Kształtowanie się Wielkiej Koalicji

Kształtowanie się Wielkiej Koalicji

1. Geneza Wielkiej Koalicji

2. Program Wielkiej Koalicji

3. Polityczne zasady Wielkiej Koalicji

Geneza Wielkiej Koalicji

• Koalicja antyhitlerowska, polityczno-wojskowy związek państw, walczących w II wojnie światowej przeciwko blokowi państw „Osi”.

• Wielka Koalicja, popularna nazwa sojuszu państw antyhitlerowskich w II wojnie światowej, w którym główną rolę odgrywały USA, Wielka Brytania, oraz ZSRR.

Geneza Wielkiej Koalicji

• od 3 IX 1939 r. w skład koalicji wchodzą

– Polska

– Francja

– Wielka Brytania

• Po upadku Francji jedynym państwem walczącym z Hitlerem była Wielka Brytania.

Wspierały ją jednak emigracyjne rządy polski, czechosłowacki, jugosłowiański, holenderski, belgijski, norweski oraz Wolni Francuzi gen. de Gaulle’a

Geneza Wielkiej Koalicji

• Pomimo braku oficjalnego zaangażowania w wojnę (dominacja izolacjonistów w Kongresie) USA za sprawą prezydenta Roosevelta aktywnie wspierały Wielką Brytanię

• W III 1941 r. Kongres uchwalił Lend-Lease Act – pozwalał prezydentowi na sprzedaż, wynajem, dzierżawę i pożyczkę materiałów i sprzętu wojskowego państwom, których obrona leżała w interesie Stanów Zjednoczonych

Większość dostaw w ramach Lend-Lease Act otrzymała Wielka Brytania (3/5 dostaw), ZSRR (1/5 dostaw), pozostałą 1/5 przyznano innym krajom walczącym z hitlerowskimi Niemcami. Całkowita wartość dostaw wyniosła 49 mld USD.

Geneza Wielkiej Koalicji

• 22 VI 1941 r. – atak państw „Osi” na ZSRR spowodował włączenie tego państwa do koalicji antyhitlerowskiej

• 7 XII 1941 r. – atak na Pearl Harbor doprowadził do wybuchu wojny między USA a Japonią

• 10 XII 1941 r. – wojnę USA wypowiedziały III Rzesza i Włochy

Geneza Wielkiej Koalicji

• W ten sposób doszło do ukształtowania się Wielkiej Koalicji, do której stopniowo dołączały inne państwa

• Jednak od 1941 r. najważniejszą rolę w koalicji odgrywały tylko trzy państwa: Wielka Brytania, Stany Zjednoczone oraz ZSRR

Program Wielkiej Koalicji

14 VIII 1941 r. W. Churchill i F. D. Roosevelt na

pokładzie okrętu HMS Prince of Wales

Program Wielkiej Koalicji

• 14 VIII 1941 r. – podpisanie Karty Atlantyckiej przez USA i Wielką Brytanię

• 24 IX 1941 r. – podpisanie KA przez pozostałe państwa koalicji, w tym ZSRR

• 1 I 1942 r. – podpisanie Deklaracji Narodów Zjednoczonych

Polityczne zasady Wielkiej Koalicji

• Co sprawiło, że idee Karty Atlantyckiej miały pozostać jedynie pustymi deklaracjami?

– odmienne dążenia polityczne przywódców Wielkiej Trójki;

– aliantom zachodnim zależało przede wszystkim na tym aby ZSRR kontynuował swoje zaangażowanie w wojnę z III Rzeszą;

– losy wojny rozstrzygały się na froncie wschodnim, co stanowiło dla Stalina doskonałą kartę przetargową.