INFEKCYJNE INFEKCYJNE

CZYNNIKICZYNNIKI

CHOROBOTWÓRCZECHOROBOTWÓRCZE

PATOGENYPATOGENY

Wszystkie organizmy żyjące na Wszystkie organizmy żyjące na innych organizmach żywych, które innych organizmach żywych, które wywołują u nich procesy wywołują u nich procesy chorobowe, zaburzając przebieg chorobowe, zaburzając przebieg procesów życiowych t.j. procesów życiowych t.j. fotosynteza, oddychanie, fotosynteza, oddychanie, pobieranie i transport wody i pobieranie i transport wody i składników pokarmowych.składników pokarmowych.

PATOGENYPATOGENY

►Są to przeważnie organizmy Są to przeważnie organizmy pasożytnicze, tzn. takie, które pasożytnicze, tzn. takie, które żerują na innych organizmach nic żerują na innych organizmach nic w zamian im nie dając.w zamian im nie dając.

•Monofagiczne: porażają tylko jeden gatunek roślin.•Polifagiczne: porażają kilka gatunków roślin.

PASOŻYTYPASOŻYTY

► OBLIGATORYJNE: rozwijają się tylko na żywych OBLIGATORYJNE: rozwijają się tylko na żywych organizmach. Wnikają przez naturalne otwory.organizmach. Wnikają przez naturalne otwory.

► FAKULTATYWNE: to saprofity,które w FAKULTATYWNE: to saprofity,które w określonych warunkach stają się pasożytami. określonych warunkach stają się pasożytami. Wnikają przez zranienia.Wnikają przez zranienia.

PATOGENYPATOGENY

►WIRUSYWIRUSY►BAKTERIEBAKTERIE►GRZYBYGRZYBY►ROŚLINY PASOŻYTNICZEROŚLINY PASOŻYTNICZE

WIRUSYWIRUSY

Wywoływane przez nie choroby to Wywoływane przez nie choroby to wirozy.wirozy.

Najczęstszymi są:Najczęstszymi są:• Smugowatość i liściozwój ziemniaka,Smugowatość i liściozwój ziemniaka,• Mozaika kędzierzawa i łagodna Mozaika kędzierzawa i łagodna

ziemniaka,ziemniaka,• Żółtaczka burakaŻółtaczka buraka• Mozaika burakaMozaika buraka

WIRUSYWIRUSY

►Objawy chorobowe występują na Objawy chorobowe występują na liściach, łodygach, kwiatach i liściach, łodygach, kwiatach i owocach. Są to:owocach. Są to:

►MozaikiMozaiki►KarłowatośćKarłowatość►LiściozwójLiściozwój►KędzierzawośćKędzierzawość►NitkowatośćNitkowatość►Nekrozy Nekrozy

WIRUSYWIRUSY

►Sposoby przenoszenia się Sposoby przenoszenia się wirusów;wirusów;

►MechaniczneMechaniczne►Poprzez narządy wegetatywnePoprzez narządy wegetatywne►Przez nasionaPrzez nasiona►Przez wektory.Przez wektory.

WIRUSY - ZWALCZANIEWIRUSY - ZWALCZANIE

►Kwarantanna,Kwarantanna,►Uprawa roślin odpornych,Uprawa roślin odpornych,►Eliminowanie źródeł porażenia,Eliminowanie źródeł porażenia,►Eliminowanie wektorów.Eliminowanie wektorów.

BAKTERIEBAKTERIE

►ORGANIZMY JEDNOKOMÓRKOWE ORGANIZMY JEDNOKOMÓRKOWE ROZMNAŻAJĄCE SIĘ PRZEZ PODZIAŁY ROZMNAŻAJĄCE SIĘ PRZEZ PODZIAŁY KOMÓREKKOMÓREK

►WYWOŁYWANE PRZEZ NIE CHOROBY WYWOŁYWANE PRZEZ NIE CHOROBY TO BAKTERIOZYTO BAKTERIOZY

►Bakterie są względnymi saprofitami.Bakterie są względnymi saprofitami.

BAKTERIE BAKTERIE CHOROBOTWÓRCZECHOROBOTWÓRCZE

►MIKOPLAZMYMIKOPLAZMY►SPIROPLAZMYSPIROPLAZMY►RIKETSJERIKETSJE►BAKTERIE WŁAŚCIWEBAKTERIE WŁAŚCIWE►PROMIENIOWCEPROMIENIOWCE

BAKTERIEBAKTERIE

►Wnikają do tkanek przez Wnikają do tkanek przez nnaturalne otwory lub zranienia.nnaturalne otwory lub zranienia.

►Przeżywają w glebie, na resztkach Przeżywają w glebie, na resztkach roślin.roślin.

BAKTERIEBAKTERIE

►Objawy chorobowe:Objawy chorobowe:►WiędnięciaWiędnięcia►NaroślaNarośla►ZgniliznyZgnilizny►PlamistościPlamistości►Zgorzele Zgorzele

BAKTERIEBAKTERIE

Najczęstsze choroby:Najczęstsze choroby:• Czarna nóżka i mokra zgnilizna bulw Czarna nóżka i mokra zgnilizna bulw

ziemniakaziemniaka• Bakterioza pierścieniowa ziemniakaBakterioza pierścieniowa ziemniaka• Parch zwykły ziemniakaParch zwykły ziemniaka• Parch zwykły i pierścieniowy burakaParch zwykły i pierścieniowy buraka

BAKTERIEBAKTERIE

Rozprzestrzenianie:Rozprzestrzenianie:• Przez nasiona,Przez nasiona,• PowietrzePowietrze• Z wodąZ wodą• Przez zwierzętaPrzez zwierzęta• Przez człowieka.Przez człowieka.

BAKTERIEBAKTERIE

►Ochrona:Ochrona:• Niszczenie źródeł infekcji.Niszczenie źródeł infekcji.• Zdrowy materiał rozmnożeniowyZdrowy materiał rozmnożeniowy• Stosowanie odmian odpornychStosowanie odmian odpornych

GRZYBYGRZYBY

To organizmy To organizmy cudzożywne.cudzożywne.

Mogą być pasożytami lub Mogą być pasożytami lub saprofitami.saprofitami.

Pobierają węglowodany z Pobierają węglowodany z rośliny żywicielskiej.rośliny żywicielskiej.

Mikozy to choroby Mikozy to choroby wywoływane przez grzyby.wywoływane przez grzyby.

Mikotoksyny to toksyny produkowane przez grzyby. Występują w tkankach porażonych przez grzyby roślin

ROZMNAŻANIEROZMNAŻANIEWEGETATYWNE :WEGETATYWNE :• Zarodniki (oidia, zarodniki Zarodniki (oidia, zarodniki

konidialne)konidialne)• Fragmentacja strzępek grzybniFragmentacja strzępek grzybni• PączkowaniePączkowanie

GENERATYWNEGENERATYWNE• Sklerocja, piknidia, kleistotecjaSklerocja, piknidia, kleistotecja

Grzyby chorobotwórcze należą Grzyby chorobotwórcze należą do gromad:do gromad:

• ŚluzoroślaŚluzorośla• Grzyby właściwe:Grzyby właściwe:

• biczykowatebiczykowate•sprzężniowcesprzężniowce•WorkowceWorkowce•PodstawczakiPodstawczaki•Grzyby niedoskonałeGrzyby niedoskonałe

Grzyby porażająGrzyby porażają

• Łodygi Liście Łodygi Liście • Kwiaty OwoceKwiaty Owoce• NasionaNasiona• Korzenie Bulwy Korzenie Bulwy • Kłącza Kłącza

rozprzestrzenianierozprzestrzenianie

• AnemochoriaAnemochoria• HydrochoriaHydrochoria• ZoochoriaZoochoria• Antropochoria Antropochoria