Post on 30-Jan-2021
Kaskada Dolnej Wisły – niezbędna czy bezużyteczna?
Zygmunt Babiński
Michał Habel Katedra Rewitalizacji Dróg Wodnych UKW
w Bydgoszczy
Urząd Marszałkowski w Toruniu
Warsztaty terenowe na statku Wanda na trasie Grudziądz-Bałtyk
8.09.2016
Problemy:
1. Uwarunkowania środowiskowe procesów rzecznych.
2. Co będzie jeśli nic nie będziemy robili, tzw. opcja „O”?
3. Czy jest możliwa renaturyzacja koryta Wisły?
4. Wariant optymalny – kontynuacja KDW.
5. Wnioski
Wpływ człowieka na systemy rzeczne (pośredni, niezależny)
Efekt:
- wzrost dynamiki odpływu
- wzrost energii (erozja)
- wzrost dostawy rumowiska
Rzeka meandrująca
Rzeka roztokowa
(anastomozująca)
Wpływ człowieka bezpośredni (wały przeciwpowodziowe, regulacja koryta, budowa zapór) Solina
Włocławek
urbanizacja wyrąb lasów - uprawa roli
Uwarunkowania środowiskowe procesów korytowych - zagrożenia
Reżim rzeczny Rumowisko wleczone
Czynniki hydrologiczne
Czynniki niehydrologicznie
Zjawiska
lodowe Budowa geologiczna
Progi
Powódź 2010 Susza 2015
Stany wody Toruń 1956-2011
SW
Zbiornik Włocławski - 1982
Toruń - 1979
Wyszogród - 1982
Warszawa
Włocławek
Klimat (P, tp)
Problem zagospodarowania równiny zalewowej („Natura 2000”)
Ren poniżej Strasburga
Wisła
pod
Solcem
Kujaw.
17.08.15
Zbiornik Włocławski
2. Opcja „0”
Aktualny stan
zagospodarowania
E40
Śluza Smolice
Ujście Wisły
E-70 E-40
E-30
Warszawa
417 km
Odcinek uregulowany
600 km
1
1
2
2
3
3
4
5
6 6
5
7
7
Wariant 1 tzw. opcja „0”
Erozyjne dno koryta Wisły do
Bałtyku do 2100 roku (a Natura 2000?)
Erozyjne (kamienisto-gliniasto-ilaste) dno koryta Wisły poniżej zapory we Włocławku
3. Czy jest możliwa renaturyzacja lub
rewitalizacja koryta Wisły? Warunek: system rzeczny musi być ujednolicony (ale nie kaskada)
Założenia renaturyzacji
1. Czy ma być koryto rzeki meandrującej (naturalne) czy
2. roztokowo – anastomozujące (antropogeniczne)
Wariant niemożliwy
do przeprowadzenia
2. Warunki: Likwidacja:
- zbiorników,
- regulacji koryta
- wałów przeciwpowodziowych,
- zabudowy hydrotechnicznej
Efekty: powodzie, susze, wysiedlenie
z obszaru dna doliny, gospodarka? itd.
Założenia rewitalizacji
1. Ograniczenie wezbrań (tylko wały przeciwpowodziowe)
2. Renowacja i kontynuacja regulacji koryta
3. W obydwu przypadkach nie zostaną wyeliminowane
powodzie i susze, co przy narastających zmianach
klimatu będzie się pogłębiało
1. Obecna ekologia
nie pozwala na
prawidłowe
funkcjonowanie
„Natura 2000”
2. XIX w. regulacja koryta
dolnego odcinka Wisły
służy tylko transportowi
wodnemu i turystyce
Musi być usunięta zapora we Włocławku
W Zbiorniku Włocławskim, w wieloleciu 1971-2005,
zostało zakumulowane około 43 mln ton (31 mln m3)
osadów pochodzących z zawiesiny m.in.. As (arsen) – 472
ton, Ba (bar) – 14112 ton, Cd (kadm) – 237 ton, Co (kobalt)
– 420 ton, Cr (chrom) – 2818 ton, Cu (miedź) – 1466 ton,
Ni (nikiel) – 739 ton, Pb (ołów) – 1658 ton, Zn (cynk) –
13477 ton, Sr (stront) – 3127 ton, V (wanad) – 762 ton.
Śródlądowe drogi wodne w Polsce oraz główne zbiorniki retencyjne na tle wybranych
obszarów Natura2000.
Stan obecny
Kaskada Wisły
Kaskada Wisły
Dęb
lin
W2 W3
W1
Nar
ew
Pil
ica
W1
+ 3 stopnie wodne = 10,5 mld zł – 12lat
+ 4 stopnie wodne = 14,0 mld zł – 16 lat
7 stopni wodnych = 24,5 mld zł – 28 lat
Łącznie:
- koszt 49,0 mld zł
- czas budowy – 56 lat
Założenia:
Koszt 1 = 3,5 mld zł
Budowa 4 lata
Kaskada Dolnej Wisły
Zbiornik
Powódź maj/czerwiec 2010
Strefa rewitalizacji
II stopień wodny poniżej Zbiornika Włocławskiego
Zapora czołowa Zbiornika Włocławskiego
2. Czy ma służyć człowiekowi (gospodarce, środowisku)!
Pytanie:
1. Czy Wisła ma ulegać dalszej
degradacji strasząc
powodziami, służąc
tylko „wybranym”
ludziom?
1. Wyeliminowanie powodzi/susz
2. Transport wodny
3. Turystyka i rekreacja
4. Energetyka wodna
5. Zasoby wodne (nawadnianie)
6. Zatrudnienie ok. 20 tys. pracowników
1. Mała użyteczność gospodarcza
2. Zagrożenie powodziowe/susze
3. Niekorzystne zmiany środowiska 1
2
3 4
5
Rzeka „zdziczała”?
Kaskada?
1
Niekorzystne zmiany
środowiska !!!
Dziękuję za uwagę
CRDW
Dziękuję za uwagę
Bydgoszcz