W. Ł. Nowacka

1

Dr hab. inż. Wiesława Ł. Nowacka

• wieslawa_nowacka@sggw.pl

• Pokój 2/85b; blok 34

• Tel. +48(22) 5938035

• Strona kontaktowo-informacyjna

http://forergo.pl

W. Ł. Nowacka

2

Podstawy ergonomii z elementami BHP

dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat)

Zaliczenie:

1.EMO 15 punktów

2.Adaptacja LD 10 punktów

3.Aktywność na zajęciach (wykłady/ćwiczenia) 5 punktów

Pisemne zaliczenie w sesji (10lipca 2016) 20 punktów

W. Ł. Nowacka

W. Ł. Nowacka

4

Wymagania ogólne

1. Opracowania przygotowane w formacie

MICROSOFT OFFICE

(WORD/EXCEL/POWERPOINT)

2. Temat listu podobnie jak nazwa pliku-mają

mieć charakter w pełni indywidualny

nazwisko_imie_TIR_NIESTACJ_EMO

Podstawy ergonomii z elementami BHP

dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat)

W. Ł. Nowacka

5

Zaliczenie:

1. Praca własna –EMO-15PUNKTÓW

Opracowanie z racji zawartości merytorycznej

i jej rozległości ma charakter

naukowej pracy semestralnej

Termin przesłania opracowania – do 5 LIPCA 2016r.

Podstawy ergonomii z elementami BHP

dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat)

W. Ł. Nowacka

6

Zaliczenie:

Praca własna-adaptacja LD

LD-10 punktów

Podstawy ergonomii z elementami BHP

dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat)

W. Ł. Nowacka

7

Zaliczenie:

Aktywność na zajęciach (wykłady i ćwiczenia)

–z „zaskakującymi” pytaniami

A-5 punktów

Podstawy ergonomii z elementami BHP

dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat)

W. Ł. Nowacka

8

Zasady punktowego zaliczenia

przedmiotu

Łączna liczba punktów do uzyskania 50

Zaliczenie zgodnie z regulaminem uczelni

Zalicza 51% punktów (ponad 25 punktów)

W. Ł. Nowacka

9

Józefaciuk J., Nowacka W.

Ćwiczenia z ergonomii i ochrony pracy. Wyd. SGGW.

Nowacka W.Ł. Ergonomia i ochrona pracy. Wybrane zagadnienia

Wydawnictwo SGGW 2013r.

Literatura przedmiotu

Zestaw zagadnień prawnych z zakresu

bezpieczeństwa i higieny pracy przeznaczonych

do samodzielnego opracowania

W. Ł. Nowacka

10

Zagadnienia prawne do samodzielnego opracowania

Akty prawne z zakresu bezpieczeństwa pracy, których znajomość obowiązuje studentów MSTiR

przystępujących do zaliczenia przedmiotu „Podstawy ergonomii z elementami bezpieczeństwa i

higieny pracy”. Zalecane źródła znaleźć można na stronach:

http://isap.sejm.gov.pl

http://www.ciop.pl

Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny

pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. (Dz.U. 1998 nr 148 poz. 973 z dnia 10

grudnia 1998 r.)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Dz. U.

Nr 60, poz. 279)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny

pracy przy ręcznych pracach transportowych. (Dz. U. Nr 26, poz. 313, zm. Dz. U. 2000 nr 82 poz. 930,

Dz.U. 2009 nr 56 poz. 462 )

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków

przy pracy. Dz.U. 2009 nr 105 poz. 870.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie zasad oraz trybu

uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru

karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej sporządzania. Dz. U. 2002 nr 237 poz. 2015.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych. Dz.U. 2009 nr 105

poz. 869.

Ustawa z dn. 30 października 2002 r o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy lub chorób

zawodowych (Dz. U. 2002, nr 199, poz. 1673, ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 w sprawie szkolenia w dziedzinie

bezpieczeństwa i higieny pracy. Dz.U. 1996 nr 62 poz. 285 ze zm.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Dz.

U. 1997 nr 109 poz. 704, ze zm.

W. Ł. Nowacka

11

W. Ł. Nowacka

12

ERGONOMIA DLA ORGANIZACJI

zmniejsza znaczenie różnic indywidualnych, cechy maszyn, urządzeń i narzędzi

są przystosowane do przeciętnych możliwości człowieka

większa jest liczba osób, które maszyny te mogą obsługiwać

- mniejsza jest potrzeba badań selekcyjnych

zmniejsza znaczenie czynnika szkolenia zawodowego –

- krótsze szkolenie umożliwia osiągnięcie niezbędnej sprawności zawodowej

zmniejsza zmęczenie pracą,

zwiększa wydajność pracy zapobiega patologicznym skutkom

wykonywania pracy,

ograniczenie ilości chorób zawodowych,

zmniejsza liczbę wypadków przy pracy

- szacuje się, że około 85% wypadków wiąże się

z działalnością człowieka ,

a przede wszystkim z nieodpowiednim zsynchronizowaniem maszyny

z możliwościami psychofizycznymi człowieka.

W. Ł. Nowacka

13

ERGONOMIA – podstawowe cele

i metody pracy

Ocena czynników ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy

Identyfikacja i wartościowanie istniejących zagrożeń

Zalecenia dla nadzoru zawodowego i administracyjnego

przedsiębiorstwa oraz organów kontrolnych mające na celu

redukcję stwierdzonych zagrożeń ze strony środowiska pracy

Edukacja i kształcenie na wszystkich szczeblach zarządzania

przedsiębiorstwem i wykonawstwa pracy

W. Ł. Nowacka

14

ERGONOMIA

Akceptacja i adaptacja Sposób postępowania z człowiekiem tak by:

zrozumiał sens, istotę zmian dokonywanych dla jego dobra

chciał i mógł się do nich zastosować

błędnym postępowaniem wynikającym

bądź z niewiedzy, bądź z niechęci nie pomniejszał

korzystnych skutków dokonywanych ulepszeń

zdobył odpowiednie, nowe kwalifikacje i umiejętności

wykształcił nowe nawyki i stereotypy ruchowe

W. Ł. Nowacka

15

Zasadnicze działania z zakresu ergonomii i jej aplikacji

Przewidywanie następstw wprowadzanych działań

tak

by nowe uwarunkowania

nie kreowały nowych zagrożeń!!!!!

Konsultowanie i wprowadzanie wszelkich działań z

•przedstawicielstwami pracowniczymi

•po wstępnym przetestowaniu

W. Ł. Nowacka

16

Zdefiniuj problem.

Utwórz plan poprawy.

Wprowadź w życie

Przetestuj

Czy plan poprawy działa?

Wprowadź poprawki

Kontynuuj cykl

Plan

Planuj

Do

Zrób

Check

Sprawdź

Act

Działaj

P-D-C-A Koło jakości Deminga

W. Ł. Nowacka

17

W. Ł. Nowacka

Reguła 1. Uporządkowanie obszaru analizy, według

obciążeń jakim podlega pracujący człowiek:

– Fizyczne

– Psychiczne

– Środowiskowe

– Organizacyjne

A.Gasek ERGONOMIA

schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy

W. Ł. Nowacka

Minimalizacja KOSZTU BIOLOGICZNEGO

Obciążenie

fizyczne

Obciążenie

psychiczne Obciążenie

środowiskowe Obciążenie

Organizacyjne

ERGONOMIA

schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy

W. Ł. Nowacka

Reguła 2.

Identyfikacja konkretnego układu-

czynniki dyskomfortujące Człowiek

Środki pracy

Środowisko

C-T-O

C-T-Ś

C-M-Ś

A.Gasek ERGONOMIA

schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy

W. Ł. Nowacka

Reguła 3. • Korzystanie z ergonomicznej listy

kontrolnej - Sprawdzenie kompletności

doboru czynników wymagających zbadania

– użycie ergonomicznej listy kontrolnej

(ECL)

– Kryteria oceny

– Pytania

– Harmonogram działań

• Listy ogólne (LD)

• Listy tematyczne (szczegółowe)

A.Gasek ERGONOMIA

schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy

W. Ł. Nowacka W. Ł. Nowacka

Listy uniwersalne – ogólne

Lista Dortmundzka

Lista Stanowisk z VDU

Lista Kontrolna Stanowisk Pracy Operatora

Maszyn Leśnych (Rolniczych)

LKSPB- Lista Kontrolna Stanowisk Pracy

Biurowej

Listy tematyczne - szczegółowe

Lista Kontrolna Monitorów Ekranowych

Lista Kontrolna Siedzisk Biurowych

Lista Kontrolna Klawiatur

Komputerowych

Lista Kontrolna Mebli do Leżenia

........

...................... Zastosowanie ECL

Gwarancją pełnego uwzględnienia

wszelkich uwarunkowań mających wpływ

na zdrowie i komfort pracy.

Gwarancją kompletności tez przy badaniu

konkretnego układu C-T-O

ERGONOMIA

schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy

W. Ł. Nowacka

Reguła 4.

Tok działania zespołu ergonomicznego:

1.Określenie tematu analizy i dobór zespołu

(organizacja)

2.Przygotowanie metodyczne (listy kontrolne)

3.Zebranie danych, wyników badań

4.Analiza, ocena, sformułowanie wniosków

5.Opracowanie danych

A.Gasek ERGONOMIA

schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy

W. Ł. Nowacka

Kompleksowa ocena systemu pracy

C-T-O

- Ocena czynności wykonywanych przez człowieka - Porównanie z normami - Wdrożenie działań usprawniających system

JAK?

- Listy kontrolne - REBA - RULA - NIOSH - Wydatki energetyczne - Biomechanika 3D

1. Obciążenia 2. C-T-O 3. Listy kontrolne 4. Realizacja

- Obciążenia fizyczne - O. psychiczne - O. środowiskowe - O. organizacyjne

- Bezpieczeństwo - Zdrowie - Wydajność - Komfort

CO?

Analiza ergonomiczna

Narzędzia analityczne

Reguły działania

PO CO?

A.Gasek

W. Ł. Nowacka

Praca z ELK w trzech krokach

• Wstępny wybór zagadnień

1. Adaptacja Listy Dortmundzkiej

• Uzyskanie danych dotyczących utrudnień, zagrożeń, uciążliwości

2. Udzielanie odpowiedzi na pytania LD

• Porównanie z normami, zaleceniami dotyczącymi BHP i ergonomii

3. Wartościowanie uciążliwości

A.Gasek ERGONOMIA

schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy

W. Ł. Nowacka

26

• Uniwersalna

jednościowa

skala wartości

W. Ł. Nowacka

27

Cechy DOBREGO

opracowania

Pełne-NIC CO LUDZKIE nie zniknęło z pola widzenia zespołu

ergonomicznego

Oryginalne =samodzielne– być może nowatorskie

Kompetentne –słownictwo dostosowane do analizowanego

zagadnienia

Uniwersalne (z tą lista zagadnień można by zanalizować ....naście

tego typu obiektów, rzeczy.....)

Precyzyjny ranking zagadnień głównych i szczegółowych

Adaptacja-oparta na wynikach „burzy mózgów” ale dowiązana do

LD (ostatnia kolumna opracowania WYPEŁNIONA!!!!)

Jasne –jednoznaczne, zrozumiałe sformułowania

ECL

Ergonomiczne Listy Kontrolne