Biblioteka 2.0

usługi biblioteczne z wykorzystaniem

technologii i narzędzi Web 2.0

VIII Ogólnopolska Konferencja Automatyzacja bibliotek publicznych Warszawa, 26-28 listopada 2008 r.

Agnieszka Koszowska, Biblioteka Śląska, Katowice

Raport OCLC „Perceptions of libraries and information resources”

2005

84% osób zaczyna szukanie informacji od wyszukiwarek internetowych

O nowych źródłach informacji dowiadują się :

od przyjaciół – 61% z Internetu – 59% z reklam – 39% od nauczycieli – 11% z blogów – 9% od bibliotekarza – 8%

książka – (jedyną) „marką” biblioteki

http://www.oclc.org/reports/2005perceptions.htm

Raport The British Library „Information Behaviour of the Researcher of the Future”

2008

„Pokolenie Google” (urodzeni po 1993 r.)

świetnie radzą sobie z technologią, ale…

… nie potrafią efektywnie szukać informacji…

… ani krytycznie ich oceniać

89% szuka informacji w Internecie

2% na stronach WWW bibliotek

większość trafia do bibliotek tylko po to,...

...by wypożyczyć książkę

http://www.bl.uk/news/pdf/googlegen.pdf

Web 2.0

interaktywny „społeczny” Internet

Człowiek Roku 2006 – TY!

Mądrość tłumów

Wikipedia

producenci + konsumenci = „prosumenci”

„Nikt nie wie wszystkiego, każdy wie coś.”

(Pierre Lévy)

zbiorowa inteligencja

Narzędzia i technologie Web 2.0

Second Life

blogifora dyskusyjne

Wiki

serwisy społecznościowe

Mashups

RSS

Społeczne katalogi OPAC

komunikatorypodcasting

mikroblogging

serwisy zakładkoweSerwisy

typu „digg”

tworzenie grup, relacji

tworzenie (współtworzenie)

treści

komentarze

społeczne media

tagowanie (folksonomia)

agregacjatreści

usługi mobilne

personalizacja stron WWW

dziennikarstwoobywatelskie

chmura tagów

usługi Google

AJAX

interaktywność

modularność

Zasada Pareto (20/80):zasoby „chodliwe” największy zysk

Zasada „długiego ogona”:zasoby „niszowe” największy zysk

„odkrywanie” zasobów niszowych(księgarnie internetowe, biblioteki)

Zasada „długiego ogona”

recenzje, oceny, rekomendacje czytelnikówwskazywanie pozycji podobnych, powiązanych

wykorzystanie folksonomiidocieranie do użytkowników mediów społecznych

współdziałanie bibliotekarzy i użytkowników w tworzeniu zasobów i usług

elastyczność, nieustanne zmiany

ewaluacja i dostosowanie usług do potrzeb użytkowników

sprawna komunikacja: bibliotekarze / użytkownicy (media konwersacyjne)

aktywne poszukiwanie nowych użytkowników (obecność w mediach społecznych)

otwartość, dialog, zaufanie

projektowanie otwartych serwisów WWW

adaptowanie narzędzi i technologii Web 2.0 na potrzeby bibliotek

Model (filozofia) Biblioteki 2.0

Usługi, zasoby

+ ludzie

+ zaufanie

+ uczestnictwo

= Biblioteka 2.0

Biblioteka 2.0 - zastosowanie interaktywnych, współtworzonych oraz multimedialnych technologii

sieciowych do udostępniania w Internecie bibliotecznych zasobów i usług

(Jack Maness)

(Darlene Fichter)

http://library2.usask.ca/~fichter/blog_on_the_side/2006/04/web-2.html

Model (filozofia) Biblioteki 2.0

Library 2.0 Meme Map: Bonaria Biancu, tłumaczenie: Grzegorz Gmiterek

prosta, tania (darmowa) strona WWWinformacja dla czytelników

możliwość komunikacji (komentarze)obecność w Sieci

łatwość edycjiwspółtworzenie treści

kilka usług – jedno narzędzie instruktaż, baza wiedzy, źródło informacji

komunikacja i dialog z czytelnikami

Blogi, wiki, fora dyskusyjne możliwości dla bibliotek

blog – wizytówka w Sieci małej biblioteki (filii, oddziału)

wiki – baza wiedzydla bibliotekarzy i czytelników

Blog MBP w Olsztynie Filii nr 13http://biblioteka13.blogspot.com/

strona internetowa biblioteki (filii) darmowa usługa www.blogger.com informacje, aktualności, kontakt,

galeria zdjęć, filmy z YouTube, audycje radiowe

Blog Oddziału dla Dzieci i Młodzieży MBP w Jaworzniehttp://katka.bloog.pl

Obecność w Wikipedii

Odsyłacz (link) w artykule o mieście – promocja, „znajdywalność” stronyLink zewnętrzny do strony Biblioteki – promocja, pozycjonowanie strony

http://albystaff.pbwiki.com/

współtworzą wszyscy

pracownicy

wiki - instrukcyjny serwis dla pracowników biblioteki

www.libsuccess.org

wiki – baza wiedzy dla bibliotekarzy

wiki – źródło informacji lokalnej dla czytelników

http://sjcpl.lib.in.us/subjectguides/index.php/Main_Page

Społeczne katalogi OPAC

„porządek”taksonomia

języki informacyjno-wyszukiwawczezasoby ukryte

(Deep Web)użytkownik –

ekspertempełna kontrola

nad treścią„obcy” interfejs

Katalog (system biblioteczny)

Sieć WWW

„chaos”folksonomia

tagowanie przez użytkowników

zasoby indeksowane(rekord – własny URL)

użytkownik – laikiem

ograniczona kontrola nad treścią

znany, przyjazny interfejs

Katalog + Sieć = (społeczny) OPAC 2.0

http://encore.elpl.org/iii/encore/appEast Lansing Public Library

Interfejs wzorowany na Google...

www.library.nashville.org

wyszukiwanie wg tagówwyszukiwanie fasetowe

najpopularniejsze

http://library.plymouth.edu/

URL rekordu

Dodawanie rekordu do serwisów zakładkowych

wysyłanie wiadomości sms z informacją o rekordzie

Link do informacji o książce w Google Book Search

Scribliohttp://about.scriblio.net

http://library.plymouth.edu/

pozycje podobne, powiązane

wybór serwisów

zakładkowych

subskrypcja komentarzy do rekordu

wysyłanie strony pocztą elektroniczną

Scribliohttp://about.scriblio.net

dodawanie tagów i recenzji

ocena czytelników

http://www.darienlibrary.org/catalog

posty o nowych nabytkach, możliwość komentowania

http://www.darienlibrary.org/catalog

recenzje użytkowników

www.thesocialopac.net

tagi użytkowników pobrane z serwisu LibraryThing

http://libraries.claremont.edu/Libraries of the Claremont Colleges

LibraryThing for Libraries http://www.librarything.com/forlibraries/

Biblioteki a telefonia komórkowa

Biblioteka 1.0:

„... w bibliotece obowiązuje zakaz korzystania z telefonów komórkowych...”

(z bibliotecznych regulaminów)

Biblioteka 2.0:

“Witamy w najnowocześniejszej bibliotece świata” – wiadomość sms wysyłana osobom odwiedzajacym DOK Library Concept Center

– Delft (Holandia)

Biblioteki a telefonia komórkowa – mobilne usługi

informacje o bibliotece, zasobach, usługach, nowych

nabytkachFAQ – jak korzystać z usług

bibliotekiwydarzenia w bibliotece

kontakt z biblioteką, „Ask a Librarian”

ponad 40 mln telefonów komórkowych w Polsce!108,6% (GUS)90,9% (UKE)

Biblioteki a telefonia komórkowa – mobilne katalogi

http://www.elgar.govt.nz/screens/airpac/tour/tour.html

www.flickr.com/photos/users_lib/

www.bemowo.e-bp.pl/bemowo/makowe.php

Mateusz (wersja na palmtopa)

Biblioteki a serwisy społecznościowe

Facebook – 132,1 mln użytkowników (www.comscore.com)MySpace – 117,5 mln użytkowników (www.comscore.com)YouTube – ok. 79 mln użytkowników (Wikipedia) Nasza Klasa – ok. 11 mln użytkowników (Wikipedia)Second Life – 15,9 mln użytkowników (http://secondlife.com/whatis/economy_stats.php)

profile bibliotek w serwisach społecznościowych

marketing bibliotecznych zasobów i usługaktywne poszukiwanie nowych użytkowników

(kręgi „przyjaciół”)udostępnianie zbiorów poprzez serwisy

hostingowezapraszanie użytkowników do współtworzenia

zasobów zamieszczanie e-gadżetów (katalogów

i wyszukiwarek)

wyszukiwanie w katalogu

widget serwisu Shelfari

www.shelfari.com

www.myspace.com/denver_evolver

www.myspace.com/hennepincountylibrary

www.flickr.com/photos/library_of_congress/

projekt „The Commons”

kolekcje fotografii Biblioteki Kongresu

udostępnianie zbiorów

fotografii

tagi i komentarze

użytkowników (pomoc w

opracowaniu)

Galeria zdjęć – nowe książki

MBP

KRAŚNIK

komentarze zaproszonych osób

Second Life – „drugie (wirtualne) życie” bibliotek i bibliotekarzy

www.holdregelibrary.org/delicious_links.html

chmura tagów – linki do zakładek bibliotekarzy w serwisie delicious.com

http://twitter.com/Cleveland_PL

Mikroblogging – informacja dla przyjaciół (czytelników) – gdzie jesteśmy i co robimy

komunikatory, widżety, gadżety iGoogle, paski do przegladarek

personalizacja stron WWW

http://ksiaznica.bielsko.pl/

Mashup – mapa sieci bibliotecznej Książnicy Beskidzkiej (Google Maps)

www.lansing.lib.il.us/podcasts.html

Podcasting i videocasting w bibliotece

Rejestracja wydarzeń, materiały promocyjne

subskrypcja za pomocą kanałów RSSdostęp: PC, mp3 player, iTunes

odtwarzanie w wybranym miejscu i czasie

RSS

VIII Ogólnopolska Konferencja Automatyzacja bibliotek publicznych Warszawa, 26-28 listopada 2008 r.

Agnieszka Koszowska, akoszowska@gmail.com

Biblioteka = system komunikacji

Biblioteka 2.0 = system komunikacji ery nowych mediów