอความกลมกลนกบบรบท และวสดคอนกรตส าเรจ ประกอบท Site เนองจากสะดวกตอการขนยายเขา Site

รปท 3.2 รปวสดไม รปท 3.3 วสดคอนกรตหลอส าเรจ

ส

เปนอกหนงองคประกอบทสามารถสรางความกลมกลนกบชมชน

รปท 3.4 ส

น ามาเปนองคกอบรวมในการออกแบบเพอท าใหกลมกลนกบสภาพแวดลอมชมชน ท าใหการเกดขนของโครงการดเปนองคประเดยวกนกบชมชน

3.1.2. นเวศนวฒนธรรม

ตลาดลาดชะโดมประเพณ วฒนธรรมทหลากหลายเนองจากเปนพนทๆ มการอยรวมกนของ ชาวไทย ชาวจน ชาวมอญ ท าใหเกดความความหลากหลายทางดาน ประเพณและวฒนธรรม ดงนนการน าเอาประเพณเมอสมยกอนน าขนมาโชวความหลากหลายทางวฒนธรรมถอวาเปนอกวธทจะท าใหตลาดลาดชะโดดเดนไมแพชมชนอนๆ

3.2. สรปองคประกอบของความยงยนทน าไปใชกบโครงการ

องคประกอบความยงยนของโครงการ - โครงการมการน าคนจากชมชนเขามาเปนพนกงานเพอเปนการชวยใหคนภายใน ชมชนมงานท า - มการน าเทยวตลาดชมชน ทมเอกลกษณเปนอาคารไมเกาทมการอนรกษ และประเพณของชมชน ท าใหชมชนเกดการตนตวมากขนของนกทองเทยว - น าลกษณะและจกเดนของบานเรอนสมยเกาเขามาปรบใชในการออกแบบเพอคงความเปนสถาปตยกรรมรมน าสมยเกาเอาไว

บทท4 การน าไปใช

4.1 การก าหนดโปรแกรม 4.1.1 ลกษณะโครงการและกจกรรมโครงการ

ลกษณะของโครงการเปน ศนยการเรยนรเชงอนรกษ ซงเปนท ทรวบรวมเอาจดเดนตางๆของชมชนทมความเกาแกอายกวา100 ป ทมคณคา ทงทางสถาปตยกรรม ประเพณและวฒนธรรม ทงหมดนรวมเอาไวในศนยการเรยนรน และศนยการเรยนรนยงสามารถมอบประสบการณในการด ารงชวตของชาวลาดชะโด ดวยการมการใหรวมกจกรรมตางๆ ซงกจกรรมตางๆ กจะเปนกจกรรมทเปนทงวถการด ารงชวต อาชพ ของคนในชมชนนนเอง และอนเนองจากกจกรรมทมนนหลากหลายจงมการจดทพกส าหรบนกทองเทยวทมความสนใจคาคนเพอสมผสประสบการณและวถการด ารงชวตแบบขามคน

4.1.2 การก าหนดองคประกอบโครงการ

องคประกอบหลกของโครงการ

สวนจดนทรรศการ

1) สวนจดนทรรศการถาวร 2) สวนจดนทรรศการชวคราว 3) สวนจดนทรรศการกลางแจง

สวนลานกจกรรม

1) ลานแสดงสาธตจากเจาหนาทกลางแจง 2) ลานกจกรรมส าหรบเรยนรกจกรรม

สวนบรหาร

1) สวนผบรหาร 2) สวนธรการ , การเงน

สวนบรการ

1) สวนทพก

สวนอาคารสถานท

1) สวนซอมบ ารง 2) สวนหองเครองปรบอากาศ 3) สวนหองเครองไฟฟา 4) สวนหองเครองส ารองไฟฟา 5) สวนหองเครองระบบสขาภบาล

สวนพนทจอดรถ

4.1.3 การวเคราะหผใชสอย

ประเภทผใชโครงการ ผทมาใชโครงการศนยการเรยนรชมชนตลาดลาดชะโดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ก. บคคลภายนอก ข. บคลากรในโครงการ ก. บคคลภายนอก คอบคคลทมความประสงคทตองการเขารบบรการของโครงการ ศนยการเรยนรชมชนตลาดลาดชะโด ไดแก

1) กลมนกเรยนนกศกษา โดยสวนมากจะเขาชมเปนหมคณะ โดยทมจดมงหมายในการเขาชมเพอจะศกษาหาความร คนควาขอมล และการเขาชมการจดการบรรยายพเศษ

2) กลมนกทองเทยว คอกลมคนทจะเขามาชมโครงการสวนใหญในวนหยดตางๆโดยจะมากนทงแบบ ครอบครว ครก หมคณะ โดยมจดมงหมายของการเขาชมเพอความเพลดเพลน ความสนกและความร

3) กลมผตดตอ ซงอาจมจดมงหมายตางๆ เชน เพอตดตอขอเอกสารขอมลและค าแนะน าตางๆ รวมถงการตดตอเพอใชสถานทแสดงงานหรอกจกรรมตางๆทเกยวของ ซงเปนการตดตอกบเจาหนาทโดยตรง

สรประชากรของจงหวดพระนครศรอยธยา รวมนกทองเทยวทเขามาทองเทยวในจงหวดพระนครศรอยธยาทงหมดใน ป 2558 จ านวน 1,548,608 คน - ชาวตางชาต 343,180 คน - ชาวไทย 1,205,428 คน จ านวนนกทศนาจร 5,445,930 คน - ชาวไทย 3,983,612 คน - ชาวตางชาต 1,462,318 คน ระยะเวลาพ านกเฉลยของนกทองเทยว (วน) 2.68 วน - ชาวไทย 2.64 วน - ชาวตางชาต 2.82 วน สถานประกอบการทพกแรม - จ านวนหองพก 5,015 หอง - อตราการเขาพก (%) 55.40 % - จ านวนผเขาพกแรม 957,743 คน - ชาวไทย 757,027 คน - ชาวตางชาต 200,716 คน ชวงประเพณแหเทยนมนกทองเทยว ประมาณ 3,000 คน

4.1.4 การวเคราะหพนทใชสอย

การศกษารายละเอยดโครงการ ถอเปนสวนทมความส าคญอยางมาก เนองจากสามารถท าใหทราบถงขนาดพนทใชสอย และทราบถงรายละเอยดดานตางๆ ทมผลกระทบตอการออกแบบโครงการ เพอใชเปนพนฐานในการก าหนดองคประกอบตางๆ ซงเปนสวนศกษาเฉพาะของโครงการ เชน การออกแบบสวนบรหาร, สวนทพก, สวนนทรรสการ เปนตน ซงการศกษารายละเอยดโครงการใหครอบคลม ท าใหข นตอนในการออกแบบโครงการมความสมบรณมากยงขน

รายละเอยดโครงการดานหนาทใชสอยนนจะกลาวถง ขนาดพนทใชสอย และความตองการพนทใชสอยกจกรรมตางๆ ในโครงการ รวมถงวธการในการหาพนทใชสอยในแตละองคประกอบโครงการ ดงตอไปน

1) สวนบรหาร, ธรการ 2) สวนสวนสนบสนนงานนทรรศการ 3) สวนบรการอาคารสถานท 4) สวนสาธารณะ 5) สวนพนทจดนทรรสการ 6) สวนพนทจอดรถ 7) สวนพนทหองน า

การวเคราะหพนทสวนบรหาร, ธรการ

วเคราะหพนทโดยอางองจาก Architects’ Data และมาตรฐานอาคารราชการ การค านวณจากจ านวนผเขาใชโครงการ ดงน

ตารางท 4.1 แสดงบคลากรภายในโครงการ

หนวยงาน ต าแหนง เจาหนาท/วทยากร

จ านวน

1. ฝายบรหาร ผอ านวยการ

เลขานการ

หวหนาฝายธรการ

เจาหนาทบญช

เจาหนาทประชาสมพนธ

1

1

1

1

1

รวม 5

2. ฝายนทรรศการ หวหนาฝายนทรรสการ

เจาหนาทฝายงานนทรรสการ

วทยากร

1

2

6

รวม 9

3. ฝายบรการอาคารสถานท

หวหนาฝายอาคารสถานท

ชางเทคนค

เจาหนาทฝายอาคารสถานท

นกการภารโรง

คนสวน

พนกงานขายของทระลก

แมครว

1

1

1

1

2

1

1

รวม 8

4. ฝายหองพก หวหนาเจาหนาทดแลหองพก

เจาหนาทดแลหองพก

เจาหนาทท าความสะอาดทพก

1

1

2

รวม 4

รวมเจาหนาทท งโครงการ

26

แผนภมท 4.1 แสดงความสมพนธองคประกอบโครงการ

ผงความสมพนธขององคประกอบโครงการ

4.1.5 วเคราะหพฤตกรรมผใชโครงการ

แผนภมท 4.2 แสดงพฤตกรรมของผเกยวของกบการจดนทรรศการ

แผนภมท 4.3 แสดงพฤตกรรมของผมาตดตอ

แผนภมท 4.4 แสดงพฤตกรรมของผมาเขาพก

แผนภมท 4.5 แสดงพฤตกรรมของนกเรยน / นกศกษา

แผนภมท 4.6 แสดงพฤตกรรมของนกวชาการ

แผนภมท 4.7 แสดงพฤตกรรมของเจาหนาทท วไป

4.1.6 การวเคราะหพนทใชสอยของโครงการ

ตารางท 4.2 แสดงขนาดพนทสวนบรหาร

องคประกอบ จ านวน พนทตอหนวย

รวมพนท อางอง

ฝายบรหาร - หองผอ านวยการ - รองผบรหาร - เลขานการ - ฝายธรการ - ฝายบญช - ฝายประชาสมพนธ - หองประชมขนาดใหญ - หองน า

1 1 1

1 1 2 1 2

12.00 10.00 4.50 2.00 2.00 2.00 65.00 3.00

12.00 10.00 4.50 2.00 2.00 4.00 65.00 30.00

มาตรฐานอาคารราชการ มาตรฐานอาคารราชการ มาตรฐานอาคารราชการ มาตรฐานอาคารราชการ มาตรฐานอาคารราชการ มาตรฐานอาคารราชการ มาตรฐานอาคารราชการ มาตรฐานอาคารราชการ

รวม 129.50

รวมทางสญจร 30% 168.35 ตารางเมตร

ตารางท 4.3 แสดงสวนบรการและประชาสมพนธ

องคประกอบ จ านวน พนทตอหนวย

รวมพนท อางอง

- ประชมสมพนธ - โถงตอนรบ - หองน า - หองเกบของ

1 1 2 1

25.00 300.00 3.00 20.00

25.00 300.00 40.00 20.00

มาตรฐานอาคารราชการ Architect’ Data มาตรฐานอาคารราชการ Architect’ Data

รวม 385.00

รวมทางสญจร 30% 500.50 ตารางเมตร

การวเคราะหพนทสวนนทรรศการ

การวเคราะหพนทใชสอยสวนนทรรศการ พจารณาจากมมมองตามมาตรฐานของ Neufert Architect’ Data third edition

จะวเคราะห ตามประเภทของเทคนคการจดแสดง และเนอหาทแตกตางกนออกไปดงน

ประเภทบอรด

รปท 4.1 ประเภทบอรด A 1.60 x 1.00 = 1.60

รปท 4.2 ประเภทบอรด B 4.10 x 4.00 = 16.40

รปท 4.3 ประเภทบอรด C 10.00 x 9.60 = 96.0

รปท 4.4 ประเภท Electronic Board A 3.40 x 1.20 x 0.90 = 4.08

รปท 4.5 ประเภท Electronic Board B 3.47 x 1.83 = 6.35

รปท 4.6 ประเภท Diorama A 4.30 x 2.00 = 8.60

รปท 4.7 ประเภท Model A 23.78 x 25.25 = 600.45

รปท 4.8 ประเภท Model B 18.29x17.30 = 316.41

ตารางท 4.4 แสดงนทรรศการ

เนอหาในการจดแสดง เทคนคการจดแสดง

จ านวน ขนาด พนทรวม

3.1 นทรรศการถาวร - การอพยพตงถนฐาน - การขดคลองลาดชะโด - ความภาคภมใจท ร.5 เสดจประภาส -เรองราวของชาวจนเขามาคาขาย -เรมขยายตลาดขนบก -สรางศาลเจา+ประเพณ -มการตดถนนและความเจรญเขามา - เหตการณปจจบน - ทาเรอ

Board Board Board

Board

Board Board Board

Board model

1 1 1 1 1 1 1 1 1

70.00 50.00 24.00

36.00

36.00 54.00 24.00

36.00 200.00

70.00 50.00 24.00

36.00

36.00 54.00 24.00

36.00 200.00

3.2 นทรรศการชวคราว - 1 180 180.00

รวม 674.00

รวมทางสญจร 30% 876.20 ตารางเมตร

ตารางท 4.5 แสดงสวนจดเตรยมนทรรศการ

องคประกอบ จ านวน

จ านวนเจาหนาท

พนทตอหนวย

รวมพนท

อางอง

- หองจดเกบอปกรณ - หองพกของเกา - หองน า

1 1 1

1 1 -

100.00

40.00 3.00

100.00

40.00 30.00

Architect’ Data Architect’ Data มาตรฐานอาคารราชการ

รวม 170.00

รวมทางสญจร 30% 221.00 ตารางเมตร

ตารางท 4.6 แสดงสวนบรการอาคาร

จ านวนประเภททพก

หองพก A1 ส าหรบนกทองเทยว 1-2 คน

หองพก A2 ส าหรบนกทองเทยว 1-2 คน

หองพก B1 ส าหรบนกทองเทยว 3-5 คน

หองพก B2 ส าหรบนกทองเทยว 3-5 คน

หองพก C1 ส าหรบนกทองเทยว 6-8 คน

หองพก D1 ส าหรบนกทองเทยว 8 คน

เนอหาในการจดแสดง

เทคนคการจดแสดง

จ านวน พนทตอหนวย

พนทรวม

- สวนเทคนค - ฝายงานระบบ - ฝายซอมบ ารง - คนดแลสวน - แมบาน - หองเครองปมน า - หองน า

1 1 1 1 1 1 2

1 1 1 1 1 1

40.00 40.00 25.00 30.00 25.00 100.00 3.00

40.00 40.00 25.00 30.00 25.00 100.00 30.00

รวม 290.00 รวมทางสญจร 30% 377.00 ตารางเมตร

ตารางท 4.7 แสดงสวนทพก

การวเคราะหพนทสวนกจกรรม

พนทใชสอยสวนกจกรรมการประมง

คดจากจ านวนคนเขารวมกจกรรมรอบละ 10 คน

ผเขาท ากจกรรม 1 คนใชพนท 0.90 x 0.90 = 0.81 ตรม.

รวมผเขารวมกจกรรมและวทยากรทงหมด 11 คน 0.81 x 11 = 8.91 ตรม.

รวมพนทอปกรณทใช (ทมขนาดใหญทสด) 12.25 x 11 = 134.75 ตรม.

รวมพนทใชกจกรรมการประมง 134.75 + 8.91 = 143.66 ตรม.

พนทใชสอยสวนกจกรรมการเกษตร

คดจากจ านวนผเขารวมกจกรรมรอบละ 10 คน

ผเชาท ากจกรรม 1 คนใชพนท 0.90 x 0.90 = 0.81 ตรม.

องคประกอบ จ านวน จ านวนเจาหนาท

พนทตอหนวย

รวมพนท อางอง

- หองพก A1 -หองพก A2 -หองพก B1 -หองพก B2 -หองพก C1 -หองพก D1

2 1 2 1 1 1

- - - - - -

30.00 30.00 42.00 42.00 56.00 64.00

60.00 30.00 84.00 42.00 56.00 64.00

Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data

รวม 336.00

รวมทางสญจร 30% 436.80 ตารางเมตร

รวมผเขารวมกจกรรมและวทยากรทงหมด 11 คน 0.81 x 11 = 8.91 ตรม.

รวมพนทอปกรณทใช (ทมขนาดใหญทสด) 400 ตรม. + 8.9 = 408.91 ตรม.

รวมพนทใชกจกรรมการเกษตร 408.91 ตรม.

พนทใชสอยสวนกจกรรมการท าอาหารพนถน

คดจากจ านวนผเขารวมกจกรรมรอบละ 10 คน

ผเชาท ากจกรรม 1 คนใชพนท 0.90 x 0.90 = 0.81 ตรม.

รวมผเขารวมกจกรรมและวทยากรทงหมด 11 คน 0.81 x 11 = 8.91 ตรม.

รวมพนทอปกรณทใช 42.17 ตรม.

รวมพนทใชกจกรรมการท าอาหารพนถน 42.17 + 8.91 = 51.08 ตรม.

รปท4.9 ภาพแสดงพนทครว

พนทใชสอยสวนท าขนมไทย

ใชพนทเดยวกบพนทท าอาหารพนถน

พนทใชสอยสวนการท าเรอจ ารอง

คดจากจ านวนผเขารวมกจกรรมรอบละ 10 คน

ขนาดอปกรณทใช + จ านวนคน = 136.44 ตรม.

รปท 4.10 ภาพแสดงพนทสวนกจกรรมท าเรอจ าลอง

พนทใชสอยสวนท าดอกไมดอกไมประดษฐ

คดจากจ านวนผเขารวมกจกรรมรอบละ 10 คน

ขนาดอปกรณทใช + จ านวนคน = 136.44 ตรม.

รปท 4.11 ภาพแสดงพนทสวนกจกรรมท าดอกไมประดษฐ

พนทใชสอยสวนท าผาหรด

คดจากจ านวนผเขารวมกจกรรมรอบละ 10 คน

ขนาดอปกรณทใช + จ านวนคน = 136.44 ตรม.

รปท 4.12 ภาพแสดงพนทสวนกจกรรมท าผาหรด

ตารางท 4.8 แสดงสวนสนบสนนโครงการ

องคประกอบ จ านวน จ านวนเจาหนาท

พนทตอหนวย

รวมพนท อางอง

- รานอาหาร ท าอาหาร - รานกาแฟ - จ าหนายของทระลก - พนทเชาแสดงสนคา - หองน า - พนทท ากจกรรม - ปลกผก - พนทสเขยว - พนทแสดงสนคา

1 1 1 1 2 1 1 1 1

1 1 1 - - - - - -

560.00 16.00 80.00 200.00 3.00

264.00 600.00

2,670.00 250.00

560.00 16.00 80.00 200.00 30.00 264.00 600.00

2,670.00 250.00

Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data Architect’ Data

ตารางท 4.9 พนทจอดรถ

- พนทท าหตถกรรม

1 - 1,024.00 1,024.00 Architect’ Data

รวม 5,694.00

รวมทางสญจร 30% 7,402.00 ตารางเมตร

องคประกอบ จ านวน จ านวนเจาหนาท

พนทตอหนวย

รวมพนท อางอง

- รถยนต - รถจกรยานยนต - รถจกรยาน

- - -

- - -

ใชพนทวด ใชพนทวด

20.00

- -

20.00

Architect’ Data

รวม 20.00 รวมทางสญจร 30% 26.00ตารางเมตร

สรปพนทใชสอย

1.สวนบรหาร มพนทท งหมด 168.35 ตารางเมตร

2.สวนบรการและประชาสมพนธ มพนทท งหมด 500.5 ตารางเมตร

3.สวนนทรรศการ มพนทท งหมด 876.00 ตารางเมตร

4. สวนจดเตรยมนทรรสการ มพนทท งหมด 221.00 ตารางเมตร

5.สวนบรการอาคาร มพนทท งหมด 377.00 ตารางเมตร

6.สวนทพก มพนทท งหมด 436.00 ตารางเมตร

7.สวนสนบสนนโครงการ มพนทท งหมด 7,402.00 ตารางเมตร

8.ทจอดรถ มพนทท งหมด 26.00 ตารางเมตร

พนทโครงการทงหมดเทากบ 10,007.2 ตารางเมตร

ประมาณ 6.25 ไร

4.1.7 องคประกอบอนๆ งานระบบปรบอาการ

- เครองปรบอากาศ Split Type

รปท 4.13 ภาพแสดงระบบการท างานของระบบปรบอากาศแบบ Split Type

งานระบบไฟ

- ไฟฟาก าลงใชระบบ 3 เฟส 4 สาย แรงดน 380 โวลต ความถ 50 เฮรตซ ส าหรบ เครองปรบอากาศ และเครองจกกลตางๆ

- ไฟฟาก าลงใชระบบ 1 เฟส 220 โวลต ส าหรบใชกบไฟฟาแสงสวางและเครองมออปกรณตางๆ

ระบบไฟฟาส ารอง

- ตดตงเครองก าเนดไฟฟา Generator ส าหรบอปกรณทจ าเปนตองใชไฟฟาอยางตอเนอง

ระบบปองกนอคคภยและระบบดบเพลง

- ระบบดบเพลงทเลอกใชประกอบไปดวย

1. ระบบดบเพลงดวยน าชนดโปรยเปนฝอยใชในสวนโถง

ตอนรบ และ สวนนทรรศการ

2. ระบบดบเพลงดวยน ายาชนดสายสบและแบบมอถอ ใชใน สวนส านกงานและทพก

ระบบสขาภบาล

- ระบบน าใช

1. ระบบน าประปาของการประปาสวนภมภาค

- ระบบบ าบดน า

1.ระบบ าบดน าเสยแบบบงประดษฐ

(Constructed Wetland)

รปท 4.14 ภาพแสดงระบบการท างานของระบบบ าบดน าเสยแบบบงประดษฐ

4.2. การน าไปใชในองคประกอบทางสถาปตยกรรม

4.2.1 การใชวสด

ขนาด

รปท 4.15 รปแบบสถาปตยกรรมทองถน

วสด

รปท 4.16 วสดไม

ส

รปท 4.17 ส

น ามาเปนองคประกอบรวมในการออกแบบเพอท าใหกลมกลนกบสภาพแวดลอมชมชน ท าใหการเกดขนของโครงการดเปนองคประเดยวกนกบชมชน

4.2.2 การก าหนดโครงสรางและการกอสราง

1. ระบบโครงสรางเสา - คาน (Skeleton System)

รปท 4.18 แสดงตวอยางโครงสรางแบบ เสา-คาน

2. ระบบโครงสรางแผนคอนกรตส าเรจรป (Precast Concrete System)

รปท 4.19 แสดงตวอยางโครงสรางแบบแผนคอนกรตส าเรจรป

บทท5

การออกแบบ

5.1.แนวความคดในการออกแบบ

เนองจากชมชนตลาดลาดชะโดเปนชมชนทมวถชวต และวฒนธรรมประเพณท

เกาแกนาสนใจ โดยเฉพาะบานไมยกพนสงทอยรมคลอง ทออกแบบมาใหสมพนธกน

สภาพแวดลอมโดยรอบและยงมเรอนแถวไมไวคาขายในอดตเคยเปนเมอทาทส าคญเปน

แหลงรวมสนคามากมายแต เมอมการตดถนนเขามาท าใหตลาดซบเซาลง วฒนธรรม

ประเพณทนาสนใจ กเรมหายไป จ าท าใหเกดโครงการศนยการเรยนร ชมชนคลาดลาด

ชะโดขนเพอใหเกดแนวทางการจดการในรปแบบของการทองเทยวเชงอนรกษ และ

น าไปสการพฒนาทยงยน

รปภาพท. 5.1.ภาพแสดงแนวคดของโครงการ

5.2.แนวคดในการออกแบบลกษณะความเปนลาดชะโด

เปนการวเคราะหถงลกษณะของชมชนและตลาดลาดชะโดเพอน ามาใชเปนองคประกอบทสอถงเอกลกษณทแสดงออกถงความเปนลาดชะโดใหเขากบยดสมยในปจจบนมากยงขน

1) การน าเอาแนวคดการออกแบบการเดนสญจรผานในตลาดทมความนาสนใจเพราะมการเขาถงของพนทไดทวถงและเปนระเบยบ น ามาเปนแนวทางการจดแนวทางการเดนภายในอาคารศนยการเรยนร โดยการศกษาวธการเดน

รปภาพท. 5.2.ภาพแสดงการวเคราะหการเดนภายในตลาด

2) การน าเอาลกษณะของบานเรอน ตลาด มวเคราะหเอาลกษณะเดนของอาคารบานเรอนในชมชนมาเปนตนแบบของศนยการเรยนรและสวนของทพก

รปภาพท. 5.3.ภาพแสดงลกษณะของอาคารในตลาดลาดชะโด

3) การศกการศกษาบรบทบรเวณชมชนลาดชะโดนเปนพนท ทมน าทวมประจ าเกอบทกป ท าใหอาคารบานเรอนของชาวบานแถวนมลกษณะยกพนสง จงมการออกแบบใหตวอาคารมความสงเพอรองรบระดบน าทวมในแตละปดวยผลการวเคราะหและเกบขอมลจากแหลงชมชน

รปภาพท. 5.4.ภาพแสดงระดบน าและผลการออกแบบสวนทพกเพอรองรบน าทวม

5.3. การวเคราะหการวางผง

เนองดวยตวโครงการอยบรเวณศนยกลางชมชนและแวดลอมดวยตนไมขนาดใหญ จงเหนสมควรแกการอนรกษไว จงมการวางผงตวอาคารใหเวน ตนไมขนาดกลางและใหญไว ท าใหบรเวณ site มความรมรนและมเงาไมปรกคลม ท าใหประหยดการใชพลงไฟฟาภายในโครงการ ไดอยางมาก

5.4. การวเคราะหทต งโครงการ

เนองจากโครงการมการใหความส าคญกบตลาดลาดชะโดเปนอยางมาก ผออกแบบจงมความคดทจะท าให ตวโครงการสามารถเชอมตอกบตลาดและ ชมชนได คอตองการใหตวโครงการรวมเปนสวนหนงของชมชนโดยไมรสกแตกแยก และใหประโยชนแกชมชน

การวเคราะห รปแบบของ Function Diagram และ Zoningไดค านงถงบรบทโดยรอบ และเสนทางการเดนเนองจาก เสนทางการเดนของชมชนคอนขางจ ากน จงตองออกแบบเสนทางการเดนใหสอดคลองกบเสนทางภายในชมชน เพอเชอมโยงเขากบทางเดนและ Function ตางๆภายในโครงการ

รปภาพท. 5.5 แสดง zoning บรเวณทงหมดของ site

สวนทางเดนภายในโครงการนนไดน ารปแบบการเดนภายในตลาดมาเปนตนแบบการเดนภายในโครงการเนองจากเหนผลดของเสนทางการเดนภายในตลาดทสามารถน าพาผคนใหสามารถเดนไดทวถงของตลาดจงน าเอาลกษณะการเดนของตลาดมาวเคราะหและน ามาประยกตใชการเสนทางการเดนในโครงการดวย

รปแบบทางเดนแบบนจะเปนการเปดรบคนจากทงสองชองทาง ทงทางเชอมจากตลาดดานในและทางเชองรมคลอง และน าทางใหทกคนเดนตามทางทถกก าหนดไว ท าใหสามารถเขาชมไดทวทงโครงการดวยการน ารปแบบการเดนของตลาดมาประยกตใช

รปภาพท. 5.6 แสดงเสนทางเดนเชอมเขาหา site

5.5. การวเคราะหพนทใชสอย

ภายในโครงการจะมสวนของ นทรรศการ สวนบรหาร สวนตอนรบ สวนทพก สวนกจกรรม ทกสวน สามารถเขาถงตลาดไดอยางสะดวก

รปภาพท. 5.7 แสดงฟงกชน Diagram

5.6. การพฒนาแบบ

การพฒนาแบบครงท1 มาจาการเรมหาทางเชอหลกเพอน ามาเปนเสนทางการเขาถงของโครงการ และวางแปลนคราวๆ โดยอางองจากการวเคราะห site เขามาชวยในการจดวาง Function

รปภาพท. 5.8 แสดงวเคราะหเสนทางรอบ site

รปภาพท. 5.9 แสดงวเคราะหเสนทางจกรยาน

รปภาพท. 5.10 แสดงวเคราะหสงกอสรางในตลาด

รปภาพท. 5.11 แสดงวเคราะหพนทสวนกลาง

รปภาพท. 5.12 แสดงวเคราะหพนทน าทวมถง

การพฒนาแบบครงท2 เรมโดยการวางแปลน และก าหนดชองปดเปด ใหชดเจน โดยค านงถง concept และ การวางแนวอาคารโดยทไมรบกวนตนไมขนาดใหญทมอยแลวในพนทโครงการ

รปภาพท. 5.12 แสดงวเคราะหพนทน าทวมถง

รปภาพท. 5.13 แสดง Plan

รปภาพท. 5.14 แสดง Plan ออกแบบใหเขากบบรบทเดมทมตนไม

5.7. ผลงานออกแบบขนสดทาย

รปภาพท. 5.15 แสดง Master Plan

รปภาพท. 5.15 แสดง Master Plan

รปภาพท. 5.16 GROUND FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.17 2nd FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.18 3nd FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.19 ROOF FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.20 A – 1 FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.21 A – 2 FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.22 B – 1 FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.23 B – 2 FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.24 C – 1 FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.25 D – 1 FLOOR PLAN

รปภาพท. 5.26 SECTION 01

รปภาพท. 5.27 SECTION 02

รปภาพท. 5.28 ELEVATION 01

รปภาพท. 5.29 ELEVATION 02

รปภาพท. 5.30 PERSPECTIVE

รปภาพท. 5.31 PERSPECTIVE

รปภาพท. 5.32 PERSPECTIVE

รปภาพท. 5.33 PERSPECTIVE

รปภาพท. 5.34 PERSPECTIVE

รปภาพท. 5.35 PERSPECTIVE

รปภาพท.5.36 PERSPECTIVE

รปภาพท. 5.37 PERSPECTIVE

รปภาพท. 5.38 PERSPECTIVE

รปภาพท. 5.39 PERSPECTIVE

รปภาพท. 5.40 หนจ าลอง

รปภาพท. 5.41 หนจ าลอง

รปภาพท. 5.42 หนจ าลอง

รปภาพท. 5.43 หนจ าลอง

รปภาพท. 5.44 หนจ าลอง

รปภาพท. 5.45 หนจ าลอง

รปภาพท. 5.46 หนจ าลอง

รปภาพท. 5.47 หนจ าลอง

บรรณานกรม

อศรฎฐ รนไธสง และคณะ. 2552. รปแบบการทองเทยวเชงอนรกษของชมชนเมองเกา

อ าเภอเมอง จงหวดสงขลา. กรงเทพมหานคร: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย

อดม เชยกยวงศ. 2552. ตลาดเกา 50-200 ป. กรงเทพมหานคร: ภมปญญาสรางสรรค.

ปนรชฏ กาญจนษฐต. 2552. การอนรกษมรดกสถาปตยกรรมและชมชน.

กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มนชญา วาจกวศทธ. 2548. ชมชนตลาดรมน า พพธภณฑมชวต. กรงเทพมหานคร:

อโคโมสไทย.

งานแหเทยนพรรษาทางน า ณ คลองลาดชะโด. 2556. (เขาถงไดจาก) งานแหเทยนพรรษาทาง

น า ณ คลองลาดชะโด : https://www.facebook.com/banladchado/

ประภาพร บ ารงไทย การจดการเชงอนรกษตลาดลาดชะโด. 2556. (เขาถงไดจาก)

: http://www.thapra.lib.su.ac.th/thesis/showthesis_th.asp?id=0000009378

ประวตผเขยนวทยานพนธ

ผจดท าโครงการ นายธนกร โพธนช

คณะสถาปตยกรรมศาสตร

สาขาสถาปตยกรรม หลกสตร 5ป

มหาวทยาลยศรปทม

วนเดอนปเกด. จนทร 4 ตลาคม พ.ศ. 2536

ปพทธศกราช. การศกษา,สถานศกษา

2548 จบการศกษาชนประถมศกษาทโรงเรยนวดลาดประทมคงคาราม

2551 จบการศกษาชนมธยมตนทโรงเรยนศภลกษณ

2554 จบการศกษาประกาศนยบตรวชาชพทวทยาลยอาชวศกษา สพรรณบร

2560. จบการศกษาปรญญาบณฑตทมหาวทยาลยศรปทม

สาขาสถาปตยกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร